18 Aralık 2024, Çarşamba Gazete Oksijen
Haber Giriş: 07.12.2023 12:43 | Son Güncelleme: 07.12.2023 12:49

The Guardian Boris Johnson'ın iddialarını inceledi: Covid-19 konusunda haklı mı?

İngiltere'deki Covid-19 soruşturmasına dair ifade veren Boris Johnson pandmei döneminde hükümetinin hatalar yaptığını kabul etti. Ancak İngiltere'nin ölüm oranı bakımından en kötü Avrupa ülkeleri arasında yer aldığını reddetti. The Guardian verilerle bu iddiayı inceledi
The Guardian Boris Johnson'ın iddialarını inceledi: Covid-19 konusunda haklı mı?

İngiltere'nin eski Başbakanı Boris Johnson, hükümetin Covid-19 salgınıyla mücadelesine ilişkin resmi soruşturma kapsamındaki duruşmalara tanık olarak katıldı. Johnson, duruşmada, salgın sırasında hükümeti tarafından hatalar yapıldığını ve alınan tüm kararların kişisel sorumluluğunu üstlendiğini söyledi. Johnson ifadesi sırasında soruşturmanın baş avukatının, Britanya'nın pandemi sırasında kaydedilen aşırı ölüm sayısı bakımından Batı Avrupa'daki en kötü performans gösteren ülkeler arasında yer aldığı iddiasını sorguladı. 

Eski başbakan çarşamba günü Hugo Keith KC'ye Birleşik Krallık'ın "Avrupa ve dünya sıralamasında oldukça aşağıda" olduğunu söyledi. Keith ise "Batı Avrupa'da en kötü durumdaki ikinci ülke olmasak bile en kötü durumdaki ülkelerden biriyiz" şeklinde yanıt verdi. The Guardian'ın analizine göre her iki iddianın da en azından kısmen doğru olduğu söylenebilir.

2020-22 pandemisinin büyük bölümünde, birçok medya kuruluşunun Avrupa'daki Covid ölümlerini raporlamak ve karşılaştırmak için kullandığı ölçü "bir milyon kişi başına kaydedilen doğrulanmış Covid-19 ölümleri" olarak tanımlandı. Our World in Data tarafından görselleştirilen DSÖ rakamlarına göre, bu ölçüt kullanılarak, 5 Ocak 2020 ile AB'nin pandeminin acil durum aşamasının sona erdiğini ilan ettiği 22 Nisan 2022 tarihleri arasında İngiltere'de bir milyon kişi başına 2 bin 905,6 ölüm kaydedildi.

Doğudan daha düşük batıdan daha yüksek

Bu oran daha kötü durumda olan Bulgaristan (5,423.5), Hırvatistan (3,913.3), Polonya (2,909), Litvanya (3,293.4) ve Romanya'ya (3,327.3) kadar çoğu orta ve doğu AB üye ülkesinden daha düşüktü. Ayrıca milyon başına 2.916,3 ölüm kaydeden ABD'den de daha düşüktü. Bununla birlikte, Birleşik Krallık'ta milyon başına teyit edilmiş Covid-19 ölümleri, AB ortalaması olan 2.401,4'ten ve Yunanistan (2.762,2) ve İtalya (2.751,9) dahil olmak üzere tüm batı ve güney Avrupa üye devletlerinden daha yüksekti.

Fransa milyon başına 2 bin 245,5 doğrulanmış Covid ölümü kaydederken, İspanya 2 bin 211,5, Portekiz 2 bin 151,4, İsveç bin 781,3, Almanya bin 678,3, İrlanda bin 451,5, Hollanda bin 264,5 ve en iyi performans gösteren Danimarka ve Finlandiya sırasıyla 1.030,2 ve 824,6 ölüm kaydetmiştir. O zamandan bu yana pek çok uzman, ülkelerin Covid nedeniyle ölümleri tanımlama ve kaydetme yöntemlerindeki farklılıklar ve ölüm nedeninin doğru bir şekilde tespit edilmesindeki güçlükler nedeniyle milyon başına düşen ölüm sayısının en kullanışlı kıstas olmayabileceğini belirtti.

Bunun yerine dikkatler önceki yıllara göre normalde gerçekleşmesi beklenen ölüm sayısıyla karşılaştırıldığında, pandemi sırasında herhangi bir nedenle kaydedilen ölüm sayılarına çekildi. Johnson ve Keith'in soruşturmada atıfta bulunduğu bu ölçüte göre, İngiltere yine çoğu orta ve doğu Avrupa AB üyesi ülkeden daha iyi performans göstermiş, aynı zamanda İtalya, İspanya ve Yunanistan'dan da daha iyi performans göstermiştir. Ayrıca aşırı ölümlerde ABD'den daha düşük bir artış kaydedildi.

DSÖ verilerine ve Our World in Data'ya göre, aynı Ocak 2020-Nisan 2022 döneminde Birleşik Krallık'ta kaydedilen tüm nedenlere bağlı kümülatif ölüm sayısı, geçmiş ortalamalara dayalı olarak öngörülen toplamdan yüzde 9,2 daha yüksektir. Bu oran Bulgaristan'da yüzde 26,5, Slovakya'da yüzde 21,2, Polonya'da yüzde 17,2, İtalya'da yüzde 12,3, Macaristan'da yüzde 12,2, Yunanistan'da yüzde 10,6, İspanya'da yüzde 10 ve ABD'de yüzde 15,9'dur. Ancak, iyi sağlık sistemlerine sahip daha zengin Batı Avrupa ülkeleri karşısında İngiltere nispeten kötü bir performans sergiledi.

Belçika (yüzde 8,3), Avusturya (yüzde 8,2), Hollanda (yüzde 8,1), Portekiz (yüzde 7,6), İrlanda (yüzde 6,2), Fransa (yüzde 6,1), İsveç (yüzde 4,9), Almanya (yüzde 4,1), Finlandiya (yüzde 3,9) ve Danimarka (yüzde 1,3) aşırı ölümlerde İngiltere'den daha düşük yüzdelik artışlar kaydetti.