Japonya, Çarşamba günü imzalanan ancak yayımlanmayan bir mutabakat zaptına göre, 550 milyar dolarlık sermayesinin ABD’de nereye yatırılacağına Donald Trump’ın karar vermesine izin verdi.
Perşembe günü Trump’ın ticaret anlaşmasını resmen yürürlüğe soktuğu sırada imzalanan belgeye göre, Japonya’nın başkan tarafından belirlenen projeleri 45 gün içinde finanse etmesi gerekiyor; aksi halde Trump’ın ağır gümrük vergileri yeniden uygulanacak.
Washington’un tavizsiz şartları
Dünyanın dördüncü büyük ekonomisi olan Japonya ile ABD Başkanı arasında kabul edilen bu olağan dışı şartlar, Washington’un ticaret ortaklarının tarife muafiyeti elde edebilmek için ne denli ileri gidebileceğini gözler önüne seriyor.
ABD’nin en yakın müttefiklerinden biri olan Japonya, Amerikan pazarına yaptığı ihracatta yüzde 25’lik gümrük vergisiyle karşı karşıyaydı. Yeni anlaşma bu oranı yüzde 15’e düşürdü.
Güney Kore ve AB de milyarlarca dolar vaat etti
Financial Times'ın haberine göre, Güney Kore ve Avrupa Birliği de ihracatlarına yönelik cezai vergilerden kaçınmak için Amerikan ekonomisine milyarlarca dolarlık yatırım yapma sözü verdi. Ancak bu tür taahhütlerin ayrıntıları bugüne kadar belirsizdi ve Washington ile yabancı başkentler farklı açıklamalar yapıyordu.
Japon yetkililer daha önce yatırımların gelirlerinin ABD ile nasıl paylaşılacağı konusunda Trump yönetiminden farklı bir tablo çizmişti. Onlara göre paylar her ülkenin yatırım büyüklüğüne göre bölüşülmeliydi.
ABD karın büyük bölümünü alacak
Perşembe günü yayımlanan yeni mutabakat ise ABD’nin Japonya’nın 550 milyar dolarlık yatırımlarından büyük fayda sağlayacağını ortaya koydu.
Belgeye göre, yatırım geri ödenene kadar elde edilen nakit akışı eşit bölüşülecek; fakat geri ödeme tamamlandığında karın yüzde 90’ı ABD’ye kalacak.
Trump’ın sıra dışı “America First” hamleleri
Bu anlaşma, Trump’ın ABD hükümetinin kârını artırmak ve küresel ticareti “Önce Amerika” gündemine uygun biçimde yeniden düzenlemek için attığı sıra dışı adımların sonuncusu oldu.
Geçen ay Trump, Amerikan çip üreticileri Nvidia ve AMD ile Çin’e yapılan çip satışlarından elde edilen gelirin bir kısmını hükümete ödeyecekleri bir anlaşma yaptı. Beyaz Saray ayrıca çip üreticisi Intel’de yüzde 10 hisse alacağını açıkladı.
Trump, bu yılın başlarında da Japon üretici Nippon Steel’in 15 milyar dolarlık US Steel satın alımını onaylarken şirkette “altın hisse” almıştı.
Japonya’nın milyarlarca dolarlık katkısı
Japonya’nın ABD’ye vaat ettiği milyarlarca dolar, Trump’ın “karşılıklılık tarifeleri” olarak bilinen cezai vergilerini düşüren daha geniş kapsamlı bir anlaşmanın parçası.
Bu kapsamda sadece genel tarife oranı değil, Japon otomobilleri ve yedek parçalarındaki yüzde 27,5’lik vergi de yüzde 15’e düşürüldü.
ABD, yeni tarife oranlarını Ticaret Bakanlığı’ndaki törende Japon yetkililerin katılımıyla yayımlanan başkanlık kararnamesiyle resmileştirdi.
“İmza bonusu” olarak nitelendirildi
Trump bu yılın başlarında Japonya’nın yatırım taahhüdünü bir “imza bonusu” olarak nitelendirmiş, Asya ülkesinin ABD tarifelerini “satın alarak düşürdüğünü” söylemişti. Ancak Japon ihracatçılar, Trump’ın göreve dönmesinden bu yana aslında eskisine kıyasla daha yüksek vergiler ödüyor.
Nihai yatırım kararları Trump’a ait
Anlaşmaya göre Trump, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick’in başkanlık ettiği yatırım komitesinin kendisine sunduğu projeler arasından nihai seçimi yapacak.
Ayrıca belge, mümkün olduğunda projelerde kullanılacak mal ve hizmetlerin Japon tedarikçilerden alınması gerektiğini belirtiyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
