ABD Başkanlık seçimlerini büyük bir üstünlükle kazanan Donald Trump’ın kuracağı kabine yatay yavaş netleşiyor. Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak Mike Waltz’ı, Dışişleri Bakanı olarak da Mark Rubio’yu atayacağı ileri sürülüyor. Financial Times’te yer alan habere göre her iki isim de Trump’ın en çok vakit geçirdiği ve nüfusa kayıtlı olduğu eyalet olan Florida’dan. İlk olarak Amerikan New York Times (NYT) gazetesinin paylaştığı ve Trump'a yakın kaynaklara dayandırılan haber, kısa süre sonra ABD medyasında geniş yer buldu. Buna göre Trump, Senatör Rubio'yu yeni kabinesinde dışişleri bakanlığına getirmeyi planlıyor.
Dış ilişkiler komitesinde görev aldı
Özellikle İran ve Çin başlıklarında şahin tavırlarıyla ve İsrail'e verdiği güçlü destekle bilinen Rubio, 2011 yılından bu yana Senato'da görev yapan ve dış ilişkiler komitesinde görev alan bir isim. Haberlere göre, Trump'ın önce ABD'nin Berlin Büyükelçiliği görevini de yapmış olan Ric Grenell'i bu görev için düşündüğü ancak yaptığı telefon görüşmeleri ve istişareler sonrasında Rubio'da karar kıldığı iddia edildi.
Trump'ın yeni kabinesiyle ilgili çalışmalarına devam ettiği ve kısa süre içinde Rubio ve diğer isimlerle ilgili resmi açıklamaların yapılmasının beklendiği kaydedildi. Uzun süredir Florida senatörlüğü yapan ve Trump'a yakınlığıyla bilinen Rubio'nun, Beyaz Saray'ın yeni Özel Kalem Müdürü Susei Wiles ile de yakın bir arkadaşlığının olduğu biliniyor.
İpler gerilebilir
İkinci Trump döneminde Amerikan dış politikasının nasıl şekilleneceği konusunda yeni dışişleri bakanının kim olacağı merak ediliyordu; Rubio'nun bakan olması durumunda Washington ile Tahran ve Pekin arasındaki iplerin gerilebileceği öngörülüyor.
2016 yılında Cumhuriyetçi Parti'den başkan aday adaylığını koyan Rubio, ön seçimlerde başarısız olmuş ve o süreçten Trump başkan olarak çıkmıştı. Son seçim kampanyası sürecinde Trump'ın başkan yardımcılığı için de adı geçen Rubio'nun yerine JD Vance tercih edilmiş ancak Rubio bu süreçte Trump'la birlikte çalışmaya hazır olduğunu açıklamıştı. Rubio'nun aday gösterilmesi durumunda Senato'dan onay alması gerekiyor.
“Küçük Marco”
Rubio Küba kökenli. Göreve atanırsa, Washington’da görev yapan ilk üst düzey Latin kökenli isim olacak. Trump, 2016’da Cumhuriyetçi Parti Başkan adaylığı için adı geçen Mark Rubio’ya “Küçük Marco” adını takarak aşağılamaya çalışıyordu. Trump’ın görüşleri zaman içinde değişti, hatta 2024 seçimleri öncesinde Rubio’nun adı Başkan Yardımcılığı adaylığı için konuşuluyordu.
Ulusal güvenlik danışmanlığı görevi
İlk olarak Wall Street Journal (WSJ) tarafından paylaşılan ve Trump'a yakın isimlere dayandırılan, daha sonra ABD medyasında diğer gazetelere de yansıyan haberlere göre Trump, yeni kabinesindeki bir ismi daha belirledi. Buna göre Trump, daha önce Afganistan'da görev yapmış yeşil bereli eski asker Florida vekili Mike Waltz'u yeni kabinesinde ulusal güvenlik danışmanı olarak görevlendirmeyi düşünüyor.
Son 3 dönemdir Cumhuriyetçi Partiden Temsilciler Meclisine giren ve burada özellikle Çin konusundaki şahin açıklamalarıyla bilinen Waltz'un yeni kabinede görev alması durumunda başta Rusya-Ukrayna savaşı, ABD-Çin rekabeti ve Orta Doğu'daki kriz olmak üzere birçok dış politika konusunda başat isimlerden biri olacak.
Trump'ın Waltz ve diğer adı geçen adaylarla ilgili resmi açıklamaları kısa süre içinde yapacağı belirtildi. Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi, Dış ilişkiler Komitesi ve İstihbarat Komitesi'nde de görev yapan Waltz, Donald Rusmfeld ve Robert Gates gibi eski savunma bakanlarına danışmanlık yaparken, Dick Cheney'nin başkan yardımcılığı döneminde ise Beyaz Saray'da çalışmıştı. Waltz, son olarak 2022 Pekin kış Olimpiyatlarını ABD'nin boykot etmesi gerektiğini savunmuş ve Pekin yönetiminin Uygur Türklerine yönelik Sincan'daki baskılarını gerekçe göstermişti.
50 yaşındaki Kongre üyesi Mike Waltz madalyalı bir gazi. Özel Kuvvetler’den emekli olan Waltz Afganistan, Orta Doğu ve Afrika’da görevlerde bulundu. Waltz’ın en çok öne çıkan özellikleri ise NATO ve Çin konusunda oldukça şüpheci ve sert görüşlere sahip olması. Trump’ın ilk döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi’nde Çin direktörlüğü yapan, halen Hoover Enstitüsü’nde çalışan Matt Turpin şu yorumu yapıyor: Waltz atanırsa, ilk başkanlığında olduğu gibi Trump’ın Çin Komünist Partisi’ne ağır şekilde yükleneceği anlaşılıyor.
Rubio da Waltz da şahin isimler. Senato Dış İlişkiler Komisyonu’ndaki görevi sırasında özellikle Çin ve İran’a karşı olumsuz tavırlarıyla biliniyor. Rubio, Ukrayna’yı destekleyici görüşleriyle tanınıyor. Ancak geçen Nisan ayında, “Biden yönetiminin sınır güvenliği için yeterince önlem almadığı gerekçesiyle”; Ukrayna, İsrail ve Tayvan’a yönelik 95 milyar dolarlık yardım paketine olumsuz oy vermişti. Waltz ise ABD’nin Ukrayna’ya mali desteği konusunda daha şüpheci. Trump gibi “NATO ülkelerinin savunma harcamalarını artırması gerektiğini söyleyen” Waltz, yeni Başkan’ın görevi sırasında bir gün Rusya-Ukrayna savaşını bitireceğine de inanıyor.
Çevre Koruma Ajansı'nın başına Zeldin geldi
Çevre Koruma Ajansı'nın yöneticiliğine, 2015-2023 yıllarında ABD Kongresinde görev yapan, 44 yaşındaki Lee Zeldin getirildi. Donald Trump, yaptığı basın açıklamasında, Zeldin'in "çok güçlü bir hukuki geçmişe sahip olduğunu, ayrıca adil ve hızlı şekilde serbestleşme kararları alınmasını sağlarken en yüksek çevre standartlarını koruyacağını" söyledi. Zeldin de X'teki hesabından yaptığı açıklamada, "Çevre Koruma Ajansının yöneticisi olarak Başkan Trump'ın kabinesine katılmak benim için bir onurdur" ifadelerini kullandı.
