Kod adı Magyar olan Ukraynalı bir komutan önündeki ekrana bakarken hobi amaçlı kullanılan küçük bir insansız hava aracı tarafından çekilen birkaç kilometre uzaklıktaki Rus askerinin ölüm anlarını izliyordu. Magyar'ın bulunduğu karargahta Amazon gibi sitelerden tanesi birkaç yüz dolara satın alınıp Ukrayna'ya gönderilen ve savaşın seyrini değiştiren bu drone'lardan yığınla var. Binlerce ucuz insansız hava aracı her ay Rusya-Ukrayna çatışmasının her iki tarafındaki cephe hatlarına konuşlandırılıyor. Düşman siperlerini gözetlemek, doğru GPS pozisyonları vermek ve topçu saldırıları için çağrı yapmak için bu drone'lar kullanılıyor. Taraflar bu drone'lar üzerinde yaptıkları minik değişikliklerle küçük ama ölümcül bombalar da atabiliyor. Drone'lar o kadar ucuz ve kullanımı kolay ki yarı eğitimli bir asker bile rahatlıkla kullanabilir.
Tüm bu gelişmeler, kötü niyeti olmayan ve muhtemelen model uçaklara ilgi duyan genç bir Çinli bilim insanının kasıtsız girişiminin sonucuydu. Frank Wang hobi girişiminin topçu tanklarının uzaktan vurulmasını ya da insanları öldürmesini önemli ölçüde kolaylaştıran bir olguya dönüşmesini hiç öngörmemişti. Kurduğu ve yönettiği şirket Dajiang Innovation Technology ya da DJI, kısmen dünya pazarına hakim olduğu için bu savaşta ve diğer savaşlarda kullanılan drone'ların neredeyse tamamını oluşturuyor. DJI'ın drone'larına ve kameralarına Türkiye pazarında da rahatlıkla erişilebiliyor.
Dörtte üçü DJI tarafından üretiliyor
Sivil kullanıma yönelik insansız hava araçlarının dörtte üçünden fazlası, merkezi Çin'in güneyindeki Shenzhen kentinde bulunan ve hızla büyüyen yeni bir teknoloji şirketi olan DJI tarafından üretiliyor. Bu drone'lar fotoğrafçılar tarafından başka türlü çekilmesi mümkün olmayan görüntüleri yakalamak için, çiftçiler tarafından ekinleri izlemek ve ilaçlamak için, elektrik şirketleri tarafından direklerini kontrol etmek için ve sayısız başka amaç için kullanılıyorlar.
Frank Wang nadiren röportaj veriyor ancak bir sözcü şunları söyledi: Ürünlerimizin dünyanın herhangi bir yerinde zarar vermek amacıyla kullanılmasını kınıyoruz. Şirketin temel inancı dünyayı daha iyi bir yer haline getirecek ve topluma fayda sağlayacak insansız hava araçları geliştirmek.
Şirketini genç yaşta kurdu
Wang uzaktan kumandalı uçakların, özellikle de helikopterlerin nasıl daha kolay uçurulabileceğini bulmaya çalışarak büyüdü. Ailesinin kendisine lise sınavlarında başarılı olduğu için ödül olarak aldığı yeni bir helikopteri neredeyse anında düşürüp kırdı ki bu yaygın bir deneyimdi. Hong Kong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'ndeki boş zamanlarında bu tekil hayalinin peşinden gitti, ardından Çin'in yeni şehri Shenzhen'e taşındı ve henüz yirmili yaşlarındayken arkadaşlarıyla birlikte orada şirket kurdu. Kontrol mekanizmasını nasıl basitleştireceğini çözdü ve 2013 yılında ilk quadcopterini (dört rotorlu bir helikopter) piyasaya sürdüğünde sadece 32 yaşındaydı.
Bir milyondan fazla kişi onun drone'larını kullanıyor
Şirketin neredeyse tüm operasyonları ve üretim tesisleri Shenzhen'de bulunuyor. Genel merkezde, çoğu araştırma ve geliştirme alanında olmak üzere 6.000 kişi DJI modellerinin kameraları, videoları ve stabilizasyon sistemlerinde iyileştirmeler üzerinde çalışıyor. Dünya çapında bir milyondan fazla insan DJI'ın drone'larını kullanıyor. Öyle ki ABD pazarında bile DJI drone'larına erişmek mümkün.
DJI, ürünlerinin kullanıldığı durumları kontrol etmek için yapabileceği fazla bir şey olmadığını söylüyor. Ukrayna ve Rusya'daki operasyonlarını ise sonlandırdı. Şirketin sözcüsü "Dünyanın dört bir yanındaki tüm distribütörlerimiz, bayilerimiz ve diğer iş ortaklarımız, DJI ürünlerinin savaşta kullanmayı planlayan müşterilere satışını önlemekle yükümlüdür. Bir bayi tarafından ihlal tespit edildiğinde, DJI suç işleyen tarafla olan iş ilişkisini sona erdirir" dedi.
Kendi yapay zeka teknolojisini geliştirmeyecek
Bununla birlikte, büyük ordular artık yapay zekayı drone teknolojisiyle birleştirerek kendi kendini yöneten katil robotlar yaratıyor. Bu potansiyel göz önüne alındığında, DJI'ın dronlarına yerleştirmek üzere kendi ucuz yapay zeka teknolojisini geliştirmeyi planlamadığını duymak dünyayı rahatlatabilir.
