Hollanda genel seçimleri başladı. Yerel saatle 07.30'da (TSİ 09.30) başlayan oy verme işlemi 21.00'e (TSİ 23.00) kadar sürecek. Seçimde 1126 aday ve 26 parti, 150 sandalye için yarışıyor. 42 Türk kökenli adayın da katıldığı seçimlerde hiçbir partinin tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşması öngörülmüyor. Seçimin ilk sonuçlarının, gece geç saatlerde açıklanması bekleniyor.
Hollanda medyası, oy verme işlemi bittikten sonra sandık çıkış anketlerini yayımlamaya başlayacak. Resmi sonuçlar ise seçimlerin yapıldığı tarihten en erken 8 gün sonra açıklanacak. Sonuçların resmiyet kazanmasının ardından hükümet kurma görüşmeleri başlayacak. En fazla milletvekili çıkaran partinin diğer partilere hükümet kurma teklifi götüreceği sürecin, günler, haftalar hatta aylar sürebileceği belirtiliyor.
Ülkede daha önce hükümet 2021'deki seçimin ardından 229 günde kurulmuş, bu süreç 2017’de 225 gün, 1977'de 208 gün, 2012'de ise 54 gün almıştı.
Son yıllarda sürekli koalisyon hükümetleriyle yönetilen ülkede, bir partinin hükümet kurabilmesi için parlamentodaki 150 milletvekilinden en az 76'sının desteğini alması gerekiyor.
İslam düşmanı ve aşırı sağcı Wilders’in partisi yükselişte
Son anketlere göre, geçici hükümetin Adalet ve Güvenlik Bakanı Dilan Yeşilgöz-Zegerius liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi'nin (VVD), oyları bir önceki seçimlere göre gerilemesine rağmen 29 sandalye kazanarak ilk sırada yer alması bekleniyor. İslam karşıtı ve aşırı sağcı Geert Wilders'in liderliğindeki Özgürlük Partisi'nin (PVV) ise 2021'deki seçimde kazandığı 17 sandalyeyi 20'nin üzerine çıkarabileceği belirtiliyor.
Anketlerde PVV'yi seçimlere ittifak kurup ortak giren İşçi Partisi (PvdA) ve Yeşil Sol (Groen Links), 24 sandalye ile izliyor. Mevcut hükümette koalisyon partisi olan Hristiyan Demokratlar Birliğinden (CDA) ayrılarak yeni parti kuran Pieter Omtzigt'in lideri olduğu Yeni Sosyal Sözleşme Partisi'nin (NSC) de 20 civarında sandalyeyle meclise girmesi bekleniyor.
Koalisyon partilerinden CDA'nın 4, Demokratlar 66’nın (D66) 11 ve Hristiyan Birlik Partisi'nin (CU) ise 4 sandalye kazanacağı görülüyor. Koalisyonda bulunan partilerin ankete göre hükümeti kurabilmek için yeterli olan toplam 76 sandalye sayısına ulaşamadığı gözleniyor.
Irkçılık ve ayrımcılık karşıtı Denk Partisi yükselişte
Seçime, Hollanda’da Temsilciler Meclisine girdiği 2017’den bu yana ırkçılığa ve ayrımcılığa karşı mücadele eden ve Filistin’in haklarını savunan Denk Partisi de katılıyor. Mecliste 3 sandalyeyle temsil edilen, üyelerinin çoğunluğu Türk ve göçmenlerden oluşan Denk Partisi, bu seçimde 46 adayla yarışıyor. Denk Partisinde 26 Türk kökenli aday bulunuyor. Anketlere göre oylarını artırması beklenen Denk Partisinin 4 sandalye kazanma ihtimali bulunuyor.
Yeşilgöz-Zegerius, aşırı sağcı Wilders ile koalisyona açık
Ailesi Türkiye'den Hollanda'ya göç eden, geçici hükümetin Adalet ve Güvenlik Bakanı Yeşilgöz-Zegerius, İslam karşıtı ve aşırı sağcı Wilders liderliğindeki PVV ile koalisyona kapıları açık bırakıyor.
Ne olmuştu?
Hollanda'nın geçici hükümetinin Başbakanı Mark Rutte'nin liderliğinden sonra VVD'nin başına geçen Yeşilgöz-Zegerius, 2018'de VVD partisinden milletvekili olduğu dönemde, Hollanda Parlamentosunun, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarını tanıyan tasarısını desteklemişti. Öte yandan Yeşilgöz-Zegerius, ülkede hukuk eğitimi olmayan ilk adalet bakanı olarak tarihe geçmişti. Hollanda'da VVD, CDA, D66 ve CU'den oluşan koalisyon hükümeti, göçmen politikalarındaki anlaşmazlık nedeniyle 7 Temmuz 2023'de istifa etmişti.
