İngiliz hükümeti, Türkiye’nin kısa süre önce satın aldığı 20 adet sıfır Eurofighter Typhoon savaş uçağının, Birleşik Krallık’ta yıllarca sürecek binlerce istihdam yaratacağını vurguladı. Bu değerlendirme büyük ölçüde doğru kabul ediliyor.
Ancak Londra, bu satışın yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda NATO’nun güney kanadını “revizyonist” Rusya’ya karşı güçlendiren stratejik bir adım olduğunu da savunuyor. Gelişmiş AESA radarları ve uzun menzilli Meteor havadan havaya füzeleriyle donatılmış bu uçakların, Rusya’nın en iyi savaş uçakları için ciddi bir meydan okuma oluşturabileceği belirtiliyor.
Asıl hedef Rusya mı Yunanistan mı?
Forbes'ın haberine göre, bu uçakların Rusya’ya karşı kullanılma ihtimali sınırlı. Ankara’nın Eurofighter alımındaki temel motivasyonunun, komşusu ve NATO müttefiki Yunanistan’ın hızla modernleşen hava kuvvetleriyle denge sağlamak olduğu değerlendiriliyor.
10,7 milyar dolarlık anlaşma
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, ekim ayı sonunda Türkiye’yi ziyaret ederek 20 yeni üretim Eurofighter için değeri 10,7 milyar dolara kadar çıkan bir anlaşmaya imza attı. Ankara ise bu rakama itiraz etti.
Buna ek olarak Türkiye, Katar ve Umman’dan 24 adet ikinci el Eurofighter satın alacak.
Teslimatlar 2028 başlıyor
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, 19 Aralık’ta yaptığı açıklamada Umman’dan alınacak 12 Eurofighter’ın 2028’e kadar teslim edilmesinin planlandığını söyledi. Bu uçakların teslimat öncesinde AESA radarlarıyla güncelleneceği ve Meteor füzeleriyle uyumlu hale getirileceği belirtildi.
Umman’a ait uçaklar, daha eski CAPTOR-M Doppler radarlarına sahip Tranche 3A modeli olarak biliniyor.
Yeni Nesil Typhoon’lar 2030 sonrasında
İngiltere’den alınacak sıfır uçakların ise bazı iddialara göre henüz hizmete girmemiş Tranche 5, ya da en azından Tranche 4 standardında olacağı öne sürülüyor. Bu uçakların 2030–2032 döneminde hizmete girmesi bekleniyor.
Türkiye, toplamda 44 Eurofighter’ı envanterine katmayı hedefliyor.
İngiliz hükümeti, anlaşmayı “bir nesilde yapılan en büyük savaş uçağı ihracatı” olarak tanımlarken, NATO’nun kilit bir bölgedeki gücünü artıracağını savundu.
Eurofighter: Geçici ama güçlü bir çözüm
Ankara, Eurofighter’ları 4,5 nesil bir geçiş çözümü olarak görüyor. Nihai hedef ise beşinci nesil savaş uçakları.
Türkiye, 2019’da Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi aldığı için çıkarıldığı F-35 programına geri dönmek istiyor. Bloomberg’e göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e S-400’lerin geri alınmasını teklif etti. Moskova bu iddiayı reddediyor.
Ankara’nın hedefi en az 40 adet F-35. Bunun yanı sıra Türkiye, yerli TF Kaan savaş uçağını da geliştiriyor.
Yunanistan Faktörü
Türkiye’nin Eurofighter tercihinde, Yunanistan’ın son yıllardaki askeri alımları belirleyici oldu.
Atina:
24 adet Rafale F3R aldı (Meteor füzeleriyle donatıldı), F-16’larının büyük bölümünü Block 72 seviyesine yükseltti, 20 adet F-35A sipariş etti (teslimatlar 2028’den sonra). Eurofighter ve F-35 olmadan Türkiye’nin, Ege’de teknolojik üstünlüğü Yunanistan’a kaptırma riski taşıdığı belirtiliyor.
Ege’de gerilim yeniden mi tırmanıyor?
Aralık ayında Yunan basını, Türk Hava Kuvvetleri’nin Yunan hava sahası ve Atina FIR hattında çok sayıda ihlal gerçekleştirdiğini öne sürdü. Daha önce Eylül ve Ekim aylarında silahlı Türk F-16’larının bölgeye girdiği iddia edilmişti. Milli Savunma Bakanlığı bu iddiaları yalanladı.
Türkiye, Eurofighter’larla birlikte Ege’de daha cesur manevralar yapabileceği yorumlarına hedef oluyor.
Milli Savunma Bakanlığı ise satışta Yunanistan’a karşı kullanım kısıtı bulunmadığını açıkladı ve Ege görevlerinin süreceğini vurguladı.
Yeni bir silahlanma yarışı kapıda
Türkiye’nin 44 Eurofighter’ı, Yunanistan’ın Rafale filosundan hem sayıca fazla hem de (Tranche 5 olması durumunda) nitelik olarak üstün olabilir.
Buna karşılık Yunanistan’ın:
Rafale filosunu F4 veya F5 Super Rafale seviyesine yükseltmeyi, F-35 sayısını artırmayı değerlendirdiği bildiriliyor. Uzmanlara göre bu gelişmeler, Ege’de yeni ve uzun soluklu bir silahlanma yarışının başlangıcı olabilir. Bunun Doğu Akdeniz’in güvenliği ve istikrarı üzerinde ciddi etkiler yaratacağı ifade ediliyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
