NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın 2023 yılındaki çalışmalarını içeren faaliyet raporunu açıkladı. Stoltenberg, “Bu rapor, geçtiğimiz yılki başarılarımızı özetliyor. Birçok başarı elde ettik. Güçlü yeni askeri planlar, yüksek hazırlık seviyesinde daha fazla kuvvet ve savunma yatırımlarında büyük artışlarla savunmamızı daha da güçlendirdik. Dünya daha tehlikeli hale geldi ama NATO güçlendi. Bugün, tüm NATO müttefiklerinde gerçekleştirilen son anketimizin sonuçlarını açıklayabilirim. Veriler net, Atlantik’in her iki yakasında da NATO’ya halk desteği son derece güçlü. Bugün bir oylama yapılsaydı müttefik ülkelerdeki vatandaşların ezici bir çoğunluğu NATO lehine oy kullanırdı. Örneğin ABD’de halkın yalnızca yüzde 13’ü aleyhte oy verecek. Vatandaşlarımızın yüzde 80’inden fazlası, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın ortak güvenliğimiz için birlikte çalışmaya devam etmesi gerektiğine inanıyor. Dolayısıyla ittifak genelinde NATO’ya verilen destek oldukça sağlam olmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.
NATO üyesi ülkelerin halklarının Ukraynalılarla güçlü dayanışmalarını ifade etmeye devam ettiğini vurgulayan Stoltenberg, “İttifak genelinde insanların üçte ikisi ülkelerinin Ukrayna’yı desteklemeye devam etmesini istiyor. Bu önemli, çünkü NATO müttefikleri tüm askeri yardımların yüzde 99’unu sağlamaktadır. 2023’te de topçu ve mühimmat, tanklar ve zırhlı personel taşıyıcıları, devriye botları, hava savunması, helikopterler, dronlar ve radarlarla benzeri görülmemiş düzeyde destek sağlamaya devam ettik” dedi.
Ukrayna’ya ihtiyacı olanı sağlayabiliriz
Stoltenberg, bazı NATO ülkelerinin ilk kez uzun menzilli sistemler de (İngiltere-Storm Shadow ve Fransız SCALP füzeleri) gönderdiğini, ayrıca F-16 uçağı göndermeyi kabul ettiklerini hatırlattı. Stoltenberg, “Müttefikler ayrıca hava savunması, topçu ve insansız hava araçları gibi temel yetenekler için koalisyon oluşturmak üzere bir araya geldi. Ancak Ukrayna’nın daha da fazla desteğe ihtiyacı var. Ukraynalıların cesareti tükenmiyor. Cephaneleri bitmek üzere. Birlikte Ukrayna’ya ihtiyacı olanı sağlama kapasitesine sahibiz. Artık bunu yapacak siyasi iradeyi göstermemiz gerekiyor. Tüm müttefiklerin hızla teslimat yapması gerekiyor. Gecikmenin her gün, Ukrayna’daki cephe hattında sonuçları oluyor. Yani bu kritik bir an. Putin’in galip gelmesine izin vermek ciddi, tarihi bir hata olur. Otoriter liderlerin güç kullanarak emellerine ulaşmalarına izin veremeyiz. Bu hepimiz için tehlikeli olur” şeklinde konuştu.
Savunma harcamaları
Finlandiya’nın 2023 yılında NATO üyesi olduğunu hatırlatan Stoltenberg, “Daha geçtiğimiz hafta İsveç 32. müttefik oldu. Ukrayna da NATO’ya her zamankinden daha yakın. Yani NATO artık daha büyük ve daha güçlü. Geçtiğimiz yıl savunmamızı daha da sağlam bir mali temele oturttuk” dedi.
Stoltenberg, 2023’ün Avrupa ve Kanada’da savunma harcamalarının arttığı art arda 9. yıl olduğunu belirterek, “Savunma harcamaları benzeri görülmemiş şekilde yüzde 11 oranında arttı. 2024 yılında Avrupa’daki NATO müttefikleri savunmaya, gayrisafi yurtiçi hasılalarının (GSYH) yüzde 2’sine tekabül edecek şekilde 470 milyar dolar yatırım yapacak. Bu yıl müttefiklerin üçte ikisi yüzde 2 hedefine ulaşacak. 2014 yılında sadece 3 müttefik bu oranı yakaladı” ifadelerini kullandı.
Temmuz ayındaki zirvede daha fazla adım atılmalı
Stoltenberg, Temmuz ayında Washington’da Devlet ve Hükümet Başkanlarının katılımıyla NATO’nun 75. yıl dönümünün kutlanacağını, zirvede müttefiklerin Ukrayna’yı desteklemek, NATO’nun savunmasını güçlendirmek, kaynak sağlamak ve dünya çapındaki ortaklıklarını derinleştirmek için daha fazla adım atmalarını beklediğini söyledi. Stoltenberg, “2023’te üretimi hızlandırmak, endüstriyle etkileşimi güçlendirmek ve birlikte çalışabilirliği artırmak için yeni Savunma Üretimi Eylem Planını kabul ettik. O tarihten bu yana NATO, mühimmat ve temel yetenekler için on milyarlarca dolar değerinde sözleşmeler imzaladı. Bu bizim güvenliğimiz ve Ukrayna’nın güvenliği için önemli” dedi.
