Ukrayna cephelerinde aylardır süren asker açığına rağmen Ukrayna lideri Zelenskiy, seferberlik stratejisi üzerinde siyasi bir uzlaşı sağlayamadı. Bu durum ülkenin parlamentosu ve toplumunda derin bölünmeleri körükledi. Ordunun asker toplama çabalarının karmaşık hale gelmesi askerlik çağındaki erkekler arasında paniğe yol açtı; kimileri Washington'dan Ukrayna'ya yardımın durduğu bir ortamda, kötü donanımlı bir orduya alınmaktan ve kesin bir ölüme gönderilmekten endişe ederek saklanmaya başladı.
Safların nasıl doldurulacağı konusundaki ikilem, Zelenskiy'i Şubat 2022 işgalinin başlamasından bu yana belki de en büyük meydan okumayla karşı karşıya bıraktı. Net bir seferberlik stratejisinin olmaması, hatta Ukrayna'nın daha ne kadar askere ihtiyacı olduğu konusunda bile anlaşmaya varılamaması, Zelenskiy'nin en üst düzey generalini görevden almasında etkili oldu. Ancak yeni başkomutan Oleksandr şu ana kadar yeni bir netlik getirmedi.
700 bin asker nerede?
Zelenskiy'nin ofisinin kısa süre önce seferber edilen 1 milyon kişiden sadece 300,000'inin cephede savaştığını açıklamasının ardından Syrsky, daha fazla savaşa uygun asker bulmak için mevcut silahlı kuvvetleri denetlemekle görevlendirildi. Ancak terfisinden yaklaşık bir ay sonra askeri yönetimden ya da başkanlık idaresinden hiç kimse bu 700.000 kişinin nerede olduğunu ya da ne yaptıklarını açıklamadı.
Ukraynalı milletvekilleri başkan ve ordudan ortak bir mesaj gelmemesinin bir sonraki adımlar konusunda kafa karışıklığına yol açtığını söylüyor. Liberal muhalefet partisi Holos'tan milletvekili Solomiia Bobrovska, "Zelenskiy ya da ekibinin neden hala toplumu her şeyin yolunda olduğuna ikna etmeye çalıştığını bilmiyorum" dedi.
Asker sayısının azalması krize dönüştü
Ukrayna'nın savaşa hazır asker sayısının azalması stratejik bir krize dönüşmüş durumda. Öyle ki bu durum Ukrayna güçlerinin sayıca çok üstün olduğu Avdiivka kenti ve çevresindeki köylerden çekilmesinden kısmen de olsa sorumlu. Savunma Bakanlığı'nın askere alma danışmanı Oleksiy Bezhevets, savaşma yaşındaki sivillerin 'evde oturacak vaktinin kalmadığını' kabul etmelerini istedi.
Yaş sınırını 25'e indirmeye çalışıyor
İki yıllık savaşın ardından yeni birlikleri savaş alanına teşvik eden ve Ukrayna'nın ilk başarılarını körükleyen kamusal aciliyet duygusu azaldı. Pek çok asker yaralı ya da yorgun. Tüm bu süre boyunca 18 ila 60 yaş arasındaki erkeklerin ülkeyi terk etmesi yasaklandı ve bazı istisnalar dışında 27 yaş ve üzeri erkekler askere alınmaya hak kazandı. 18-27 yaş arasındaki siviller ise kendi başlarına askere yazılabiliyor. Parlamento aylardır seferberlik sürecini değiştirecek ve askere alınma yaşını 25'e indirerek taslağın kapsamını genişletecek bir yasa tasarısını hararetle tartışıyor.
Seferberlik yasa tasarısında 4,000'den fazla değişiklik yapıldı ve bazı milletvekilleri bu önlemi Zelenskiy'nin kaçınılmaz kararlar için sorumluluğu parlamentoya devretme girişimi olarak görüyor. Bobrovska, "Toplumla yetişkinlere yönelik bir konuşma başlatmanın ve bundan korkmamanın zamanı geldi. Duyguların hakim olduğu 2022 yılında değiliz" dedi.
Sokakta savaşacak erkek 'avlıyor'
Ailesi Ukrayna'nın doğusunda Rus işgali altında yaşayan 31 yaşındaki bir adam, askere alınıp hazırlıksız ve donanımsız bir şekilde cepheye gönderilmekten korktuğu için Kiev'de bir apartman dairesinde saklandığını söyledi. Güvenliğinden endişe ettiği için isminin açıklanmaması koşuluyla Washington Post'a konuştu. Aralık ayında Ukrayna'nın orta kesimlerindeki Vinnytsia şehrini ziyaret ederken askerler onu sokakta durdurmuş ve eline bir askere alma tebligatı tutuşturmuş. Askerlik şubesine uğramadan oradan ayrılmış ve durumunun dağınık bürokratik sistem içinde kaybolacağını ummuş.
Ancak bir ay sonra Kiev'de polis rastgele bir kontrol için onu durdurdu. Adını veri tabanlarında arattıklarında, büyük kırmızı harflerle "aranıyor" kelimesinin çıktığını gördü. Vinnytsia'daki yetkililer onun askere gelmediğini kaydetmişlerdi. Ertesi sabah askere alma bürosuna gitmesi emredilmiş ama panik atak geçirdiği için gitmemiş. Hiç askeri deneyimi olmayan adam "Ordudan ya da askeri şeylerden uzak bir insan hayal edemezsiniz. Beni bu şekilde avlamak bana gerçekten mantıklı gelmiyor" dedi.
