Suudi Arabistan'ın küresel sahnedeki itibarını ve etkisini arttırmak için popüler Batı kültürünün ikonlarını kullanmasının faturası giderek artıyor. Krallığın Arjantinli yıldız Lionel Messi'ye yılda 400 milyon dolar ödemeye hazır olduğu açıklandı. Futbolun şişirilmiş standartlarına göre bile büyük bir meblağ olan bu rakam, spor, sanat ve müziğe milyarlar akıtan petro-devlet yöneticilerinin hamlelerinden sadece bir tanesi.
Suudi Arabistan, dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı olarak elde ettiği fazla gelirle desteklenen bu harcamaların, gelişmekte olan genç nesli heyecanlandıracağını ve turizm endüstrisini güçlendireceğini umuyor. Eleştirmenler ise bu çabaların, Yemen'deki savaş ve 2018'de Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesiyle sarsılan uluslararası imajı düzeltmeyi amaçladığını söylüyor.
“İnsanları Arabistan’ın tehditkar olmadığına ikna etmek istiyorlar”
Bu sözde yumuşak güç oyununu yöneten Veliaht Prens Muhammed bin Selman, aynı anda Suudi Arabistan'ın askeri kapasitesini geliştirmek için milyarlarca dolar harcıyor ve şu anda dünyanın en büyük beşinci silah bütçesine sahip. Bloomberg'in haberine göre Washington'daki Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü'nde kıdemli uzman olarak görev yapan Kristin Smith Diwan, "Bu, krallığın yönünü tamamen değiştirmesi anlamına geliyor. İnsanları buranın tehditkar değil, misafirperver bir yer olduğuna ikna etmek istiyorlar" dedi.
G20’de en hızlı büyüyen ülkelerden
Harcamalarının büyüklüğü Suudi Arabistan'ı dünyanın siyasi ve iş dünyası elitleri için görmezden gelinemez hale getirdi. Son on yılın en yüksek petrol fiyatları sayesinde geçen yıl G20 içinde en hızlı büyüyen ülkelerden biri olan Suudi Arabistan, dünyanın en büyük yedinci varlık fonuna sahip ve hem yurtiçinde hem de yurtdışında milyarlarca dolar harcıyor.
2030 Dünya Kupası için adım atacak
Spor yatırımları listenin üst sıralarında yer alıyor. Portekizli yıldız futbolcu Cristiano Ronaldo, 2022 yılının sonlarında Al-Nassr FC ile yılda 200 milyon dolar değerinde bir sözleşme imzaladı. Bir yıldan uzun bir süre önce Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu, İngiltere Premier Ligi futbol kulübü Newcastle United FC'yi 373 milyon dolardan fazla bir fiyata satın alan bir konsorsiyuma liderlik etti. Suudi Arabistan, Katar'daki turnuvanın yakın zamandaki başarısına tanık olduktan sonra 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmak için ortak bir teklif vermeyi düşünüyor.
Yıldız sporcuları ağırlıyor
Suudi Arabistan'ın devlet varlık fonu olan PIF'in ayrıca Phil Mickelson ve Dustin Johnson gibi yıldızları çeken LIV Golf turunu finanse etmek için milyarlarca dolar ayırdığı ve geçen yıl büyüyen spor yatırımları portföyüne Formula 1 motor yarışlarını eklemek için 20 milyar dolarlık bir girişimde bulunduğu açıklandı. Bloomberg'in haberine göre Başka yerlerde, Cidde ve Riyad'daki mekanlar, ağır sıklet şampiyonları Anthony Joshua ve Oleksandr Usyk'ten gelecek vaat eden dövüşçüler Jake Paul ve Tommy Fury'ye kadar herkesin yer aldığı mega pahalı boks maçlarına ev sahipliği yaptı. Paris'teki Skema İşletme Okulu'nda spor ve jeopolitik ekonomi profesörü olan Simon Chadwick'e göre "Spor, Suudi Arabistan'ın petrol gelirlerine daha az bağımlı olduğu bir dünyaya doğru ilerlerken yaptığı şey için çok önemli" dedi.
2030’a kadar yılda 100 milyon ziyaretçi hedefi
Suudi Arabistan 2030 yılında turizmin gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 10'unu oluşturmasını ve bu tarihe kadar yılda 100 milyon ziyaretçi çekmeyi hedefliyor. Suudi Turizm Otoritesi'nden bir yetkili bu ay Dubai'de düzenlenen bir basın brifinginde, 2022 yılında krallığın turistler, iş seyahatinde olanlar, ülkede ikamet eden akrabalarını görmeye gelenler ve Mekke'ye hacca giden denizaşırı Müslümanlar da dahil olmak üzere yaklaşık 16 milyon ziyaretçiyi ağırladığını söyledi.
Spor haricinde sanat ve eğlenceler için de harcamalar yapılıyor
Suudi Arabistan hedefine ulaşmak için sadece profesyonel sporun ötesine bakıyor. Andy Warhol sergisi, sanat bienali ve çölde elektronik müzik konserlerinden, Riyad'daki ünlü şeflerin restoranlarına ve en iyi aşçılık okullarıyla ortaklıklara kadar, sıfırdan bir eğlence ve dinlence endüstrisi yaratmak için büyük harcamalar yapıyor.
Üst düzey oteller Aman Resorts ve Banyan Tree, Suudi Arabistan'ın kuzeybatısındaki antik bir vaha kenti olan ve 35 milyar dolarlık bir bütçeyle lüks bir seyahat destinasyonuna dönüştürülen Al-Ula'ya çekildi bile. ABD'li pop yıldızları Alicia Keys, Mariah Carey ve John Legend kısa süre önce burada sahne aldı. Ülkenin Al-Ula Kraliyet Komisyonu'nun turizm sorumlusu Phillip Jones, bazı sanatçılar hala krallığı ziyaret etmeyi reddetse de, yatırımcıların Suudi Arabistan'da yatırım fırsatları aradığını söyledi. Jones "Bu ülkenin finansal kapasite artışı açısından patlamak üzere olduğunun farkındalar" dedi.
"Bu değişiklikler yanlış izlenim yaratabilir"
Yakın zamana kadar kadın ve erkeklerin kamusal alanda bir arada bulunmasını yasaklayan kurallar uygulayan ülkede, spor ve kültür etkinliklerinin artması popüler bir hal aldı. Ancak bu abartıya herkes inanmıyor. Eleştirmenler Suudi Arabistan'ın dikkatleri ifade özgürlüğü ve diğer insan hakları konusundaki kötü sicilinden başka yöne çektiğini söylüyor. Brüksel merkezli insan hakları grubu ALQST'nin başkanı Lina Al-Hathloul, bu yumuşak güç planı hakkında "Bu değişikliklerin gerçekleşmesinden memnunum, ancak ülkemiz hakkında yanlış bir izlenim veriyor" dedi.