NATO’nun Hint-Pasifik ve Avrupa Birliği’ndeki ortaklarıyla ilişkilerini daha da derinleştirdiğini belirten Stoltenberg, “Öngörülemeyen bir dünyada NATO her zamankinden daha önemli. 75. yılımızda da birlik, beraberliğimizi ve kararlılığımızı ortaya koymaya devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
Rusya’daki seçimler özgür ve adil olmayacak
Stoltenberg NATO’nun faaliyetlerini açıkladıktan sonra gazetecilerin sorularını cevapladı. Rusya’da yarın yapılacak seçimlere dair görüşü sorulan Stoltenberg, “Özgür ve adil seçimler her demokrasinin temelidir. Rusya’daki seçimler özgür ve adil olmayacak. Çünkü muhalif siyasetçilerin hapiste olduğunu, bazılarının öldürüldüğünü, çoğunun da sürgünde olduğunu zaten biliyoruz. Aday olarak kaydolmaya çalışan bazı kişilerin de bu hakkı engellendi. Yani aslında seçimlerden önce özgür ve adil olmayacaklarını söyleyebiliriz. Çünkü özgür ve adil seçimler için rekabete ihtiyacınız var, farklı listelere ihtiyacınız var, açık bir tartışmaya ihtiyacınız var, özgür ve bağımsız bir basına ihtiyacınız var. Rusya’da özgür ve bağımsız basın yok, medya kuruluşları bastırılıyor ya da kapatılıyor. Başkan Putin onlarca yıldır Rusya’da iktidarı elinde tutuyor. Hiç kimse Rusya’da yapılacak seçimlerin Kremlin’de herhangi bir değişikliğe yol açmasını beklemiyor. Rusya’nın Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerinde seçim düzenlemeye yönelik girişimleri de tamamen yasa dışıdır ve uluslararası hukuku ihlal etmektedir” ifadelerini kullandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in NATO’ya üye olan Finlandiya sınırına askeri yığınak yapacağı yönündeki açıklamasını değerlendiren Stoltenberg, “ Rusya’nın NATO sınırları boyunca yaptıklarını da yakından takip edeceğiz. Ancak NATO, müttefiklerini 75 yıldır koruyabildi ve üye Finlandiya da dahil olmak üzere bunu yapmaya devam edecek” dedi.
Yakın iş birliği
Stoltenberg, Ukrayna’nın elde ettiği en büyük zaferlerden birinin Rus Karadeniz Filosunu geri püskürtüp bazı gemileri batırması olduğunu ifade ederek, “Ukrayna ayrıca NATO müttefikleri, kıyı devletleri Romanya, Bulgaristan ve Türkiye ile de yakın iş birliği içerisinde çalışmaktadır. Bu da Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin gücünü, becerisini ve yeterliliğini gösteriyor, aynı zamanda NATO müttefiklerinin gelişmiş silahların Ukrayna’ya teslim edilmesinin de önemini gösteriyor” şeklinde konuştu.
Yeterli mühimmat sağlanmıyor
Stoltenberg, “Çok sayıda müttefikin desteğine sahip olmasına rağmen Ukrayna ordusunun neden cephanesi tükeniyor? Bu, NATO Müttefiklerinin başarısızlığını mı gösteriyor” sorusunu ise, “NATO müttefikleri Ukrayna’ya yeterli mühimmat sağlamıyor ve bunun savaş alanında her gün sonuçları oluyor. Rusların Ukraynalıları her gün geride bırakabiliyor olması elbette büyük bir zorluk. Rusların son haftalarda ve aylarda savaş alanında bazı ilerlemeler kaydedebilmesinin nedenlerinden biri de bu. Bu nedenle müttefiklerin Ukrayna’ya daha fazla mühimmat sağlamak için gerekli kararları alması acil bir ihtiyaçtır. Bu benim tüm başkentlere mesajımdır. Elbette ABD Kongresi’ndeki süreci çok yakından takip ediyorsunuz. Çünkü ABD, Ukrayna’nın açık ara en büyük silah ve mühimmat sağlayıcısı konumunda. Aynı zamanda ABD’ye mesajım, yalnız olmadıkları, Avrupalı müttefikler ve Kanada’nın da önemli destek sağladığıdır. Ancak hem ABD’nin hem Kanada’nın hem de Avrupa’nın daha fazlasını yapması gerekiyor. Ukraynalıların da plan yapabilmesini sağlamak için uzun vadeli bir taahhüde ihtiyacımız var. Ukrayna’ya ihtiyacı olanı sağlayabilecek kapasiteye, ekonomiye sahibiz. Bu, kararların alınması ve Ukrayna’ya verilen desteğin öncelikli hale gelmesi yönündeki siyasi irade meselesidir. Bu nedenle savunma sanayine daha fazla yatırım yapılması yönünde kararlara ihtiyacımız var. Hükümetlerimizin, üretimi artırmaya yönelik ticari kararlar alabilmeleri için savunma sanayisiyle sözleşmeler imzaladıklarından emin olmalıyız. Tüm müttefiklerin Ukrayna’ya destek, mühimmat ve diğer askeri teçhizat tahsis etme iradesine ihtiyacımız var. NATO müttefiklerinin sağladığı yardım, eşi benzeri görülmemiş bir şey ama devam etmemiz gerekiyor, adım atmamız gerekiyor” şeklinde cevapladı.
