Wall Street Journal'a konuşan yakın kaynaklar Wagner lideri Yevgeniy Prigojin'in Moskova'da kısa süre önce başlattığı isyandan saatler sonra ülkenin iç güvenlik servisinin, aralarında havacılık ve uzay kuvvetleri komutanı General Sergey Surovikin'in de bulunduğu çok sayıda üst düzey askeri yetkiliyi gözaltına aldığını söyledi.
"Ayaklanmadan haberdardı"
Suriye'de yürüttüğü bombalama operasyonları nedeniyle General Armageddon olarak bilinen Surovikin'in Moskova'da tutulduğu ve sorgulandığı belirtildi. Kendisine herhangi bir suç isnat edilmedi. Kaynaklardan biri Surovikin'in ayaklanma planlarından haberdar olduğunu ancak generalin isyana karışmadığını söyledi.
Yaklaşık 15'i görevden alındı
Kremlin'in sadakatsizliğinden şüphelenilen subayları ayıklama çabasının kamuoyunda bilinenden daha geniş kapsamlı olduğunu belirten kişiler, en az 13 üst düzey subayın sorgulanmak üzere gözaltına alındığını, bazılarının daha sonra serbest bırakıldığını ve yaklaşık 15'inin de görevden uzaklaştırıldığını ya da alındığını söyledi.
Bu kişilerden biri, "Gözaltılar, artık güvenilemeyeceğine inanılan kişilerin saflarından temizlenmesiyle ilgili" dedi. Ne Kremlin ne de Rusya Savunma Bakanlığı yorum taleplerine yanıt vermedi. Rus parlamentosunun savunma komitesi başkanı Andrey Kartapolov, bu hafta Rus sosyal medyasında dolaşan bir videoda Surovikin'in dinlendiğini ve şu anda müsait olmadığını söyledi. Surovikin'in yardımcısı Albay General Andrey Yudin ve askeri istihbarat başkan yardımcısı Korgeneral Vladimir Alexeyev de gözaltına alınmış ancak daha sonra serbest bırakılmıştı. Bir yetkili, bu kişilerin görevden uzaklaştırıldıklarını, hareketlerinin kısıtlandığını ve gözlem altında tutulduklarını söyledi.
Gözaltına alınan diğer isimler arasında, daha önce savunma bakan yardımcısı olarak görev yapan ve nisan ayı sonunda Prigojin'in Wagner özel askeri şirketine katılan General Mikhail Mizintsev de bulunuyor. Surovikin en son 23 Haziran'da yayınlanan bir videoda, Prigojin ve savaşçılarına isyanı iptal etmeleri için yalvarırken sıkıntılı görünüyor ve sağ eliyle bir silah tutuyordu. Surovikin'in gözaltına alındığını daha önce Financial Times duyurmuştur.
2 bin 500 ton mühimmatı ele geçirildi
Haziran sonundaki isyandan bu yana Kremlin, Ukrayna'daki Ruslar için önemli bir savaş gücü olan, Ukrayna'nın Bakhmut kentinin yakın zamanda ele geçirilmesinden sorumlu olan ve Rusya'nın Orta Doğu ve Afrika'daki gücünde bir aracı olan Wagner'i dağıtmaya başladı. Çarşamba günü Rusya Savunma Bakanlığı, Wagner'e ait yüzlerce tank, roketatar ve topun yanı sıra 20 bin saldırı tüfeği ve diğer küçük silahlar ile 2 bin 500 ton mühimmatı ele geçirdiğini açıkladı. Eğer bu doğruysa, Rusya ya da Ukrayna'da kalan Wagner birlikleri büyük ölçüde silahsız kalmış olacak.
Surovikin'i destekliyordu
Prigojin''in isyanı, kendisi ve silahlı bir birlik Moskova'ya ulaşmadan önce bastırılmış olsa da, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e 23 yıllık iktidarı boyunca yöneltilen en büyük tehdidi temsil etti ve Rusya'nın seçkinlerini olduğu kadar silahlı kuvvetler saflarını da tedirgin etti. Wagner askerleri Bakhmut'ta cephede savaşırken, Prigojin defalarca Moskova'nın askeri liderlerini ihtiyaç duydukları mühimmatı kendilerine vermemekle suçladı. Ancak Ekim ayında Ukrayna'daki Rus güçlerinin komutanı olarak atanan Surovikin'i sürekli olarak destekledi.
Surovikin bu görevdeyken Ukrayna'nın elektrik şebekesini ve diğer kritik altyapısını füze saldırılarıyla çökertmeyi amaçlayan yeni bir taktik geliştirdi. Ocak ayında yerine Prigojin'in başlıca rakiplerinden biri olan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valery Gerasimov getirildi. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, Surovikin'in bir gözaltı merkezinde tutulmadığını, ancak müfettişler ayaklanmada varsa nasıl bir rol oynadığını araştırırken tekrarlanan sorgulamalara tabi tutulduğunu söyledi.
Bu kişiler Putin'in isyanın sonuçlarıyla nasıl başa çıkacağına karar vermesinin ardından Surovikin'in serbest bırakılabileceğini söylediler. Putin ve Prigojin arasında varılan anlaşmaya göre Prigojin'in savaşçılarıyla birlikte Belarus'a gideceğine dair kamuoyuna verilen güvenceye rağmen Rusya'da kaldığına dair işaretler Kremlin'in tutumunu giderek daha da karmaşık hale getiriyor.
Kremlin geçen hafta Putin'in Haziran ayı sonunda Prigojin ve Wagner komutanlarıyla yaklaşık üç saat görüştüğünü ve Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov'un bu görüşmeyi Putin'e sadakat gösterisi olarak nitelendirdiğini söyledi. Geçen ayın sonlarında Putin'in Surovikin'e hala güvenip güvenmediği sorulduğunda Peskov sadece başkomutanın savunma bakanı ve genelkurmay başkanıyla birlikte çalıştığını söyledi.
"Eve dönmedi"
O dönemde Surovikin'in kızı yerel medyaya yaptığı açıklamada babasının tutuklanmadığını ve her zamanki gibi çalıştığını söylemişti. Ancak Surovikin'in eşi çarşamba gecesi yaptığı açıklamada eşinin işten dönmediğini söyledi. Surovikin, Wagner ile bağlantıları olan ve gözaltına alınan bir dizi memurdan sadece biriydi. Alexeyev'in Wagner ile uzun süredir bağlantıları vardı ancak ayaklanmanın ilk aşamalarında onları geri dönmeye çağıran bir video yayınlamıştı.
Mizintsev, Rusya'nın kenti teslim olmaya zorlamak için sivil mahallelere ağır bombardımanlarla düzenlediği saldırıyı yönettiği için Mariupol Kasabı lakabını aldı. Rus askeri muhabirlerin bu yılın başlarında bildirdiğine göre Mizintsev lojistikten sorumlu bakan yardımcılığı görevinden alınmış ve isyandan aylar önce Wagner'e katılarak Rus sosyal medyasında Wagner üniformasıyla boy göstermişti.
