Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, son iki yıldır Ukrayna'nın enerji sektörüne saldırılar düzenliyor. Bu durum ülkenin yeşil enerjiye geçişini hızlandırdı. Ukraynalılar tarihlerinin en soğuk ve en karanlık kışlarından birini yaşarken, yetkililer potansiyel bir avantaj görüyor: Ukrayna şimdi yeniden başlayabilir ve daha temiz, çevre dostu bir enerji sektörü yaratabilir.
Ukrayna'nın devlet elektrik dağıtım şirketi Ukrenergo'nun CEO'su Volodimir Kudritski "Savaş elbette bir trajedi, ancak buna nasıl tepki vereceğiniz size bağlı. Biz kurbanız diyebilirsiniz ya da daha iyi bir şekilde yeniden inşa etmeye çalışabilirsiniz" dedi. Ukrayna'da bulunan 9 büyük termik santral ülkenin büyük bir kısmına elektrik sağlıyor. Plan, duman çıkaran büyük termik santrallerden, rüzgar ve güneş enerjisi, batarya depolama ve biyoyakıt tesisleri gibi yenilenebilir enerjiye geçmek. Yetkililer aynı zamanda, ülkenin dört bir yanına yayılmış, sadece küçük bir kasaba veya şehir bölgesine yetecek kadar elektrik üreten ve saldırılara karşı daha az savunmasız olan küçük türbinlerden oluşan geniş bir ağ olacağını söylüyor.
Birçok Avrupa ülkesinden önce yeşil enerjiye geçecek
Kudritski "Savaşın buna yol açmasının iyi bir şey olduğunu söyleyemeyiz. Ancak şunu söyleyebiliriz ki bu durumu kullanmak bizim stratejik görevimiz. Kudritski Rusya'nın işgali nedeniyle Ukrayna'nın birçok Avrupa ülkesinden önce düşük karbonlu enerji sistemine geçeceğini de sözlerine ekledi. Ancak görev göz korkutucu.
Ukrayna, Rusya ile savaş halindeyken enerji sektöründe bir revizyona girişiyor. Dahası, yetkililerin dışarıdan yatırımcı ve finansman çekmesi, bir tür savaş sigortası ayarlaması ve yeni, merkezi olmayan bir enerji sistemi için düzenleyici bir çerçeve oluşturması gerekiyor. Ukrayna zaten kısmen bir temiz enerji ülkesi. Elektriğinin yaklaşık yarısı, emisyon üretmeyen nükleer enerji santrallerinden geliyor. Hidroelektrik santralleri bir miktar elektrik kapasitesi sağlıyor, ancak Ruslar bu santralleri yoğun bir şekilde hedef almış durumda. Ülkenin Enerji Bakanlığı, güneş ve rüzgar gibi yeşil enerjinin savaşın başlamasından bu yana keskin bir düşüş gösterdiğini ancak geçen yıl itibariyle üretimin yaklaşık yüzde 10'unu oluşturduğunu söyledi.
Rusların hedef alması zor hale gelebilir
Yetkililer, ilerleyen yıllarda daha fazla yenilenebilir enerji kaynağı devreye girdikçe türbinlere olan bağımlılığın azalacağını ve türbinlerin öncelikle elektrik şebekesindeki enerji yükünü dengelemek için kullanılacağını söylüyor. Nihayetinde, bu ünitelerden ülke çapında binlerce olabilir. Rüzgar ve güneş enerjisi çiftlikleriyle birlikte, Rus füzelerinin enerji sistemini hedef almasını çok daha zor hale getireceklerdir. Temiz enerji planı hayata geçirilirse milyarlarca dolara mal olacak ve uygulanması yıllar alacak. Ancak Kudritski Ukrayna'nın "gelecek kışlara" hazırlıklı olmak için planın hemen başlaması gerektiğini söyleyerek "Buna şimdi başlamazsak 2025-2026 kışı, 2024-2025 kışından çok daha zorlu geçecek" dedi.
