Ukrayna'nın savaş esirlerinin tedavisini gerçekleştiren koordinasyon merkezinin sözcüsü Petro Yatsenko, Rusların savaş esiri olarak yakaladıkları Ukraynalıları aktif olarak Çeçen gruplara sattığını söyledi. Yatsenko "Yaralılarımızı Rus ordusundan satın alıp, onları Çeçenistan'ın başkenti Grozni'ye götürüp sonra da kendi esirleriyle takas ettikleri durumlar oldu" dedi. Cenevre Sözleşmesi'nde savaş esirlerinin ticaretini yasaklayan özel bir madde bulunmamasına rağmen Rusların gerçekleştirdiği bu uygulamanın 'hiçbir özel anlaşmanın savaş esirlerinin durumunu olumsuz etkilemeyeceğini' belirten anlaşmaya aykırı olması muhtemel.
Kadirov'un 10 askeri Ukrayna'ya geçti
Rusya-Ukrayna savaşında Çeçen lider Ramazan Kadirov'un 10 bin askerinin Ukrayna'ya geçtiği düşünülüyor. Savaşın ilk aylarında Mariupol, Severodonetsk ve Lysychansk çevresinde yoğun çatışmalara karışan Çeçenlerin etkisi büyük ölçüde ön cepheden uzaktaki operasyonlarıyla sınırlandırıldı. Bu nedenle artık düşman askerlerini kendileri yakalama konusunda daha az beceriye sahipler. Bu durum Ukrayna'daki Çeçen savaş esirlerini geri alabilmek için satın alma yoluna gitmesini açıklayabilir.
Savaş esiri yaşadıklarını anlattı
Şubat 2023'te sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR) üyeleri tarafından yakalanan 41 yaşındaki Vyacheslav Levytskiy Çeçenlere satıldı. Avdiivka'nın kuzeyindeki ormanda bulunan sığınağa yapılan gece baskınında Levytskiy iki bacağından ve karnından vurulmuştu.
Ertesi gün bilinci yerine geldiğinde donmuş toprakta sürünerek biriminin geri kalanlarını aramaya başladı. Sonunda düşman tarafından ele geçirilmiş bir Ukrayna mevzisine ulaştı. DPR üyelerinin kendisine hiçbir tıbbi tedavi sağlamadığını ve bilgi almak amacıyla kürekle dövüldüğünü söyledi.
Çeçen esirlerle takas edildi
İki gün sonra cepheden birkaç kilometre uzakta bir Çeçen mevzisine götürüldü ve kendisine Grozni'ye gideceği söylendi. Levytskiy, her ne kadar kötü şöhretli olsalar da Çeçenlerin kendisine nispeten daha iyi davrandığını söyledi. Çeçenistan'ın başkentine varır varmaz hastaneye kaldırıldı ve burada her iki bacağı da kesildi.
Donma nedeniyle tedavi edilemeyen iki eli de ampute edildi. Hastanede iyileşmesinin ardından, beş Çeçen ile takas edilmek üzere hazırlanan diğer 60 Ukraynalı mahkumla birlikte tutulduğu bir bodrum katına götürüldü. Haziran 2023'te diğer 39 Ukraynalıyla yapılan değişim kapsamında evine döndü.
"Siz Rusları yendikten sonra biz de aynısını yapacağız"
Levytskiy, Çeçenlerin ona iyi mamele etmesini zamanında Rus dehşetinin ne demek olduğunu iyi bildiklerinden kaynaklandığını söyledi. Şu an Lviv yakınlarındaki bir rehabilitasyon merkezinde tedavi gören Levytskiy şunları söyledi: Beni asla dövmediler. Bana tekerlekli sandalye verdiler. Hatta ayrılırken sarıldık ve birlikte fotoğraf çektirdik. Bir Çeçen komutan bana "Siz Rusları yendikten sonra biz de aynısını yapacağız" dedi.
2700 Ukraynalı iade edildi
Savaşın başlamasından bu yana 2.700'den fazla Ukraynalı mahkum takas yoluyla iade edildi. Ukraynalı yetkililer kaç Rus'un iade edildiğini ve gözaltında tutulanların sayısını açıklamıyor. 4.000'den fazla Ukraynalı askerin Rusya'da savaş esiri olarak esaret altında kaldığına inanılıyor, ancak Ukrayna ve Rusya kesin sayıları açıklamıyor.
Ruslar tarafından esir tutulanlar ise çok kötü şartlar altında olduklarını söylediler. Geçen yıl yayınlanan BM raporu, görüşülen 200 Ukraynalı savaş esirinin yüzde 92'sinin, askeri bilgi almak, onları korkutmak veya aşağılamak amacıyla veya bir tür intikam amacıyla işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldığını ortaya çıkardı.
