25 Nisan 2024, Perşembe Gazete Oksijen
Haber Giriş: 14.08.2022 11:01 | Son Güncelleme: 14.08.2022 11:14

Avrupa’nın nehirleri kuruyor: Bilim insanları 500 yılın en kötü kuraklığı konusunda uyardı

Avrupa'nın birçok kentinde önemli su kaynakları olan nehirler kuraklık nedeniyle can çekişiyor. Uzmanlar, bölgede yaşanan kuraklığın son 500 yılın en kötüsü olabileceği konusunda uyardı
Avrupa’nın nehirleri kuruyor: Bilim insanları 500 yılın en kötü kuraklığı konusunda uyardı

Fransa’da bulunan Loire Nehri'nin bazı yerleri artık yürüyerek geçilebiliyor. Ren Nehri ise yavaş yavaş gemi trafiği için imkansız bir hale geliyor. İtalya’daki Po’nun su seviyesi normalden 2 metre daha düşük. 

Avrupa genelinde kuraklık, bir zamanlar güçlü olan nehirleri yok ediyor ve sanayi, nakliye, enerji, gıda üretimi için potansiyel olarak dramatik sonuçlar doğuruyor. Tıpkı Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle arz kıtlığı ve fiyatların artması gibi.

Yakın zamanda yağış öngörülmüyor

İklim değişikliği, alışılmadık derecede kuru bir kış ve baharın ardından rekor kıran yaz sıcaklıkları ve tekrarlanan sıcak hava dalgaları, Avrupa'nın temel su yollarının yeteri kadar dolmamasına ve giderek aşırı ısınmasına neden oldu. Batı, orta ve güney Avrupa'da neredeyse iki aydır kayda değer bir yağış olmadığı için ve yakın gelecekte de yağış tahmin yapılmadığı için meteorologlar, kıtadaki kuraklığın 500 yıldır yaşananların en kötüsü olabileceğini söylüyor.

"Bu yıl daha kötü"

Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi'nden Andrea Toreti, “Bu yılki etkinliği tam olarak analiz etmedik çünkü hala devam ediyor. Son 500 yılda, 2018'deki kuraklığa benzer başka bir olay olmadı. Ancak bu yıl bence daha kötü” dedi. 

Toreti, çok yüksek riskli kuraklık koşullarının önümüzdeki üç ay boyunca devam edeceğini ve hem kuzeyde hem de güneyde olmak üzere Avrupa’da kuraklığın çarpıcı bir biçimde artacağını sözlerine ekledi.

Ren Nehri, düşmeye devam edecek

Almanya Federal Hidroloji Enstitüsü (BfG), suları yük taşımacılığı, sulama, imalat, enerji üretimi ve içme için kullanılan Ren Nehri'nin seviyesinin en az gelecek hafta başına kadar düşmeye devam edeceğini söyledi. Cuma günü su seviyesi 40 cm’nin altına düştü. Bu birçok denizcilik firmasının, gemilerinin çalışması için artık ekonomik olmadığını düşündüğü bir seviye. BfG, önümüzdeki birkaç gün içinde 30 cm'ye kadar düşebileceğini söyledi. 

Enerji santralleri için kömür ve çelik üreticisi Thyssen ve kimya devi BASF gibi sanayi liderleri için hayati hammadde taşıyan birçok gemi, draftlarını azaltmak için yaklaşık yüzde 25 kapasiteyle çalışıyor ve nakliye maliyetlerini beş kata kadar artırıyor.

Yüzyıllardır kuzeybatı Avrupa ekonomisinin hayati bir parçası olan Ren Nehri'nin 1.233 km'si, İsviçre'den Almanya'nın endüstriyel kalbi boyunca akıyor. Ren’de gemi trafiğinin tamamen durması Almanya'nın ve Avrupa'nın ekonomisini sert bir şekilde vuracaktır. Uzmanlar, 2018'de yaşanan altı aylık bir askıya almanın yaklaşık 5 milyar euro’ya mal olduğunu ve düşük su seviyelerinin bu yıl Almanya'ya 0,2 puanlık ekonomik büyümeye mal olacağını tahmin ediyorlar. 

AB, su yoluyla taşınan yükü yüzde 25 oranında artırmanın yeşil geçiş önceliklerinden biri olduğunu söylese de, Almanya şimdi bunu demiryolu ve karayoluna yönlendirmek için çalışıyor. Ancak standart bir mavnanın yükünü aktarmak için 40 ila 100 kamyona ihtiyaç var. 

Elektrik üretimi azaltıldı

Fransa’daki nehirler nakliye açısından bu kadar önemli olmasa da ülkedeki elektriğin yüzde 70’ini üreten nükleer santralleri soğutuyorlar. Fiyatlar tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkarken elektrik devi EDF, kuraklık nedeniyle üretimi azaltmak zorunda kaldı.   

Ülkede, nükleer santraller soğutma suyunu boşaltırken nehrin sıcaklığını ne kadar artırabileceği katı kurallarla belirleniyor. Bu nedenle düşük su seviyeleri ve yüksek hava sıcaklıkları nedeniyle üretimi kısmak zorundalar. Ancak Avrupa'nın yaklaşan enerji krizi tırmanırken ve Garonne, Rhône ve Loire nehirleri soğutma suyunun boşaltılmasına izin vermeyecek kadar sıcakken, Fransa’da nükleer düzenleyicilerin geçen hafta beş santralin geçici olarak kuralları çiğnemesine izin verdi.

Üretime darbe

İtalya’nın en uzun nehri olan Po’nun akış normal hızının onda birine düştü. Su seviyeleri ise normalin 2 metre altında. Bölgede Kasım ayından bu yana sürekli yağış olmadığı için mısır ve risotto pirinci üretimi büyük darbe aldı.

Düşük nehir seviyeleri ve yüksek su sıcaklıkları birçok tür için ölümcül olabilir. Bavyera'da Tuna Nehri geçen hafta 25°C'ye ulaştı ve ay ortasına kadar 26,5°C'ye ulaşabilir. Bu da alabalık için ölümcül seviye olan oksijen içeriğini milyonda altı parçanın düşeceği anlamına geliyor.  

Tuna Nehri'nin 2.850 km'lik kısmındaki nakliye sektörü büyük ölçüde kesintiye uğradı ve Sırbistan, Romanya ve Bulgaristan'daki yetkililerin daha derin kanalları taramaya başlamasına neden olurken, çoğunlukla jeneratörler için yakıt taşıyan mavnalar ilerlemeyi bekliyor.

Elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 90'ı hidroelektrik enerjisine dayanan Norveç bile, rezervuarlarının alışılmadık derecede düşük seviyelerinin nihayetinde enerji ihracatını sınırlamak zorunda kalabileceğini söyledi.