Daha az süre çalışmak daha fazla iş gerektiriyor. Dört günlük çalışma planı yapan şirketlere sormanız yeterli. California merkezli bir çevrimiçi giyim satıcısı olan ThredUp'ta, yaklaşık 300 maaşlı çalışanını Pazartesi'den Perşembe'ye kadar süren haftaya taşımak, toplantıları bir kenara ayırmak, en önemli işlere odaklanmak ve uzun e-posta alışverişlerini kısaltmak anlamına geliyordu. Haftanın kısa olması yoğunluğu artırabiliyor ve işler bazen Cuma günlerine de yayılıyor, ancak çalışanlar yeniden enerji toplamak için daha fazla zamana sahip olmanın buna değer olduğunu söylüyor.
Bu geçişe liderlik eden ThredUp'ın insan kaynakları müdürü Natalie Breece, "Bu herkese göre değil. Daha hızlı ilerlemek için kendi davranışlarınızın ve kuruluşunuzun davranışlarının sürekli değerlendirilmesi gerekir" dedi. Bir zamanlar işçilerin gerçekleşmesi güç gözüken hayallerinden biri olan dört günlük, 32 saatlik çalışma haftası, yüzlerce işverenin programları denemesi ve işletmelerin geleneksel çalışma yöntemlerini yeniden düşünmesiyle güç kazanıyor. Birleşik Otomotiv İşçileri, Detroit otomobil üreticileriyle yaptığı sözleşme görüşmelerinde haftanın kısalmasını talep etti. Kaliforniya, Massachusetts ve diğer eyaletlerdeki milletvekilleri, daha fazla işletmeyi dört günlük bir program benimsemeye teşvik etmeyi amaçlayan yasa tasarıları sundu. Tekliflerin çoğu uzak ihtimal gözüküyor ama politika çevrelerinde kazandığı cazibeyi simgeliyor.
Üretkenlik de kayıp yok
Kısaltılmış çalışma haftalarının uygulanmasına girişen kuruluşlar, bunun daha mutlu, daha sağlıklı personel, daha az personel değişimi ve iş başvurusunda bulunanların ilgi odağıyla sonuçlandığını ve genellikle üretkenlikte çok az veya hiç kayıp olmadığını söylüyor. Ancak daha sıkı değil, daha akıllıca çalışmak göründüğü kadar kolay değil.
Toplantılar azaltıldı
Gereğinden fazla bir şekilde çok sayıda yapılan toplantılar, ThredUp'ın en büyük hedeflerinden biriydi çünkü geçen yılın başlarında resmi hale getirilmeden önce dört günlük iş haftası için bir test çalışması yaptırdı. Departman yöneticileri, gerçekten gerekli olan ve çoğunlukla ilerleme raporu işlevi gören toplantıları inceledikten sonra toplantıları yaklaşık yüzde 20 oranında azalttı.
Yöneticiler ve çalışanlar, daha verimli toplantılar yürütme ve daha az e-posta gönderme konusunda eğitildi. Salı günleri, çoğunlukla kesintisiz odaklanma çalışmalarına ayrılan üretken günler olarak kabul ediliyordu. Breece "Hayır" demeyi öğrenmenin bir düzenleme olduğunu söyledi. Bazı çalışanlar zamanlarını acımasızca kullanıp kullanamayacaklarından endişe ediyordu. Ancak Breece, tüm personelin daha disiplinli olmakla görevlendirilmesi nedeniyle "Herkese 'Ben buna katılmayacağım' deme fırsatı veriyor" dedi. Bununla birlikte Slack, e-posta veya diğer araçlar aracılığıyla güncelleme veya fikir alışverişinde bulunmayı isteyebilirler.
ThredUp'taki herkesin haftada dört günlük çalışma hakkı yok. Dağıtım merkezlerindeki yaklaşık bin 500 saatlik ücretli işçi, üç ila beş gün boyunca esnek vardiyalarda çalışma seçeneğine sahip. Geçtiğimiz yıl şirket, maliyetlerin dizginlenmesine yardımcı olmak için kurumsal maaşlı iş gücünün yüzde 15'ini işten çıkardı. Yine de kurumsal çalışanlar arasında gönüllü personel değişimi geçen yıl yüzde 4'e düştü. Bu oran 2020'dekinin yarısından az. Ankete katılan yeni işe alınanların yarısından fazlası, daha kısa çalışma haftasının katılma kararlarında teraziyi değiştirdiğini söyledi. Şirketin bu uygulama öncesindekiyle aynı performanslara ulaştığını söylediği çalışanların yüzde 90'ından fazlası, dört günlük çalışma haftasının üretkenliklerini artırdığını söyledi.
Yazılım mühendisliği kıdemli müdürü Anton Naumenko, deneme çalışmasının ardından en az iki mühendisin kendisine 'Cuma günlerini boş tutmak için maaşımda eksiltme yapacağım' dediğini söyledi. İşgücü analitiği yazılımı üreticisi ActivTrak'ın verilerine göre, haftada dört gün çalışan işverenlerin çoğu daha verimli çalışmıyor gibi görünüyor. ActivTrak'ın üretkenlik laboratuvarının başkan yardımcısı Gabriela Mauch, bunun yönetimin ekiplerin çalışma şeklini yenilememesinden kaynaklandığından şüpheleniyor.
