İsrail ile İran arasında tırmanan çatışmalarda İran’ın füze saldırı hızında ciddi bir yavaşlama gözleniyor. Savaş Çalışmaları Enstitüsü (ISW), İran’ın İsrail’e yönelik misilleme kabiliyetinin İsrail’in doğrudan hava saldırıları sonucu zayıfladığını belirtiyor.
Fortune dergisinin haberine göre 12 Haziran'da başlayan İsrail hava saldırıları sonrası İran ilk etapta altı dalga halinde, tahmini 100 ila 200 füze fırlattı. Ancak Cumartesi’den bu yana saldırı sıklığı düştü: İran yalnızca iki dalga saldırı düzenledi ve bunlarda da her seferinde 35–40 füze kullandı. Bu, fırlatma oranında ciddi bir azalma anlamına geliyor.
ISW’nin analizine göre bu durumun temel sebebi, İsrail'in İran’ın füze rampaları ve silolarını hedef alması.
Tahran'ın 1000 füzeyle misilleme planladığı iddia edilse de şimdiye kadar bu sayının yalnızca 200 civarında kaldığı bildiriliyor. ABD ve İsrail tahminlerine göre İran'ın toplamda yaklaşık 2000 füzesi olduğu, fakat bunların tümünün İsrail'e ulaşma kapasitesine sahip olmadığı düşünülüyor.
Demir Kubbe etkili oluyor, İran alternatif arıyor
İsrail’in meşhur “Demir Kubbe” hava savunma sistemi, İran füzelerinin büyük kısmını etkisiz hale getirerek Tahran'ın saldırı etkisini azaltıyor. Bu da İran’ın füze temelli misilleme yönteminin etkinliğini sorgulatıyor. Bazı analistler, İran’ın askeri seçeneklerinin sınırlı hale geldiğini ve Tahran’ın artık farklı yöntemlerle yanıt arayabileceğini belirtiyor.
Bu bağlamda İranlı bir milletvekili, dünyanın en kritik enerji geçitlerinden biri olan Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasının ciddi şekilde değerlendirildiğini söyledi. Bu boğazdan geçen günlük 21 milyon varil petrol, küresel sıvı petrol tüketiminin %21’ine denk geliyor.
İsrail, İran’ın enerji kalbine yöneliyor
Öte yandan İsrail, misillemelerine hız kesmeden devam ediyor. İran'ın üst düzey askeri liderlerini ve nükleer tesislerini hedef alan saldırılarını şimdi enerji altyapısına yöneltti. Son olarak, İran’ın elektrik üretimi için hayati öneme sahip Pars Güney Gaz Sahası vuruldu. İran'ın elektriğinin %90’ı gazla çalışan santrallerden sağlandığı için bu saldırı, ülkedeki mevcut enerji krizini daha da derinleştirebilir.
ISW, enerji kesintilerinin geçmişte protestoları tetiklediğini hatırlatıyor. 2017 ve 2018’de artan gaz fiyatları, rejime karşı büyük gösterilere dönüşmüş ve İran yönetiminin istikrarını tehdit etmişti.
Tahran sıkışıyor, çatışma yeni boyutlara evrilebilir
İsrail’in yüksek hassasiyetli saldırıları İran’ın hem askeri kapasitesini hem de enerji altyapısını ciddi şekilde zorluyor. İran’ın füze stoğu azalırken ve saldırı kabiliyeti sınırlanırken, çatışmanın doğası da değişiyor. Füze savaşının yerini ekonomik ve jeopolitik misilleme stratejileri alabilir. Bu da bölgesel tansiyonun sadece askeri değil, enerji ve ticaret boyutunda da tırmanabileceği anlamına geliyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
