23 Aralık 2024, Pazartesi Gazete Oksijen
Haber Giriş: 16.08.2023 19:02 | Son Güncelleme: 16.08.2023 19:29

Bilim insanları ortaya çıkardı: Buz adam Ötzi Anadolulu çıktı

Yaklaşık 32 yıl önce İtalya Alplerinde buz içinde bulunan ve bu nedenle iyi korunmuş olan mumya Ötzi'nin genom analizi son teknolojiyle yapıldı. Eski çalışmaları boşa düşüren araştırma, Ötzi'nin dış görünüşünün çok farklı olduğunu ve atalarının Anadolu'dan geldiğini ortaya çıkardı
Fotoğraf: Shutterstock
Fotoğraf: Shutterstock

İtalya Alplerinde buzların arasına sıkışmış halde Eylül 1991'de bulunan buz adam Ötz'nin geniş çaplı genom analizi yapıldı. Buna göre; Ötzi’nin gözleri koyu renk, siyah saçları alnının gerisinde başlıyor, ten rengi koyu ve biraz da çilleri olabilir. Ötzi’nin genetik mirasına ve mumyalanmış adamın dış görünüşüne ilişkin daha fazla bilgi edinmek için kapsamlı bir genom analizi yapan araştırmacılar, erkek tipi kellik ve koyu ten rengiyle ilişkileri genleri tespit etti.

Çağdaş Avrupalılarda en koyu ten rengi

Çalışmanın ortak yazarlarından Eurac Mumya Çalışmaları Araştırma Enstitüsü Başkanı Albert Zink, bunun çağdaş Avrupalı bireylerde kaydedilen en koyu cilt ton olduğunu ifade etti. Zink, “Daha önce mumyanın teninin buzda korunmuş şekilde kaldığı sırada koyulaştığı düşünülüyordu fakat muhtemelen bugün büyük oranda Ötzki’nin orijinal ten rengini görüyoruz” dedi. 

Fotoğraf: Shutterstock

2012'deki bulgular tam tersini söylüyordu

Ötzi’nin genom dizilimi ilk olarak 2012’de çıkarılmıştı. O analiz sonucunda, DNA sekanslamadaki gelişmelerin yardımıyla elde edilen şimdi bulguların aksine açık renk tenli ve saçlı, kıllı bir erkek özellikleri taşıyordu. Zink, “Sekanslama teknolojisi o zamandan bu yana gelişti ve araştırmacılara daha isabetli analizlerle yüksek kapsamlı genom üretmelerini olanak sağladı. Bu onlara yeni bilgiler ve önceki bulguları tekzip etme imkanı verdi” dedi. 

Ötzi'nin atalarını da tartışmaya açıyor

Çalışma, Özti’nin hayatı boyunca koyu renk bir görünüme sahip olduğunu gösteriyor; bu fikir, Ötzi’nin tenine yönelik önceki bir analiz tarafından da destekleniyor. Bu analizde üst derinin en derin katmanında kahverengi melanin granülleri bulunmuştu. Son bulgular, buzadamın daha önce düşünülen atalarını da tartışmaya açıyor. 2012 bulgularına göre Ötzi ile günümüz Sardinyalıları arasında genetik bir yakınlık vardı ve Bozkır çiftçileriyle bağlantılı atalara sahipti. Fakat 2012’de alınan örneğe modern insan DNA’sı bulaşmış ve bu da söz konusu sonuçlara yol açmış olabilir.

Ötzi'nin ataları Anadolulu çıktı

Yeni araştırma, bulaşmayı azaltan farklı bir ekstraksiyon methodu kullanıyor ve  buz adamının Anadolu'daki ilk çiftçilerle yüksek oranda ortak genlere sahip olduğunu ortaya koyuyor. Leipzig’de Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nde çalışan ve araştırmanın ortak yazarlarından Johannes Krause, analizde Doğu Avrupa Bozkır çobanlarının izlerine rastlamadıkları için şaşırdıklarını ve Ötzi’nin genomunda avcı-toplayıcı gen oranının çok düşük olduğunu söyledi. Krause, “Genetik olara Ötzi’nin ataları avcı-toplayıcı gruplarla karışmadan doğrudan Anadolu’dan gelmiş gibi görünüyor” dedi. Araştırmacılar, Ötzi’nin bugünkü kuzey İtalya’da Güney Tirol bölgesinde yaşayıp büyüdüğünü, atalarının Anadolu’dan geldiğini ve yaklaşık 8 bin yıl önce Avrupa’ya göç etmeye başladıklarını belirtiyor.

Avrupa'nın bilinen en eski doğal mumyası

Ötzi; aynı zamanda Buz Adam, Simulaun Adamı Hauslabjochlu Adam, Tirollu Buz Adam, Hauslabjoch Mumyası olarak bilinen, M.Ö. 3400 ve 3100 yılları arasında yaşamış bir adamın doğal şartlar altında oldukça iyi korunmuş mumyası. 1991'in Eylül ayında, Avusturya-İtalya sınırındaki Similaun ve Hauslabjoch dağları arasında kalan Ötztal Alplerinde bulunan mumya, bu nedenle Ötzi lakabını aldı. Avrupa'nın bilinen en eski doğal mumyası olan Ötzi, Bakır Çağı Avrupa insanının hayat tarzına ilişkin çok değerli bilgiler sağlamıştır. Bedeni ve eşyaları Bolzano, Güney Tirol, İtalya'daki Güney Tirol Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor.