Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, New York'ta düzenlenen Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'konferansının katılımcılarına bir mektup yazdı. Putin "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'na taraf bir devlet ve onun emanetçilerinden biri olarak Rusya, Antlaşma'nın ruhuna sürekli olarak uyuyor" dedi.
Nükleer savaş tehdidiyle ilgili de açıklama yapan Rus lider, "Nükleer bir savaşın kazananı olmayacağı ve asla serbest bırakılmaması gerektiği gerçeğinden hareket ediyoruz ve dünya topluluğunun tüm üyeleri için eşit güvenliği savunuyoruz" ifadesini kullandı.
"Atom bombası yapabiliriz ama gündemimizde yok"
Ayrı gün İran'dan tansiyonu yükselten başka bir mesaj geldi. İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, ülkesinin nükleer faaliyetleri ve Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan 2015 yılında 5+1 ülkeleriyle imzalanan ancak uygulanamayan nükleer anlaşmaya yönelik açıklamalarda bulundu.
İslami, "İran'ın atom bombası yapacak teknik yeteneği var ama böyle bir program gündemde değil" dedi.
"Asılsız suçlamalar yapılıyor"
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile ilişkilerinde yapıcı iş birliğine sahip olduklarını dile getiren İslami, ülkesinin nükleer faaliyetlerine yönelik asılsız suçlamalarla KOEP'in hayata geçirilmesine engel olunduğunu savundu.
1980’lerin ortalarında 60 bin civarında olduğu düşünülen nükleer silah sayısının bugün 13 bin kadar olduğu tahmin ediliyor. Dünya genelinde nükleer silahlara sahip olduğu bilinen dokuz ülke var.
Vladimir Putin ve Muhammed İslami'nin açıklamalarına tepki gecikmedi ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya’yı savaş çığırtkanlığı yapmakla suçladı, Ukrayna’nın 1994’te Rusya ve diğer bazı ülkelerin verdikleri güvenlik garantileri karşılığında Sovyet dönemi nükleer silahlarından vazgeçtiğini hatırlattı.
Blinken, “Bu bağımsızlığına ve özgürlüğüne yönelik saldırıları bertaraf etmek isteyen, kendisini korumak ve savunmak isteyen ve bu nedenle de nükleer silahlara sahip olması gerektiğini düşünen ülkelere nasıl bir mesaj veriyor?” diye konuştu.
''İran'ın hazır olup olmadığı belli değil''
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Washington'ın, İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'na (JCPOA) dönmesinin, hala "en iyi yol" olduğuna inanmaya devam ettiğini söyledi. Dışişleri Bakanı, "Avrupa Birliği, aylarca süren tartışmalara, görüşmelere ve müzakerelere dayanarak en iyi önerileri yaptı. ABD, üzerinde anlaşmaya varılanlar temelinde ilerlemeye hazır, ancak İran'ın buna hazır olup olmadığı belli değil" diye ekledi.
Guterres: Dünya felaketin eşiğinde
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın korkunç bir nükleer savaşın ve Soğuk Savaş döneminden beri görülmemiş bir felaketin eşiğinde olduğu uyarısında bulundu. Guterres, “Şimdiye dek olağan dışı bir şekilde şanslıydık” dedi.
BM'de Nükleer Silahsızlanma Anlaşması’na taraf ülkelerin katıldığı konferansın açılışında konuşan Guterres, tırmanan küresel gerilimlerin ışığında “insanlığın nükleer yok oluşu yalnızca bir yanlış anlamaya, bir hesap hatasına bakar” dedi.
"Şans bir strateji olamaz"
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın bugüne dek nükleer bir felakete sürüklenmemiş olmasının büyük şans olduğunu söyledi ve dünyaya nükleer silahlardan arınma çağrısında bulundu. Guterres, “Şans bir strateji olamaz. Jeopolitik gerilimlerin nükleer çatışmalara dönüşmesine karşı bir kalkan olarak da görülemez” dedi. Uluslararası gerilimlerin yeni zirve noktalarına taşındığını söyleyen Guterres, özellikle Ukrayna, Kore ve Orta Doğu’ya işaret etti.
Nükleer Silahsızlanma Anlaşması nedir?
Nükleer Silahsızlanma Anlaşması 1968 yılında, dünyanın nükleer savaş tehdidine en yakın olduğu olay olarak görülen Küba füze krizinin ardından imzalanmıştı. Anlaşma daha fazla ülkenin nükleer silaha sahip olmasının önüne geçiyor ve kademeli olarak nükleer silahsızlanmaya geçişi hedefliyordu. Anlaşma dünya genelinde neredeyse tüm ülkeler tarafından imzalanmış durumda. İmzalamayan ve nükleer silahlara sahip olduğu düşünülen ülkeler ise Hindistan, İsrail, Kuzey Kore ve Pakistan.
