Geçen birkaç ay boyunca Valery Solovei adlı bir Rus siyaset bilimci sansasyonel bir iddiayla küresel bir çılgınlık yarattı. Solovei, Vladimir Putin'in geçen yıl öldüğünü ve bugün kamuoyunda bir dublör tarafından temsil edildiğini iddia etti. Solovei, yarım milyon takipçisine Kremlin'in elit tabakasının bu dublörü kontrol ettiğini ve Putin'in bedenini bir dondurucuya koyduğunu öne sürüyor.
"Röportaj düzmece"
Ardından perşembe günü gazeteci Tucker Carlson Putin ile iki saatlik bir röportaj yayınladı. Solovei bunu düzmece olarak nitelendirdi. Carlson'un Putin'in ikiziyle röportaj yaptığını ve bu ikizin artık Batı'daki milyonlarca izleyiciye gerçekmiş gibi gösterileceğini söyledi. Solovei bu hafta başındaki bir yayında "Putin öldü, geri dönülmez bir şekilde öldü, bir daha dirilmeyecek, dondurucuda kalacak" dedi. Carlson Wall Street Journal'ı konuyla ilgili yorum taleplerini reddetti. Solovei'nin haberlerini sık sık yalanlayan Kremlin ise e-postayla gönderilen sorulara yanıt vermedi.
Solovei'nin mesajı, Rusya'nın Batı ile ilişkileri bozuldukça Putin'in sağlığı hakkında internette yayılan söylentilerin bir parçası. "Putin Parkinson" gibi Google aramaları 2020'de şirketin deyimiyle en yüksek popülerliğe ulaşırken, "Putin kanseri" 2022'de zirve yaptı. "Putin body double" aramaları geçen yıl zirve yaptı ve Solovei'nin Putin'in öldüğünü ilan ettiği sonbaharda bu terim için yapılan aramalar güçlü kaldı. TikTok ve X'teki yaygın videolar, Putin'in üst düzey yetkililerle yaptığı toplantılar sırasında ayağıyla kıpırdanma alışkanlığını incelerken, diğerleri yüz hatları veya tavırları tuhaf görünen Rus lider olduğu söylenen erkeklerin görüntülerini dikkatle izliyor.
CIA Başkanı bile yalanladı
Solovei'nin Putin'in kötüleşen sağlığıyla ilgili sözde ifşaatları Batılı magazin basınını besledi ve üst düzey yetkilileri şaşkına çevirdi. Söylentiler o kadar yaygınlaştı ki CIA Başkanı William Burns 2022'de yabancı bir liderin sağlığıyla ilgili nadir görülen bir açıklama yaparak bu iddiaları yalanlamak zorunda kaldı. Bir Aspen güvenlik konferansında Putin'in çok sağlıklı olduğunu söyledi.
Bazıları Solovei'yi bir kaçık olarak görürken, diğerleri onun sözde haberlerine daha derin bir anlam yüklüyor. Bir teoriye göre Solovei bir serseri ya da muhalif olarak görülmek yerine Kremlin için faydalı bir araç olarak hoş görülüyor. Dış İlişkiler Konseyi'nin seçkin üyelerinden Thomas Graham'a göre Putin'in yakında öleceğine dair spekülasyonlar Rusya'da ya da Batı'da ona ya da Ukrayna işgaline nasıl karşı çıkılacağını düşünenlerin üzerindeki baskıyı azaltabilir. Graham, "Zaten ölecekse endişelenmenin ne anlamı var?" dedi.
"Medyanın imajını zedeleyecek"
Bir başka teori: Bağımsız medyayı baskı altına aldıktan sonra Kremlin, her türlü haberin şüpheli ya da bir görüş meselesi gibi görünmesine neden olan bir yanlış bilgi karışımı ekerek yıllardır bu medyanın kalıntılarını itibarsızlaştırıyor. Geçen yıla kadar Biden'ın Ulusal Güvenlik Konseyi'ndeki en üst düzey Rusya danışmanı olarak görev yapan Eric Green, "Amaç her şeyi inanılmaz hale getirmek" dedi. Solovei bir gün Putin'in hayatta olduğunu kabul etmek zorunda kaldığında gözden düşebilir, ancak bu kadar nüfuz kazandıktan sonra genel olarak medyanın imajını daha da zedeleyecek ve böylece "herkes kaybedecek" dedi.
