Elon Musk'ın CEO'su olduğu roket üreticisi SpaceX üzerinden eski adı Twitter olan sosyal medya platformu X'i satın aldığı dönemde 1 milyar dolar kredi çektiği ortaya çıktı. Bu alışılmadık kredi, dünyanın en zengin adamının, hisselerini kalıcı olarak elden çıkarmak zorunda kalmadan şirket imparatorluğundan nasıl nakit topladığının ve bu sayede çok çeşitli girişimleri için fon yaratabildiğinin bir örneği.
The Wall Street Journal tarafından incelenen belgelere göre SpaceX, hisselerinin bir kısmıyla desteklenen krediyi Ekim ayında onayladı ve Musk aynı ay kredinin tamamını çekti. Borcu neden aldığı tespit edilemedi. Borcu aldıktan kısa bir süre sonra geri ödeyen Musk, Kasım ayında faiziyle birlikte 1 milyar doları SpaceX'e iade etti. Musk ve SpaceX konuyla ilgili WSJ'nin yorum taleplerine yanıt vermedi. Musk yıllardır, CEO'su olduğu elektrikli otomobil üreticisi Tesla da dahil olmak üzere, şirketlerindeki hisseleri karşılığında borç almak için bankalarla anlaşmalar yaptı. Özel bir şirket olan SpaceX'te ise şirketin kendisi borç veren konumunda yer aldı.
En büyük hissedar
SpaceX'in Federal İletişim Komisyonu'na yaptığı başvuruya göre Musk, Mart ayı itibariyle SpaceX'in yüzde 42 hissesini ve oy gücünün neredeyse yüzde 79'unu kontrol ederek SpaceX'in açık ara en büyük hissedarı konumunda. SpaceX'ten borç almak isterse, rahatlıkla alabilir.
Geçen yılki borçlanma, SpaceX'in Starship roket programına ve uydu-internet işi olan Starlink'e büyük yatırımlar yaptığı sırada gerçekleşti. Şirket her ikisinin de ödemelerine yardımcı olmak için yatırımcılardan büyük meblağlar topladı ve Musk çalışanlarını harcamalarına dikkat etmeye çağırdı. 2021'in sonlarında, SpaceX'in devasa rokete ve Starlink'e nakit aktarırken iflasla karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu.
1 milyar dolarlık kredi, NASA ve Pentagon'daki en önemli uzay görevlerinin birçoğuyla iç içe olan SpaceX'in sermayesinin önemli bir kısmını geçici olarak en üst düzey liderine kaydırdı. Belgeler, SpaceX'in elinde geçen yılın sonunda 4.7 milyar dolar nakit ve menkul kıymet bulunduğunu gösteriyor. Düzenleyici kurumlara yapılan başvurulara göre kredi, şirketin 2009'dan bu yana sattığını bildirdiği 9 milyar dolarlık öz sermayenin yüzde 11'ini temsil ediyordu.
4 milyar dolar Tesla hissesi sattı
Musk parayı geri ödediği Kasım ayında neredeyse 4 milyar dolar değerinde Tesla hissesi de sattı ve bir sonraki ay da benzer bir miktar satarak otomobil üreticisinin bir yıldan uzun bir süre boyunca sattığı toplam hisse miktarını yaklaşık 39 milyar dolara çıkardı. SpaceX'in ilk günlerinden itibaren Musk, diğer girişimlerini desteklemek için şirkete başvurdu. Musk yıllar önce, 2008'in sonlarında çökmekten kıl payı kurtulan o zamanki Tesla'ya yardım etmek için SpaceX'ten 20 milyon dolar borç aldığını söyledi.
SpaceX, mali zorluk yaşadığı bir dönemde Musk'ın farklı bir şirketine yardım etmeye çalıştı: SolarCity. SpaceX, 2015 ve 2016 yıllarında Musk'ın başkanı ve en büyük hissedarı olduğu güneş enerjisi şirketi tarafından ihraç edilen tahvillere 330 milyon dolar yatırım yaptı. Şirket daha sonra Tesla tarafından satın alındı.
Serveti hisselerine bağlı
Birkaç yıl sonra, bazı SpaceX yatırımcıları roket üreticisinin kaynaklarını neden roket üreticisinin kompleksinde tünel açma denemeleri yapan bir başka Musk girişimi olan Boring Co'ya aktardığını sorguladı. SpaceX daha sonra Boring'in kendisine girişimde bir miktar öz sermaye ile ödeme yaptığını söyledi. Musk konuyla ilgili yorum yapmadı. Musk uzun yıllardır nakit sıkıntısı çeken bir milyarder ve servetinin büyük bir kısmı Tesla, SpaceX ve diğer girişimlerdeki hisselere bağlı. Likiditesi bilinmiyor.
Geçen yılın başında, Tesla'nın gelişmesiyle birlikte Musk yeni bir girişim için harekete geçti: Twitter. İlk planlardan biri Musk'ın, o dönemde 62,5 milyar dolardan fazla değere sahip olan ve hisselerinin yaklaşık yüzde 40'ını temsil eden Tesla hisseleri ile desteklenen krediler yoluyla 12,5 milyar dolar borçlanmasını öngörüyordu. Bu fikir bazı yatırımcıları endişelendirdi. Tesla'nın yönetim kurulu ve birkaç banka, Tesla'nın hisse fiyatının düşmesi halinde daha fazla teminat göstermesini gerektiren kurallar koymuştu. Ve o günlerde hisse fiyatı düşüyordu, yani teminat olarak daha fazla hisseye ihtiyaç vardı. Nihayetinde Twitter'ı satın almak için Tesla hisselerini teminat olarak kullanmaktan vazgeçti.
Nisan 2023'te Tesla, Musk'ın otomobil şirketindeki hisselerini borç para almak için kullanmasına ilişkin kuralları daha da sıkılaştırdığını açıkladı. Ekim sonunda Twitter'ın satın alınması için yapılan ödeme Musk'ın mali durumunu daha da karmaşık hale getirdi.
Sosyal medya şirketi geleneksel olarak gelirlerinin çoğunu reklam satarak elde ediyordu ancak Musk'ın devralmasına dair endişeler nedeniyle reklamverenlerin bir kısmı platformdan çekildi. Musk, iflastan kaçınmak için sosyal medya şirketindeki harcamaları kısmak zorunda kaldığını söyledi. Twitter'daki durum, artan rekabet ve yükselen faiz oranlarıyla birlikte milyarder, hisse senedinin geçen yıl yüzde 65 düştüğü Tesla hisselerine ağırlık verdi. Tesla'nın hisse fiyatlarındaki düşüş Musk'ın elektrikli araç şirketindeki hisselerini para toplamak için kullanmasını zorlaştırdı.
