22 Aralık 2024, Pazar Gazete Oksijen
Haber Giriş: 25.08.2023 14:15 | Son Güncelleme: 26.08.2023 08:57

Buzlar parçalandı, binlerce penguen öldü

Antarktika’da 10 bin civarı penguen yavrusunun, altlarındaki buzun erimesi nedeniyle öldüğü ortaya çıktı
Fotoğraf: DepoPhotos
Fotoğraf: DepoPhotos

İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin bilim muhabiri Jonathan Amos imzasını taşıyan haberde yaklaşık 10 bin yavru penguenin öldüğünün tahmin edildiği aktarıldı. Penguen yavruları okyanusta yüzmeleri için gerekli olan sugeçirmez tüyleri henüz çıkmadan altlarındaki donmuş deniz çözüldü ve buzlar ayrıldı. Kuşlar muhtemelen boğuldu ya da donarak öldü. 2022 sonundaki hadise kıtanın batısında Bellingshausen Denizi'ne bakan bir bölgede meydana geldi. Uydular bu olayı kaydetti.

''Bu yok oluş gelecek şeylerin habercisi''

Birleşik Krallık Antarktika Araştırma Merkezi’nden Dr. Peter Fretwell, bu yok oluşun gelecek şeylerin habercisi olduğunu söyledi. Giderek ısınan dünyada kıtanın mevsimsel deniz buzu yok olurken, imparator penguen kolonilerinin yüzde 90’dan fazlasının nesillerinin yüzyıl sonunda neredeyse tükeneceği tahmin ediliyor.

BBC News’e konuşan Fretwell, ‘’İmparator penguenleri yavrulama döngüleri nedeniyle deniz buzuna bağımlı; bu buzlar, yavrularını dünyaya getirmek için kullandıkları sabit bir platformdur. Fakat bu buz olması gerektiği kadar geniş değilse ya da hızla birbirinden ayrılıyorsa, bu kuşların başı dertte demektir’’ dedi. Halen umut olduğunu belirten Fretwell, ‘’Sıcağa yol açan karbon salınımımızı azaltabiliriz. Şayet azaltmazsak bu ikonik, güzel kuşları yok olmaya sürükleyeceğiz’’ ifadelerini kullandı.

Fotoğraf: DepoPhotos

Beş koloniyi uydularla izlediler

Dr. Fretwell ve meslektaşları imparator penguen ölümlerini Communications Earth & Environment dergisinde aktardı. Bilim insanları Bellingshauasen Denizi’nde Rothschild Adası, Verdi Girişi, Smyley Adası, Bryan Yarımadası ve Pfrogner Noktası’nda olmak üzere beş koloniyi takip etti. AB’nin Sentinel-2 uydularını kullanarak penguenlerin faaliyetlerini beyaz deniz buzu üzerine bıraktıkları dışkılardan gözlemleyebildiler. Bu kahverengi leke uzaydan bile görülebiliyor.

Yetişkin kuşlar Güney Yarımkürede kış yaklaşırken Mart ayı civarında deniz buzuna atlıyorlar. Kurlaşıyorlar, çiftleşiyorlar, yumurtluyorlar, kuluçkaya yatıyorlar ve yavrularının kendi dünyalarına gitme vakti gelene kadar onları besliyorlar. Bu normal şartlarda Aralık/Ocak döneminde, yeni kuşların okyanusa çıktığı zaman yaşanıyor. Fakat araştırma ekibi, binlerce imparator penguen yavrusunun altındaki deniz buzunun, yüzmeleri için gereken hünerli tüylerin çıkmasına vakit kalmadan, kasım ayında parçalandığını gözlemledi. Kolonilerden dördü sonuç itibarıyla üremede tamamen başarısız oldu. Sadece en kuzeydeki Rothschild Adası'nda bir miktar başarı elde edildi.

2016'dan bu yana keskin düşüş var

Antarktika’da yaz deniz buzu 2016'dan bu yana keskin bir düşüş yaşıyor ve kıtanın etrafındaki donmuş suyun toplam alanı yeni rekor düşük seviyelere doğru azalıyor. En düşük yıllar, Bellinghausen’in hemen hemen tamamen buz örtüsünden yoksun kaldığı 2021/2022 ve 2022/2023 yaz mevsimlerinde yaşandı. Dahası, son aylarda buz kütlelerinin oluşumundaki yavaşlık, kolonilerin muhtemelen en az bir yıl daha yavru üretmeyeceği anlamına geliyor. Normalde eylül ayında ulaşılan kış maksimum deniz buzu miktarı, normalde olması gereken noktanın çok altında olacaktır.

Şu anda imparator penguenleri, soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan hayvanların listesini tutan Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından ‘’yakın tehdit altında’’ olarak sınıfladırılmış durumda. İklim ısınmasının yaşam biçimleri üzerinde yarattığı tehlikeden ötürü imparator penguenlerin daha acil ve yakın geleceğe ilişkin bir sınıflandırma olan ''nesli tükenmekte' kategorisine alınması için bir teklif yapıldı.