Türk sineması Cumhuriyet’le yükseldi

Türkiye’de sinemanın tarihi elbette Cumhuriyet’in ilanından çok önce başlatılır. Biraz tartışmalı bir dönemdir bu. Çünkü elimizde bu konuda çok fazla belge yoktur. Hatta ilk sinema gösterimlerinin 1897 tarihinde yapıldığı söylenir ama farklı kaynaklarda farklı isimler tarafından gerçekleştirildiği yazılır. Türkiye’nin ilk sinema salonu da Beyoğlu’nda Tepebaşı Amfi Tiyatrosu’nda açılır. 1908 yılında Fransız Pathe şirketinin İstanbul’da açtığı bu sinema salonunun bir eşi de İzmir’de açılmıştır. İkisi de Türkiye’nin ilk sinema salonları olur. Beyoğlu’ndaki Pathe Sineması 1958’de yıkılır.

İlk Türk sinemacıları 1912’de çıkar ortaya. Kimilerine göre Rum kimilerine göre de Makedon olan Manaki Kardeşler, o zamanki Osmanlı sınırları içinde doğup büyüdükleri için bu topraklarda çektikleri her türlü görüntü Türk sinemasının da ilkleri arasında sayılabilir. Dolayısıyla kimilerine göre onların çektikleri Sultan Reşat’ın Rumeli Seyahati belgeseli, kimilerine göre de Fuat Uzkınay’ın 1914’te çektiği Ayastefanos’taki Rus Abidesinin Yıkılışı Türk sinemasının ilk filmidir. Ancak ikincisine dair elimizde hiçbir görüntü bulunmadığı için konu epey tartışmalıdır.