Donald Trump ile yaptığı ilk televizyon düellosunun ardından Başkan Biden'ın yaşı ve yeniden seçilmesi halinde 86 yaşına kadar başkan olarak görev yapabilme kapasitesine ilişkin sorular dönüyor. Bu durumda pek çok Demokrat başka bir adayı tercih eder. Görevdeki kişinin aday olmasını engellemek için de bazı prosedürler var.
Biden kendi isteğiyle istifa ederse ne olur?
Biden'ın 20 Ocak 2025'te görevi sona ermeden önce istifa etmesi halinde başkan yardımcısı Kamala Harris başkan olacak ve görev süresini tamamlayacak. Biden yeniden seçilme kampanyasından vazgeçerse, parti ağustos ayında Chicago'daki kurultayda yapılacak oylamada yerine geçecek adayı seçecek, çünkü Biden delegelerini kendisine oy verme yükümlülüğünden muaf tutacak.
Kurultayda onaylandıktan sonra ve seçim gününden önce istifa ederse, Demokratik Ulusal Komite yeni adayı seçecek. Eğer 5 Kasım'da yeniden seçimi kazandıktan sonra ve 17 Aralık'taki resmi seçim kurulu toplantılarından önce giderse, eyalet başkentlerinde toplanan seçmenler başkanı seçer. Bundan sonra bırakırsa, başkan yardımcısı ikinci dönem için başkan olur.
Biden görevden alınabilir mi?
1967'de anayasaya eklenen 25'inci madde değişikliği uyarınca ABD başkanının görevden alınmasının birkaç yolu var: Ölür ya da istifa ederse başkan yardımcısı görevi devralır; makamının yetki ve görevlerini yerine getiremeyecek durumda olduğu için başkan yardımcısını başkan vekili yapmaya karar verirse (ki bu kararı geri alabilir); ya da başkan yardımcısı ve kabine üyelerinin çoğunluğu göreve devam edemeyeceğine dair yazılı bir beyanda bulunursa.
ABD tarihinde yukarıdaki durumlar hiçbir zaman gerçekleşmedi. Bu durumda, başkan ve başkan yardımcısı arasında bir anlaşmazlık olursa, başkan yardımcısını görevde tutmak için Kongre'nin her iki kanadında da üçte iki çoğunluk gerekir. Aksi takdirde başkan geri döner. Şu anda Harris ve kabinenin 25. Değişikliği kullanma ihtimali yok.
Biden’ın adaylıktan çekilmesi tartışılırken potansiyel isimler kim?
“Demokratların başkan adayı olarak Joe Biden’ın yerine kim geçebilir?” sorusu, CNN ekranlarındaki münazara sonrasında esas konulardan biri haline geldi. Joe Biden’ın Kasım ayında yeniden aday olmamaya karar vermesi halinde, 19-22 Ağustos tarihlerinde Chicago’da yapılacak olan Demokratik Ulusal Kongre’nin başka birini aday göstermesi gerekecek. Bu konuda net bir aday yok, ancak potansiyel seçeneklerden bazıları şunlar olabilir:
Biden'ın yerini alabilecek olası adaylar kim?
Kamala Harris
Biden'ın görevden alınması durumunda akla gelen ilk isim yardımcısı Kamala Harris. Harris, Biden yönetiminde beklentileri karşılamadığı için çok eleştirildi ve anketlerde düşük onay oranlarına sahip. Ancak yine de Donald Trump’a karşı mücadelede yer alırsa seçmenlerden destek alabileceğine dair beklentiler var.
Gavin Newsom
56 yaşındaki California Valisi Gavin Newsom, Biden’ın çekilmesi halinde kendisinin alternatifler arasında gösterilmesini 'saçmalık' olarak niteledi. Geçen yıl Florida Valisi Ron DeSantis ile geleceğin başkanlık düellosu olabilecek bir tartışmaya çıktı. Zaman zaman da kendi eyaletinden uzaktaki seçimlerde Demokratları destekleme noktasına geldi.
J. B. Pritzker
59 yaşındaki Illinois Valisi J. B. Pritzker potansiyel adaylar arasındaki en zengin kişi. Aynı zamanda Illinois’de kürtaj hakkını yasallaştırmış ve kürtaj yaptırmak isteyen kadınlar için “sığınak eyalet” olmuştu. Bu durum Pritzker'ın öne çıkmasını sağlayabilir. Ayrıca silah kontrolü konusunda güçlü bir duruş sergilemiş bir figür.
Gretchen Whitmer
Michigan Valisi Gretchen Whitmer 2020’de Biden’ın başkan yardımcısı adayları listesinde yer alıyordu ve Demokrat Parti’nin ara seçimlerde gösterdiği güçlü performansı kısmen valiliğine bağlanıyordu. 52 yaşındaki Whitmer daha sıkı silah yasası, kürtaj yasaklarının kaldırılması ve anaokullarının desteklenmesini savunuyor.
Öte yandan The Times'ın listesinde yer almasa da 71 yaşındaki senatör Sherrod Brown da olsaı başkan adayları arasında görülüyor. Brown alternatif adaylar arasında en yaşlısı olsa da Donald Trump’tan yedi yaş daha genç. 2020 seçimlerinde Ohio senatörü olarak kalmak istediğini söyleyen Brown başkanlık için hevesli görünmemesiyle dikkat çekmişti. İşçi hakları konusunda güçlü bir ses olan Brown, tüp bebek ve kürtaj korumaları konusunda da öne çıkıyor.
Henüz resmi aday değil
Joe Biden, 19-22 Ağustos tarihlerinde Chicago’da yapılacak olan 2024 Demokratik Ulusal Kongresinde onaylanana kadar partinin resmen başkan adayı değil ve henüz yerini alacak alternatif bir aday belirtilmedi. Eğer Biden'ın yerine başka bir aday gösterilirse, Demokrat Parti'nin modern tarihinde bir ilk olacak. Bu durumda en etkili seçenek olarak adaylıktan çekilmesi daha uygun görülüyor.
