Biden, başkanlık seçimleri öncesinde yasa dışı geçişleri azaltmak için son bir hamle olarak 4 Haziran'da güney sınırından geçen göçmenleri kısıtlamayı amaçlayan idari eylemler yayınladı. Başkanlık bildirisi şeklinde gelen bu adım, sınır eyaletlerinden belediye başkanları ve Kongre üyeleriyle birlikte Beyaz Saray'da açıklandı.
Bildirgenin uygulanması için Kongre'den para akışı sağlanmadan sınır üzerinde ölçülebilir bir etkisi olup olmayacağı ya da mehkemenin beklenen yasal itirazlardan sonra yürütme eylemlerine izin verip vermeyeceği belirsizliğini koruyor.
Biden'ın icraatları ne işe yarıyor?
Başkan, Adalet ve İç Güvenlik Bakanlıklarına, sığınma talebinde bulunan göçmenlerin sınırı yasa dışı yollardan geçmelerini fiilen yasaklamaları talimatını verdi. yasa dışı geçişler günde 2.500'ü aşarsa (Biden'ın başkanlık sürecinin neredeyse tamamında olduğu gibi) yasak yürürlüğe girecek ve Sınır Devriyesi en az bir hafta boyunca günde 1.500 veya daha az yasa dışı geçiş kaydedinceye kadar kapanmayacak. Beyaz Saray, yasağın derhal yürürlüğe girmesini ve Biden ya da gelecekteki bir başkan bildiriyi iptal edene kadar tekrar tekrar açılıp kapanmasını bekliyor. Yasak refakatsiz çocukları muaf tutuyor, ancak ebeveynleriyle seyahat eden çocuklar yasağa tabi olacak.
Yürütme eylemleri yasal mı?
Bu henüz bilinmiyor. Eski Başkan Donald Trump 2018 yılında çok benzer bir program yayınlamış ve bu program birçok federal mahkeme tarafından kısa sürede yasa dışı ilan edilmişti. Bu olayda mahkemeler, yasağın, bir kişinin ülkeye nasıl girmiş olursa olsun sığınma talebinde bulunabileceğini belirten göçmenlik yasasını ihlal ettiğine karar vermişti.
Biden yönetimi, sığınma yasağının Trump'ın uygulamasından farklı olduğunu, çünkü bu yasağın açılıp kapanabildiğini ve insani acil durumlar için çok daha fazla istisna getirdiğini söylüyor. Sığınmacıların sınırı yasa dışı yollardan geçmeleri yasaklanmış olsa da hükümet, mobil bir uygulama kullanarak önceden kayıt yaptıran sığınmacıları yasal sınır kapılarında ayrı ayrı işleme tabi tutmaya devam ediyor.
Seçim öncesi konuyu ele aldığını göstermek istedi
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) daha şimdiden yönetime dava açmayı planladığını açıkladı. Başkan'ın danışmanları, yasal ve uygulamaya ilişkin endişelere rağmen ilerlediklerini çünkü mevcut yasa dışı göç seviyesinin hala çok yüksek olduğunu söylüyorlar. Ancak kaynaklara göre Biden da ilerlemek istedi çünkü üst düzey siyasi danışmanları ve dış bağışçıları Biden'ın seçimler öncesinde sınır krizini ele almak için mümkün olan her türlü adımı atıyor görünmesini istedi. Eğer bir mahkeme yasağı iptal ederse, Başkan bu yılın başlarında iki partili bir sınır anlaşmasını iptal eden Cumhuriyetçilere Kongre harekete geçene kadar ellerinin gerçekten bağlı olduğunu söyleyebilir.
Göçmenler sığınma talebinde bulunabilecek mi?
Göçmenlerin sığınma talebinde bulunma imkanları büyük ölçüde sınırlandırılacak. CBP One adlı mobil uygulamayı kullanarak giriş limanlarından randevu talep edebilecekler, ancak hükümet günde sadece 1.400 randevu veriyor ve göçmenler randevu almak için genellikle haftalar ya da aylar beklemek zorunda kalıyor. Sınırı yasa dışı yollardan geçen bir göçmen yetkililer tarafından yakalanır ve ülkesine gönderilmemeyi talep ederse, yetkililer bu kişinin insani gerekçelerle bir tür geçici sınır dışı muafiyetine hak kazanıp kazanmadığını görmek için yeni ve daha yüksek bir tarama yapacak. Aksi takdirde, göçmen derhal sınır dışı edilmeye uygun hale gelecektir.
Bundan sonra ne olacağı büyük olasılıkla göçmenin uyruğuna göre belirlenecek. Sınır dışı edilen vatandaşlarını kolayca geri alan Guatemala ve Honduras gibi ülkelerden gelen Orta Amerikalı göçmenler gibi Meksikalıların da sınır dışı edilmesi kolay. Şu anda geçiş yapanların çoğunluğunu oluşturan diğer uyrukların sınır dışı edilmesi ise daha zor. Venezuela gibi bazı ülkeler neredeyse istisnasız olarak göçmenleri geri almak için ABD ile işbirliği yapmıyor. Afrika ve Asya'daki birçok ülke de dahil olmak üzere diğer ülkeler ya ayak sürüyor ya da herhangi bir zamanda geri almak istedikleri sayıları sınırlıyor.
Bu da, yeni yasak kapsamında birçok göçmen sığınma hakkı elde edemese bile, ABD hükümetinin bazı göçmenleri ABD'ye almaktan başka seçeneği kalmayabileceği ihtimalini doğuruyor. ABD yasalarına göre, hükümetin sınır dışı etme umudu olmayan bir göçmeni süresiz olarak gözaltında tutmak yasa dışıdır.
Bu adımlar yasa dışı geçişleri azaltmaya yardımcı olacak mı?
Bu belirsiz. Yasağın etkinliği, hükümetin göçmenleri gözaltına almak ve sınır dışı etmek için ne kadar personel hareket ettirebileceği ve ne kadar ekstra gözaltı alanı temin edilebileceği de dahil olmak üzere birçok faktöre bağlı olacaktır. Bu aynı zamanda büyük ölçüde göçmenlerin kendi ülkelerinin ve özellikle de ABD'nin geçmişte diğer ülkelerden sınır dışı edilen göçmenleri geri kabul etmesi için baskı yaptığı Meksika'nın işbirliğine de bağlı olacaktır. ABD'li yetkililer Meksika'nın Küba, Haiti, Nikaragua ve Venezuela'dan gelen göçmenleri geri almayı kabul ettiğini, ancak uygulamada Meksika'nın bunu çoğunlukla reddettiğini söyledi.
Sığınma yasağı yürürlükteyken bile göçmenler ABD'ye girmeye devam ederse, daha fazla göçmen, yürütme eylemlerini bir caydırıcılık biçimi olarak görmek yerine gelmeye devam etmek için bir teşvik görebilir.