Bu da Rusya'nın elit diplomasi akademisi Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde eski bir enformasyon savaşı profesörü olan ve Kremlin'in kendisini desteklediğini şiddetle reddeden 63 yaşındaki Solovei için bir fırsat anlamına geliyor. Solovei'nin anlattığına göre, 2019'da akademideki işinden kovulduktan sonra geçimini sağlamak için YouTube'a yöneldi. Putin'in ölümüyle ilgili iddiaları sayesinde geçen yıl YouTube aboneliği yarım milyonu aştı.
"Prigojin intikam alacak"
Ayrıca Solowei, Wagner Group'un kurucusu Yevgeni Prigojin'in, bir bombayla imha edilen özel bir jete görsel ikizini yerleştirerek kendi ölümünü taklit ettiğini söyledi. Solovei, gerçek Prigojin'in şu anda saklandığını ve kendi içinde bir güç mücadelesi yaşayan Kremlin elitinden intikam almayı planladığını öne sürdü: Putin öldüğüne göre, Putin'in dublörünü kim yönetecek? Ortaya çıkan dram ve Putin'in dublörünü yöneten Kremlin eliti arasında artan sürtüşme, Solovei'nin YouTube'da devam eden bölümleri için yem oluşturuyor. Moskova'dan yaptığı son televizyon röportajında "Şu anda konutundaki dondurucuda" dedi.
The Wall Street Journal'a verdiği röportajda Solovei, kaynaklarının çok etkili kişiler olduğunda ısrar ederek, Putin'in Parkinson hastalığı, kanser ve şizofrenik duygu durum bozukluğu da dahil olmak üzere bir dizi rahatsızlıktan muzdarip olduğunu yıllar boyunca kendisine bildirdiklerini anlattı. Dinleyicilerinin çoğunun Rusya ve eski Sovyet devletleri olan Belarus ve Ukrayna'dan olduğunu söyledi.
Bu arada Solovei takipçilerine Kremlin'in iç işleyişine dair esrarengiz detaylarla kesinlik sunuyor. En korkunç hesapları genellikle Rusya'nın denizaşırı casusluk teşkilatı SVR'nin bir subayı tarafından yönetildiğini düşündüren bir isim olan General SVR adlı bir Telegram kanalından geliyor. Solovei kanalın sahiplerini tanıdığını ve onların "iktidara çok yakın" olduklarını belirtiyor. Kanal Ekim ayında, uzun süredir sağlık sorunları yaşadığını belirttiği Putin'in akşam saat 8'de kalbinin durduğunu ve olay yerine gelen bir doktor ekibinin 42 dakika boyunca Putin'i hayata döndürmeye çalıştıktan sonra öldüğünü açıkladığını iddia etmişti.
"İstifası istenecek"
Solovei bugünlerde Putin'in kamuoyu önündeki görüntülerini analiz ediyor ve onun bir dublör olduğunu doğrulayan nüanslara dikkat çekiyor. Solovei, Kremlin'in dublörü bu yıl içinde yapılacak başkanlık seçimlerinde aday göstermeyi ve ardından da istifa etmesini istemeyi planladığını söyledi. Tatil boyunca dublörün estetik ameliyat geçirdiğini ve izleyicilerin fotoğrafları büyüteçle incelediklerinde gözlerinin altında belli belirsiz yara izleri görebileceklerini söyledi.
Carlson'ın Putin'le yaptığı röportaj yayınlanmadan önce Solovei ve General SVR kanalı bu hafta başında Putin'in dublörüyle yapılan görüşmenin başarısız olduğunu ve görüşmenin iki kez kaydedilmesi gerektiğini iddia etti. Cumartesi günü kısa bir video duyurusu yapan Solovei, pazartesi günü daha kapsamlı bir analiz yayınlayacağını söyledi.
