ABD'li Washington Post gazetesinin Kuzey Kore'nin Rusya'ya savaş için yardım ettiğine dair kanıt olduğunu öne sürdüğü yeni uydu görüntülerine göre Rus gemileri son iki ay içinde Kuzey Kore'ye birçok kez uğradı ve buradan aldığı kargoları Rus askeri limanına teslim etti.
Kuzey Koreli ve Rus yetkililer arasında üst düzey görüşmelerin başladığı ve Kim Jong Un'un geçen ay Vladimir Putin ile görüşmesinin önünü açan Ağustos ayına kadar iki geminin Kuzey Kore ve Rusya arasında bu rotayı izlediğine dair hiçbir kayıt bulunmuyordu. O dönemde yapılan ABD istihbarat değerlendirmeleri, Rusya'nın Ukrayna'daki savaş için azalan malzemelerini yenilemek üzere Kuzey Kore'den silah almak istediğini öne sürüyordu. Beyaz Saray yetkilileri cuma günü bunun artık gerçekleşiyor gibi göründüğünü söyledi ve bir Rus gemisinin adını vererek Kuzey Kore'nin son haftalarda Rusya'ya ekipman ve mühimmat içeren bin kadar konteyner taşıdığını iddia etti.
Daha kapsamlı bir operasyon
Ancak Londra merkezli Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü (RUSI) tarafından analiz edilen ve ilk olarak Washington Post'a verilen yeni uydu görüntüleri, bu operasyonun Beyaz Saray'ın açıkladığından daha düzenli, kapsamlı ve sürekli olduğunu gösteriyor. RUSI analizine göre, Kuzey Kore'nin kuzeydoğusundaki Rajin limanı ile Rusya'nın Uzak Doğusundaki Dunai'de bulunan güvenli bir liman tesisi arasındaki rotada bir değil iki gemi Ağustos ortasından cumartesi gününe kadar en az beş gidiş-dönüş seferi yaptı.
RUSI analistleri ve ABD'li yetkililer, ne taşındığını söylemek mümkün olmasa da, yeni görüntülerin Rus askeri lojistik ağıyla bağlantılı gemileri gösterdiğini ve bunun da bu ticari gemilerin askeri ekipman taşıdığını kuvvetle düşündürdüğünü söylüyor. RUSI'de kara savaşları konusunda kıdemli araştırma görevlisi olan Jack Watling, "Bunun savaşın gidişatı üzerinde çok ciddi bir etkisi olacak. Kuzey Kore çok sayıda mühimmat üretme kabiliyetine sahip ve önemli stokları var" ifadelerini kullandı.
Kuzey Kore, Rusya'nın savaşta yoğun olarak kullandığı mühimmat türlerinden ikisini üretiyor: Sovyet döneminden kalma 122 milimetrelik grad roketleri ve 122 milimetrelik obüs top mermileri. Rusya, Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşını sürdürürken umutsuzca bunlardan daha fazlasına ihtiyaç duyuyor. Sevkiyatların başladığı sıralarda, ABD'li yetkililerin sevkiyatların nihai varış noktası olarak belirlediği Ukrayna sınırı yakınlarındaki bir mühimmat deposunda mühimmat çukurları hızla genişletildi. ABD'li yetkililer ve uzmanlar Kuzey Kore'nin Rusların aradığı Sovyet tasarımı mühimmatlara ve topçu platformları ve roketatarlar da dahil olmak üzere diğer konvansiyonel silahlara sahip olduğunu söyledi.
Konumlarını gizliyorlar
Yeni uydu görüntüleri, Angara ve Maria adlı iki Rus bandıralı kargo gemisinin Ağustos ortasında Rajin ve Dunai arasında seyahat etmeye başladığını gösteriyor. Görüntülere göre o zamandan bu yana en az beş sefer yaparak yüzlerce konteynır taşıdılar. RUSI'nin analizine göre Kuzey Kore'den Rusya'ya yapılan son teslimat cumartesi günü, Maria'nın Dunai'de yük boşaltırken görülmesiyle gerçekleşti. Gemi takip sitesi Marine Traffic'in verilerine göre, iki gemi bu rotada çalışmaya başlamadan kısa bir süre önce, otomatik tanımlama sistemlerinin sinyalini kapatarak karanlığa gömüldü. Bu sayede Maria ve Angara limanlar arasında geçiş yaparken konumlarını gizleyebiliyorlar.
Görüntülere göre aynı dönemde, Ukrayna sınırına yaklaşık 290 kilometre uzaklıktaki Tikhoretsk yakınlarında bulunan bir depodaki mühimmat alanları hızla genişledi. Bu alanlar son haftalarda, konteynırları boşaltan vagonlar geldikçe mühimmat kutularıyla doldu. RUSI'ye göre bu konteynerlerin renk ve boyutları Rajin'den Dunai'ye gelen sevkiyatlarla eşleşiyordu. ABD'li yetkililer geçtiğimiz cuma günü bu mühimmat kutularının Kuzey Kore'den geldiğini iddia etti ve gemilerin özellikleri ABD'nin Kuzey Kore'nin bu rotayı kullanarak Rusya'ya savaş için silah gönderdiği iddialarını destekliyor gibi görünüyor.