"Çalışma biçiminde çok az değişiklik oldu"
Bin 900 şirketteki 158 bin çalışanın faaliyetlerini inceleyen ekibi, dört günlük programa sahip şirketlerde çalışanların, beş gün çalışanlara göre günde biraz daha az saat çalıştıklarını buldu. Dört günlük çalışanlar işe odaklanmaya veya diğer üretken faaliyetlere daha az zaman harcadılar. Scott Hendler, bu yıl beş güne dönmeden önce Texas'taki 16 kişilik hukuk firmasında bir buçuk yıl boyunca dört günlük bir çalışma haftasını denedi. İnsanların çalışma biçiminde çok az değişiklik olduğunu söyledi. Asıl fikir, daha uzun hafta sonları için beş günlük iş yükünü dörde sıkıştırmaktı.
Mahkemeler hâlâ haftanın beş günü açık olduğu için Cuma günü bir iş planlandığında en az bir veya iki kişi işe çağrılırdı. Bir haftalık çalışmayı dört güne sığdırmak bazı personel için stresliydi. Hendler programın işe yaramasını istediğini belirterek, "Teoriyi verimli bir şekilde çalışacak şekilde uygulamaya nasıl koyacağımı bilmiyorum" dedi.
Üretken mi yoksa erteleme odaklı mı?
Henry Ford, montaj hattındaki yeniliklerle birlikte daha sıkıştırılmış bir programın işi daha verimli hale getireceğini öne sürerek 1920'lerde standart çalışma haftasını altı günden beş güne indirdi. O günden bu yana teknolojik ve ekonomik gelişmelerin daha az çalışılmasına yol açacağına dair tahminler gerçekleşmedi. Daha 1956 yılında, dönemin Başkan Yardımcısı Richard Nixon, dört günlük çalışma haftasının "çok uzak olmayan bir gelecekte" çoğu Amerikalı için gerçek olacağını açıklamıştı.
Büyük markalar için zor
Şüphecilere göre daha kısa çalışma haftalarının erişilmez kalmasının sebebi, geniş çapta şirketlerin farklı zaman dilimi ve ülkeler arasındaki müşteri ve çalışanlarının hepsine uygun olacak şekilde kısa bir çalışma süresi ayarlanması zor gözüküyor. Unilever ve Samsung gibi bir avuç büyük marka, sınırlı bir temelde daha kısa bir hafta denemesi yaptı, ancak benimseyenlerin çoğu çok daha küçük firmalardan oluşuyor.
"Dört günlük ücret seçeneği sunulmalı"
Stanford Üniversitesi'nden ekonomist Nicholas Bloom, çoğu işletmenin haftanın beşte birini ayırıp üretkenliği koruyabileceğinin şüpheli olduğunu söyledi. Bloom, "Yöneticilerle konuştuğumda konuyu oldukça aşağılayıcı buluyorlar; bunun haftanın bir gününü tamamen boşa harcadıkları ima ettiğini iddia ediyorlar" dedi. Bloom, insanlara daha fazla boş zaman vermek için daha uygun bir yaklaşımın, dört günlük ücret karşılığında dört günlük program seçeneğini sunmak olduğunu belirtti. Ekonomist, "Fakat bu yeni bir fikir değil. Buna yarı zamanlı çalışma denir" dedi.
Avustralya'daki kurumsal inovasyon ve girişim hızlandırıcısı Collective Campus'un genel müdürü Steve Glaveski'ye göre, dört günlük bir hafta, hali hazırda sıkışık bir gemiyi yöneten işletmeler için daha az potansiyel barındırıyor. Collective Campus, birkaç yıl önce, altı saatlik iş günüyle ilgili başka bir deneyin ardından haftada dört günlük çalışmayı kısa süreliğine test etti. Günler kısaldıkça, personel öncelikleri belirleyerek, temel görevleri otomatikleştirerek veya dışarıdan destek alarak ve odaklanma gerektiren işlere büyük zaman ayırarak daha verimli hale geldi. Glaveski Cuma günlerini de tatil için ayırırsa ne olacağını görmek istedi.
Bir ankette ekip, duygusal anlamda esenliklerini öncekine göre biraz daha yüksek puanladı. Ancak gelir, pazarlama fırsatları ve diğer ölçütlerle ölçülen verimlilik yüzde 20 düştü. Daha verimli çalışmak üzerine bir kitap yazan Glaveski, "Dört sekiz saatlik günde, yine de bu zamanın çoğunu yüzeysel işlere harcayacaksınız" dedi
ThredUp'tan Naumenko için haftanın dört günü sekiz saat çalışmak da her zaman planlandığı gibi gitmiyor. Günler bazen Avrupa ekiplerine sabah 7'de yapılan bir çağrıyla başlıyor, böylece geç saatlere kadar çalışmak zorunda kalmıyorlar. Projenin son teslim tarihi veya bir kesinti olması durumunda, mühendislerin üç günlük hafta sonuna kadar çalışabileceğini, ardından telafi etmek için sınırsız tatil sürelerinin bir kısmını kullanabileceklerini söyledi.
Kendisi, geleneksel beş günlük programa dönmeyi hayal edemiyor. Fazladan zamana sahip olmanın, Ocak 2022'de Ukrayna'dan taşındıktan sonra ABD'de yeni bir hayat kurmaya yardımcı olduğunu söyledi. Cuma günleri artık ev işlerine, alışverişe ve diğer günlük rutin işlerine ayrılıyor. Veya çocuklar okuldayken kendisi ve eşi yürüyüşe çıkacak veya bisiklete binebilecek. Naumenko, “Ailelerimiz için de farklı bir hayat” dedi.
