Instagram’a ya da TikTok’ta bir bağlantı gördüğünüzde hemen tıklayarak açmak isteyebilirsiniz. Ancak dikkat edin: Yaptıklarınızı sosyal medya şirketlerine ifşa ediyor olabilirsiniz.
Yeni bir rapor, iOS sosyal medya uygulamalarının çoğunun özel tarayıcılar kullandığını vurguladı. Buna göre Meta’nın uygulamaları ve TikTok bazı özel gizlilik korumalarıyla tıkladığınız bağlantıları Apple’ın tarayıcısıyla açmak yerine kendi uygulama içi tarayıcılarını oluşturuyorlar.
Kodun varlığını doğruladılar
Yazılım geliştiricisi Felix Krause, Meta ve TikTok’un tarayıcılarına özel kodlar eklediklerini keşfetti. Krause, bu kodlarla uygulamaların tıkladığınız her şeyi izleyebileceğini hatta bunları bir tuş kaydedici olarak (şifreleriniz dair bastığınız tuşları kaydeden bir araç) kullanabileceklerini söyledi. Meta ve TikTok, böyle bir kodun var olduğunu doğruladı ancak onu izlemek için kullanmadıklarını söyledi.
TikTok açıklamasında kodun hata ayıklama, sorun giderme ve performans izleme için kullanıldığını söyledi. Meta sözcüsü ise Safari yerine kendi tarayıcısını kullanmanın güvenlik avantajlarının yanı sıra "kullanıcılar için daha sorunsuz ve kullanışlı bir deneyim" sağladığını aktardı.
Neden izliyorlar?
Peki bu konuda endişelenmeniz gerekiyor mu? Özel tarayıcılarda nasıl gezinmelisiniz?
Gizlilik uzmanları, bu şirketlerin dışarıdaki web sitelerinde yazdığınız her şeyi toplamasının olası olmadığını ancak özel tarayıcıları kullanımının yine de dikkat edilmesi gereken bir kodu olduğunu söyledi.
İlk olarak uzmanlara göre bir şirketin sahip olmadığı bir web sitesinde neden hata ayıklamaya veya performans izlemeye ihtiyaç duyduğu açık değil. İkinci olarak da bir şirket bir kez tuş kaydedici olarak çalışacak bir sistem kurduğunda verileri sızdırabilir. Üçüncüsü, şirketin veya harici bir varlığın bu sistemi gelecekte kötü amaçlarla kullanmamasını sağlamanın bir yolu yok.
LinkedIn ve Snapchat dahil olmak üzere diğer bazı iOS uygulamaları da özel tarayıcılar kullanıyor ancak Krause'nin halka açık hale getirdiği analiz aracına göre TikTok ve Meta’nınki gibi kodlar eklemiş görünmüyorlar.
Twitter, Reddit gibi diğer uygulamalar ise Apple'ın tarayıcısını kullanıyorlar. Bu da uygulamaların dış bağlantıları açtıktan sonra insanların hareketlerini gözlemlemesini engelliyor. Bağlantıyı kopyalayıp ayrı bir tarayıcıda açmak da bu tür izlenmeleri engeller. Twitter sözcüsü, şirketin kısmen kullanıcı gizliliğini korumak için Apple'ın aracına geçtiğini söyledi.
LinkedIn sözcüsü, tarayıcısının birinin LinkedIn'deki içerikle etkileşim kurduktan sonra bir iş için başvurduğunda veya bir siteyi ziyaret ettiğinde Safari araçlarının izin vermeyeceği bilgileri izlemesine yardımcı olduğunu söyledi. Ancak bu bilgileri nasıl kullanacakları konusunda katı sınırları olduğunu belirtti.
Reklamlar için bir nimet
Snap şirketinden bir sözcü ise tarayıcısının Apple'ın aksine kötü amaçlı bağlantılara karşı koruma sağladığını söyledi. Krause, Meta ve TikTok'un kendi tarayıcıları aracılığıyla diğer web sitelerini açma kararının bir şeffaflık eksikliği gösterdiğini aktardı. Krause, “Buradaki problem siz bir tarayıcı olarak Instagram’ı seçmiyorsunuz. Sadece fotoğraf paylaşmak veya arkadaşlarınıza mesaj göndermek için Instagram’ı seçtiniz” dedi.
Anti-izleme şirketi Disconnect'in baş teknoloji sorumlusu Patrick Jackson, bağlantıları tıkladıktan sonra kullanıcının neler yaptığı hakkında toplanan verilerin şirketlerin reklam tercihleri için bir nimet olduğunu söyledi. Jackson, “Bu şirketler ana gelir kaynağı olarak veriler üzerinde çalışıyor. Limitleri zorlamaları veya bir kullanıcının farkında olmadığı şeyleri yapmak konusunda klasikleştiler. Bu şirketlere körü körüne güvenemeyiz” dedi.
Apple bunu engelleyebilir
Yine de umutsuzluğa kapılmayın. Mobil geliştirme analisti Eric Seufert, Meta'nın seçimlerinin hala Apple'ın sınırları içinde olduğunu belirtti. Krause, Apple'ın bu riskleri ele alan teknik sınırlar veya uygulama inceleme süreçleri getirebileceğini söyledi.
Apple sözcüsü, yazılım geliştiricilerin tarayıcı özelliklerinin hangi verileri topladığını ve bu verilerin ne için kullanıldığını açıklamasını gerektiğini söyledi. Ayrıca sözcü yaptığı açıklamada parolalar gibi özel verileri toplarken yakalanan herhangi bir uygulamanın, App Store'dan kaldırılacağını ekledi. Ancak Apple'ın özel tarayıcılarla ilgili planları hakkındaki sorulara doğrudan yanıt vermedi.
Nasıl önlem alabilirsiniz?
Olası endişelerinizden kurtulmak için Instagram, Facebook, Snap ve LinkedIn’de bir bağlantıyı açıp sağ üst köşedeki üç noktaya dokunarak "tarayıcıda aç"a tıklayabilirsiniz.
Bir iOS cihazında varsayılan tarayıcınızı değiştirmek için Ayarlar'ı açın, istediğiniz tarayıcı uygulamasına gidin ve onu seçin, ardından "varsayılan tarayıcı uygulaması" seçeneğine dokunun ve seçiminizi yapın. TikTok, bağlantıları ayrı bir tarayıcıda açma seçeneği sunmuyor gibi görünüyor. Bağlantıları her zaman kopyalayabilir ve ayrı bir tarayıcı uygulamasına yapıştırabilirsiniz.
