Kar amacı gütmeyen Berkeley Earth tarafından yayınlanan sıcaklık verilerinin Washington Post tarafından yapılan analizine göre geçen yıl Dünya yüzeyinin yüzde 40'ından fazlası 1800'lerin sonlarına göre en az 1,5 santigrat derece daha sıcaktı. Uzmanların iki ya da üç derecelik ısınmaya kıyasla iklim değişikliğinin en vahim sonuçlarını sınırlayabileceğini söylediği 1,5 derecelik ısınma düzeyi, 2015 Paris iklim anlaşmasında belirlenen önemli bir hedef.
İnsanların fosil yakıtları büyük ölçekte yakmaya başlamasından önce, 1800'lerin sonlarına kıyasla dünyanın yaklaşık beşte biri 2 santigrat dereceden fazla ısınmış durumda. Gezegenin yaklaşık yüzde 5'i 3 santigrat dereceden daha fazla ısındı. The Post, 2023'te en büyük sıcaklık anormalliklerinin görüldüğü bölgeleri inceledi. Bu bölgeler o kadar hızlı ısındı ki iklim şimdiden insan altyapısının sınırlarını ve dünyanın başa çıkma kabiliyetini test ediyor.
Orman yangını ihtimalini yedi kat artırıyor
Kanada ve ABD'nin kuzey bölgelerinde sıcaklıkların sanayi öncesi ortalamanın en az 2 santigrat derece üzerinde seyretmesi, Kanada'nın şimdiye kadar kaydedilen en kötü orman yangını sezonuna katkıda bulundu. Imperial College London araştırmacıları tarafından yürütülen bir çalışma, iklim değişikliğinin yangına eğilimli havayı en az yedi kat daha olası ve yüzde 50 daha yoğun hale getirdiğini ortaya koydu. Avrupa'nın en üst düzey iklim ajansı olan Copernicus İklim Değişikliği Servisi Direktörü Carlo Buontempo, "Bu koşullar olmasaydı, gördüğümüz orman yangınlarının boyutunu görmek çok zor olurdu" dedi. Mayıs ayı civarında, yangınlardan çıkan duman Washington D.C.'ye kadar güneydeki şehirleri kapladı.
Berkeley Earth verilerine göre Brezilya, Paraguay ve Bolivya, son yıllarda daha yavaş ısınmasına rağmen 2023 yılında olağandışı sıcaklık artışları yaşadı. São Paulo Üniversitesi'nden Carlos Nobre, 2023'ün Amazon bölgesinin 20 yıldan kısa bir süre içinde dördüncü kez şiddetli kuraklığa girdiğine işaret ettiğini ve bunun tarihsel kayıtlarda daha önce hiç görülmediğini söyledi.
Avrupa diğer bölgelere göre daha çok ısındı
Avrupa, dünyanın diğer bölgelerine göre çok daha yüksek ısınma oranlarına şahit oldu. Kıtanın bazı bölgeleri 2023 yılında 19. yüzyılın sonlarına kıyasla 3 dereceye kadar daha sıcaktı. Imperial College London Grantham Enstitüsü'nde iklim bilimi alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Friederike Otto, araştırmacıların Avrupa'da sıcaklıkların neden daha hızlı arttığını tam olarak anlamadıklarını söyledi. Etkenlerden biri, Avrupa hükümetlerinin son yıllarda otomobillerden ve sanayiden kaynaklanan aerosol kirliliğini temizlemek için çalışmış olması olabilir. Bu küçük partiküller insanlar için çok zararlı olmakla birlikte iklim üzerinde soğutucu bir etkiye sahip.
Bilim insanlarına göre, sıcaklıklarda yıldan yıla bir miktar doğal değişkenlik olsa da, ülkeler emisyonları azaltma konusunda ciddi adımlar atmazsa, dünya yakında artan iklim etkileriyle karşı karşıya kalacak. Buontempo, "20, 30 yıl sonra 2020'lerin başındaki iklime, sıcaklığın hala yönetilebilir olduğu, bir anlamda soğuk olduğu bir dönem olarak bakmamız çok muhtemel" dedi.
