Ukrayna, ABD’nin geçen hafta sunduğu 28 maddelik barış planı üzerinde ortak bir anlaşmaya varıldığını açıkladı. Kiev ve Washington, hafta sonu Cenevre’de taslak üzerinde değişiklikler yaptı; ABD Başkanı Donald Trump, planın “her iki tarafın katkısıyla incelendiğini” söyledi.
Trump, özel temsilcisi Steve Witkoff’a önümüzdeki hafta Moskova’da Vladimir Putin ile görüşme talimatı verdi. ABD Kara Kuvvetleri Bakanı Dan Driscoll’un da bu hafta Ukraynalı yetkililerle temaslarda bulunması bekleniyor.
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, kalan “hassas noktaları” görüşmek üzere Trump ile ay bitmeden buluşmayı umduğunu açıkladı:
“Amerika ile yakın işbirliğinin sürmesini bekliyorum. Çok şey Amerika’ya bağlı; çünkü Rusya en çok ABD’nin gücünü dikkate alıyor.”
Zelenski, planın son günlerde daraltıldığını, bazı maddelerin çıkarıldığını da doğruladı.
Moskova: Henüz yeni planı görmedik
Kremlin, değiştirilen taslaktan haberdar edilmediğini söyledi. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ilk çerçeveye olumlu yaklaştıklarını ancak “esaslı değişiklikler varsa durumun tamamen farklı olacağını” belirtti. Avrupa ülkelerinin ABD’nin çabalarını baltaladığını öne sürdü.
ABD, Rusya’nın itirazlarına kamuoyu önünde yanıt vermedi; buna karşın Amerikalı ve Rus yetkililerin Abu Dabi’de görüşmeler yaptığı bildirildi.
Ukrayna ile Rusya arasındaki temel anlaşmazlık noktaları halen çözülmüş değil. Kiev’e verilecek güvenlik garantileri, doğu Ukrayna’daki kontrol bölgeleri ve Rusya’nın ele geçirdiği toprakların statüsü planın en büyük düğüm noktaları olarak duruyor.
Avrupa’nın şüphesi: “Ateşkes iradesi yok”
Washington iyimser görünse de Avrupalı liderler barışın yakın olduğuna inanmıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Rusya’da ateşkese dönük bir irade görmüyorum” derken, İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer “uzun ve zorlu bir yol” olduğunu söyledi.
Macron ve Starmer’ın başkanlık ettiği “gönüllüler koalisyonu” toplantısına ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da katıldı. Liderler, Ukrayna’ya sunulabilecek güvenlik garantilerini hızlandırmak üzere bir ABD–Avrupa ortak çalışma grubu kurmaya karar verdi.
Tartışmalı taslağın sızması sonrası diplomasi hızlandı
ABD planının sızdırılması, tıkanmış görünen diplomasi trafiğini yeniden hareketlendirdi. İlk taslak; Ukrayna’nın bazı bölgelerden çekilmesini, NATO üyeliğinden vazgeçmesini ve ordusunu küçültmesini öngörüyordu; bu maddeler Kremlin’in temel talepleriyle örtüşüyordu.
Putin taslağı “temel olabilir” diye nitelerken, Zelenski “ABD ile ortaklığı sürdürme ile ülkenin onuru arasında seçim” olarak yorumlamıştı. Avrupa başkentleri de taslağın bazı hükümlerine sert tepki vermişti.
Bu süreçte ABD, planın Washington tarafından yazıldığını vurgulamak zorunda kaldı. Zelenski ise yapılan değişikliklerin ardından taslağı “doğru yaklaşım” olarak nitelendirdi.
Sızdırılan görüşme: ‘Toprak tavizi’ tartışması
Bloomberg, 14 Ekim tarihli olduğu belirtilen bir telefon görüşmesi dökümünü yayımladı. Trump’ın elçisi Steve Witkoff’un, Putin’in danışmanı Yuri Uşakov’la yaptığı konuşmada, Kiev’in barış için toprak vermesi gerekebileceğini söylediği iddia edildi. Trump bu iddiaları “standart müzakere dili” diye nitelendirdi. BBC, görüşmeyi bağımsız olarak doğrulamadığını belirtiyor.
Savaş sahada sürüyor
Diplomatik trafiğe karşın çatışmalar devam ediyor. Hem Ukrayna hem Rusya, Salı gecesi Zaporijya’da saldırılar düzenlendiğini açıkladı. Ukrayna tarafı en az yedi kişinin yaralandığını bildirirken, Rus makamları Ukrayna’nın kontrol ettiği bölgelerde enerji altyapısının hedef alındığını ve 40 bin kişinin elektriksiz kaldığını duyurdu.
Şubat 2022’de başlayan Rus işgalinden bu yana on binlerce asker ve binlerce sivil hayatını kaybetti; milyonlarca kişi evini terk etmek zorunda kaldı.
Kaynak: Gazete Oksijen
