The Guardian ve Centre for Climate Reporting'in ortaya çıkardığına göre, Cop28 Başkanı Sultan Al Jaber, küresel ısınmayı 1.5 C ile sınırlandırmak için fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması gerektiğini gösteren bilimsel bir kanıt olmadığını iddia etti. Al Jaber ayrıca "dünyayı mağaralara geri götürmek istemiyorsanız" fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasının sürdürülebilir kalkınmaya izin vermeyeceğini söyledi.
Bilim insanları, bu yorumların inanılmaz derecede endişe verici olduğunu ve BM Genel Sekreteri António Guterres'in tutumuyla çeliştiğini söyledi. Al Jaber bu yorumları, 21 Kasım'da canlı yayınlanan bir çevrimiçi etkinlik sırasında, Elders grubunun başkanı ve BM'nin eski iklim değişikliği özel temsilcisi Mary Robinson'un sorularını yanıtlarken yaptı. Dubai'de Cop28'i yönetmesinin yanı sıra Al Jaber aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri'nin devlet petrol şirketi Adnoc'un da CEO'su ve pek çok gözlemci bunu ciddi bir çıkar çatışması olarak görüyor.
100'den fazla ülke destekliyor
100'den fazla ülke halihazırda fosil yakıtların kullanımının aşamalı olarak durdurulmasını destekliyor ve Cop28 nihai anlaşmasının bunu gerektirip gerektirmediği ya da aşamalı olarak azaltma gibi daha yumuşak bir tartışma zirvede en çok mücadele edilen konulardan biri ve başarısının temel belirleyicisi olabilir. Fosil yakıt emisyonlarını sıfıra indirmek ve hızla kötüleşen iklim etkilerini sınırlamak için derin ve hızlı kesintilere ihtiyaç var.
Al Jaber, Robinson ile She Changes Climate etkinliğinde konuştu. Robinson etkinlik sırasında şunları söyledi: Kadınlara ve çocuklara herkesten daha fazla zarar veren mutlak bir krizin içindeyiz ve bunun nedeni henüz fosil yakıtları aşamalı olarak durdurma taahhüdünde bulunmamış olmamız. Cop28'in alabileceği tek karar bu ve birçok açıdan, etkinliğin başkanı olduğunuz için, bu kararı daha güvenilir bir şekilde alabilirsiniz.
"Hiçbir şekilde katılmıyorum"
Al Jaber ise etkinlikte Robinson'a, "Bu toplantıya olgun bir konuşma yapmak için gelmeyi kabul ettim. Alarm verdiği söylenen herhangi bir tartışmaya hiçbir şekilde katılmıyorum. Fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasının 1.5 C'ye ulaşılmasını sağlayacağını söyleyen hiçbir bilim ya da senaryo yok" diye cevap verdi. Al Jaber daha sonra, "Dünyayı mağaralara geri götürmek istemiyorsanız, sürdürülebilir sosyoekonomik kalkınmaya olanak tanıyacak fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasına ilişkin yol haritasını gösterin" diye ekledi.
Al Jaber aynı zamanda BAE'nin yenilenebilir enerji şirketi Masdar'ın da başkanı ancak Cop28 başkanlığına atanması tartışmalara yol açtı. Zirveden kısa bir süre önce sızdırılan belgeler, BAE'nin petrol ve gaz anlaşmalarını teşvik etmek için hükümetlerle iklim toplantılarını kullanmayı planladığını gösterdi. Al Jaber belgelerdeki konulara aşina olduğunu ya da kullandığını reddetti. Bağımsız analizlere göre Adnoc aynı zamanda petrol ve gaz için genişleme planlarına sahip.
100'den fazla Afrika, Avrupa, Pasifik ve Karayip ülkesi fosil yakıtların azaltılmadan kullanımına son verilmesini destekliyor. Dünyanın en büyük petrol ve doğal gaz üreticisi ABD de fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasını destekliyor. Rusya, Suudi Arabistan ve Çin gibi diğer ülkeler ise bu çağrıyı reddediyor. 2021'de Glasgow'da düzenlenen Cop26'da ilk kez kömür kullanımının "aşamalı olarak azaltılması" kararlaştırılmış, ancak bu karar son dakikada aşamalı olarak kaldırılması şeklinde değiştirilmişti.