Beyaz Saray geçtiğimiz hafta, kargo gemisiyle Rajin'den Dunai'ye deniz yoluyla getirilen ve daha sonra demiryoluyla Tikhoretsk yakınlarındaki bir mühimmat deposuna taşınan 300 nakliye konteynırına ait olduğunu söylediği uydu görüntülerini yayınladı. ABD'li yetkililer bu transferin 7 Eylül ve 1 Ekim tarihleri arasında yapıldığını söyledi. Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, Kuzey Kore'nin resmi kısaltmasını kullanarak, "Rusya'dan Kuzey Kore'ye yapılan teknoloji transferleri de dahil olmak üzere, Kuzey Kore ile Rusya arasındaki bu genişleyen askeri ortaklık, bölgesel istikrarı ve küresel nükleer silahların yayılmasını önleme rejimini baltalıyor" dedi.
Kore Savaşı'nın 1953'te ateşkesle sona ermesinden bu yana iki Kore yarımadada yeniden savaş çıkması ihtimaline karşı büyük miktarda konvansiyonel silah geliştiriyor. Kuzey Kore'nin Ukrayna'ya karşı kullanılan Sovyet ve Rus silah sistemleriyle uyumlu olabilecek büyük bir topçu mermisi ve roket stokuna sahip olduğuna inanılıyor. Ayrıca Kremlin yerli üretimi arttırmaya çalışırken Rusya'nın yüksek mühimmat yakma oranını korumasına yardımcı olacak yeni silahlar üretmek için üretim kapasitesine de sahip.
Tam destek sözü verdi
Kim'in geçen ay Putin'le nadir görülen bir yüz yüze zirve için uzak doğu Rusya'ya yaptığı seyahatin, corona virüs pandemisinin başlamasından bu yana ilk yurt dışı seyahatinin katalizörünün bu olduğu düşünülüyor. Kim, ülkesinin Rusya ile ilişkilerini en önemli önceliği olarak nitelendirdi ve Ukrayna'daki savaş sırasında Putin ve hükümetine tam destek sözü verdi.
Analistler, Kremlin'i desteklemesi karşılığında Kuzey Kore'nin silah ve nükleer programı için Rusya'nın ileri teknolojilerle ilgilenebileceğini söylüyor. Kim gezisi sırasında Batı'nın yaptırımları altında olan bir Rus savaş uçağı fabrikasını ve önemli bir Rus uzay üssünü gezdi. Ne ABD'deki Rusya Büyükelçiliği ne de Birleşmiş Milletler'deki Kuzey Kore misyonu Washington Post'un konuyla ilgili yorum talebine yanıt vermedi.
RUSI tarafından yapılan analiz, operasyonun Ağustos sonunda başlamış olabileceğini ve ABD yetkilileri tarafından tanımlanan Angara gemisiyle benzer bir yol izleyen Maria adlı ikinci bir gemiyi içerdiğini ortaya koydu. Görüntülerde iki geminin Dunai ve Rajin arasında birden fazla sefer yaptığı ve her bir noktada yük alıp teslim ettiği görülüyor. Rajin limanında iki gemi konteynerleri genellikle farklı rıhtımlarda yüklüyor ve boşaltıyor. Dunai'de ise gemiler yüklerini askeri bir geminin yanında boşalttılar.
Kirby, Rusya'nın Kuzey Kore'ye kendi silahlarını göndererek aynı şekilde karşılık vermiş olabileceğini söyledi. ABD'nin sevk edildiğine inandığı silah türlerini belirtmedi. Rusya'nın sivil gemileri gizlice askeri faaliyetler yürütmek için kullandığı daha önce de belgelenmişti. Askeri analistler kısa bir süre önce Rus ticari gemilerinin Suriye'den Rusya'ya şüpheli askeri teçhizat taşıdığına dair işaretler tespit etti.
Angara, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Ukrayna tarafından "Rus hükümetinin çıkarları doğrultusunda silah ve askeri teçhizat taşıdığı" gerekçesiyle yaptırım uygulanan M Leasing'e ait. Gemi, Rus hükümeti için silah taşıdığı gerekçesiyle yaptırım uygulanan bir başka deniz taşımacılığı şirketi olan Marine Trans Shipping tarafından yönetiliyor. RUSI, Maria'nın kayıt belgelerinin JSC Sovfracht adlı bir şirketin gemiyle ilişkili olduğunu gösterdiğini tespit etti. ABD, 2019 yılında Sovfracht'ı Suriye'de Esad rejimini desteklemek üzere faaliyet gösteren Rus güçlerine yardım etmek üzere yaptırımlardan kaçınma komplosunun arkasındaki şirket olarak adlandırmıştı.
