Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'de insani yardımların engelsiz erişimi için çatışmalara ara verilmesi talep edilen karar tasarısının oylanması, anlaşma sağlanamadığı için üçüncü kez ertelendi. BMGK Dönem Başkanı Ekvador'un BM Daimi Temsilcisi Jose De La Gasca ile Birleşik Arap Emirlikleri'nin BM Daimi Temsilcisi Lana Nuseybe, tasarıyla ilgili düzenlenen kapalı oturumun ardından basına açıklama yaptı.
Gasca, "BMGK, tasarı hakkında görüşmelere devam etmeye ve diplomasiye biraz daha zaman tanımaya karar verdi. Karar tasarısının oylamasını yarın sabaha erteliyoruz" ifadesini kullandı. Nuseybe de anlaşma sağlanmazsa bile karar tasarısının bir noktada oylamaya sunulacağını belirterek, "Herkes etkisi olacak ve sahada değişiklik yaratacak bir tasarı görmek istiyor" dedi. Tüm ülkelerin en üst düzeylerde dikkatini tasarıya verdiğini kaydeden Nuseybe, "Diplomasi zaman alıyor. Ancak sahada çok fazla acı var. Başarmak zorundayız" değerlendirmesinde bulundu. Nuseybe, BM'ye denetim mekanizması konusunda güvenilmeyeceğiyle ilgili tartışmaların bulunmasına ilişkin de "BM'ye güveniyoruz ve rol oynaması gerektiğini düşünüyoruz" diye konuştu.
AA muhabirinin BM kaynaklarından edindiği bilgiye göre, ABD'nin karar tasarısındaki "çatışmalara ara verilmesi, aranın çatışmaların sürdürülebilir şekilde durdurulması için adımlara yol açması" ifadesi ile BM'ye yardımları denetleme yetkisi verilmesine karşı çıktığı iddia ediliyor.
Yardımların erişimi için çatışmalara ara talep ediliyor
Karar tasarısında, Gazze'de insani yardımlara kesintisiz ve güvenli erişim sağlanması için çatışmalara acilen ara verilmesi talep edilirken, aranın çatışmaların sürdürülebilir şekilde durdurulması için adımlara yol açması gerektiğine işaret ediliyor. Tüm taraflara uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuk uyarınca sivilleri koruma görevini yerine getirmeleri çağrısı yapılan karar tasarısında, BM Genel Sekreteri'nden yardımların denetlenmesi için bir mekanizma kurması isteniliyor. Yetkisinin tamamen BM'de olacağı mekanizmanın, yardımların insani yardım olduğunu teyit etmesi ve bunun türleri hakkında Filistin yönetimi ve İsrail'e bilgi vermesi istenilen karar tasarısında, yardımların dağıtımı için gerekli yakıtın sağlanması çağrısında bulunuluyor. Tüm taraflara Gazze'ye yardımların erişimini artırmak için tüm kara, deniz ve hava yollarının kullanımını kolaylaştırma çağrısı yapılan karar tasarısında, buna sınır kapılarının da dahil olduğu belirtiliyor.
Karar tasarısında, tüm rehinelerin serbest bırakılması talep edilirken, her türlü uluslararası insancıl hukuk ihlali kınanıyor. İki devletli çözümün önemine işaret edilen karar tasarısında, Gazze Şeridi'nin Filistin'in parçası olduğunun altı çiziliyor.
Guterres 99. maddeyi işletmişti
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, görev süresi boyunca yetkisini ilk kez kullanarak Gazze'deki insani felaketin önlenmesi için BM Şartı'nın 99. maddesini işletmiş ve 6 Aralık'ta BMGK'ye mektup göndermişti. Guterres, "Güvenlik Konseyi üyelerini insani felaketin önlenmesi için baskı yapmaya çağırıyorum ve insani ateşkesin ilan edilmesi talebimi tekrarlıyorum. Bu çok acil" ifadelerini kullanmıştı. Bunun ardından 8 Aralık'ta BMGK'de yapılan oylamada, Gazze'de acilen insani ateşkes istenilen karar tasarısı ABD tarafından veto edilmişti.
ABD, BM Genel Kurulunda 13 Aralık'ta 153 ülkenin evet oyu kullandığı Gazze'de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısı için de hayır oyu kullanan 10 ülkeden biri olmuştu. ABD daha önce 16, 18 ve 25 Ekim'de de BMGK'de Gazze'ye ilişkin sunulan karar tasarılarını veto etmişti. BMGK'de 7 Ekim'in ardından çok sayıda oturum düzenlenmiş ve birçok karar tasarısının veto edilmesinin ardından Gazze'de çatışmalara acil ve uzatılmış ara verilmesi talep edilen 2712 sayılı karar 15 Kasım'da kabul edilmişti.
Kaynak: AA
