Avrupa Birliği (AB) dönem başkanı Çekya'nın çağrısı üzerine üye 27 ülkenin enerji bakanları, Brüksel'de olağanüstü toplantı düzenledi.
Avrupa'daki enerji krizi ve alınacak tedbirlerin görüşüldüğü toplantının bitiminde açıklamalarda bulunan Çekya Sanayi ve Ticaret Bakanı Jozef Sikela, üye ülkelerin enerji krizine karşı elektrik talebinin zorunlu düşürülmesi, ucuz maliyetli elektrik üreticilerinin kazançlarının sınırlandırılması ve fosil yakıt üreticilerinden katkı alınmasını içeren tedbirlerde uzlaştıklarını anlattı.
Sikela, bu sonuçtan çok mutlu olduğunu vurgulayarak, "Rusya ile bir enerji savaşındayız. Bu nedenle çalışmalarımıza devam etmemiz, AB olarak daha fazla acil ve eş güdümlü adımlar atmamız gerekiyor" diye konuştu. Bakanların, acilen enerji krizine karşı Avrupa düzeyinde yeni tedbirler alınması çağrısında bulunduğunu belirten Sikela, Komisyonun hızla yeni teklifler sunmasını beklediklerini ifade etti.
Sikela, üye ülkelerin ilk önceliğinin çeşitli önlemlerle elektrik piyasasını istikrara kavuşturmak olduğunu dile getirerek, özellikle gaz fiyatları ve bunun AB'deki elektrik fiyatları üzerindeki etkisini sınırlandırma konusuna yoğunlaştıklarını vurguladı.
İthal gaza tavan fiyat getirilmesi veya TTF'ye paralel yeni bir Avrupa gaz piyasa modeli kurulması gibi önlemler alınabileceğini anlatan Sikela, ortak gaz alım mekanizmasının da işlevsel hale getirilmesinin önemine işaret etti.
Sikela, ortak hareket ederek gaz piyasalarında müzakere güçlerini artırmaları ve Avrupa'daki gaz fiyatını düşürmeleri gerektiğini söyledi. AB Komisyonu'nun bu konularda teklifler hazırlaması gerektiğini ifade eden Sikela, bu konularda karar almak için yeni olağanüstü toplantılar yapmaya hazır olduklarını vurguladı.
Sikela, toplantıda Danimarkalı, İsveçli ve Alman bakanlarının Kuzey Akım boru hatlarında meydana gelen gaz sızıntıları hakkında bilgilendirmede bulunduğuna işaret ederek, mevcut bütün bilgilerin bu sızıntıların kasıtlı bir eylemin sonucu olduğunu gösterdiğini söyledi.
"Hasarın nedeninin kapsamlı bir şekilde araştırılmasını tamamen destekliyoruz" diyen Sikela, bunun mevcut durumda AB enerji arz güvenliğine doğrudan etkisinin olmadığını kaydetti.
Doğal gaza tavan fiyat
Sikela, "Doğal gaza tavan fiyat uygulanmasının kesinlikle doğru yol olduğuna inanan 15 üye ülke var" dedi. Üye ülkelerin tavan fiyat konusuna yaklaşımında "teknik farklılıklar" bulunduğuna işaret eden Sikela, "Komisyondan elimizdeki bütün seçeneklerin olumlu ve olumsuz yanlarını değerlendirmek üzere bir uzmanlar grubu oluşturmasını istedik" ifadesini kullandı.
Sikela, gaza tavan fiyatın dinamik biçimde olabileceğini kaydetti. Amaçlarının gaz fiyatını düşürürken tüketimin artmasını önlemek olduğuna dikkati çeken Sikela, kış aylarında yeterince gaz bulunamaması riskinin olduğunu belirtti. Sikela, yüksek gaz fiyatlarının elektrik fiyatlarını artırmasını da önlemek istediklerini vurguladı.
"Daha fazlasını yapmalıyız"
AB Komisyonunun Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson da enerji krizini çözmek için çok sayıda tedbir aldıklarını anımsatarak, “Özellikle gaz fiyatları sorununu kış öncesinde çözmek için daha fazlasını yapmalıyız" görüşünü paylaştı.
"Mevcut durumda gaz ve gazdan elektrik üretim maliyetini düşürmek için AB düzeyinde piyasa müdahalesi gereklidir" diyen Simson, bakanlara Komisyonun bu konudaki stratejisini sunduğunu ifade etti. Simson, AB'nin güvenilir ortaklarla diyalog ve müzakere ile gaz fiyatlarını düşürebileceğini belirterek, Komisyon'un güvenilir doğal gaz tedarikçileriyle bir fiyat koridoru müzakere etmeye çalışacağını söyledi.
"LNG de dahil olmak üzere Rusya'dan ithal edilen gaza tavan fiyat uygulayabileceğimize inanıyorum." diyen Simson, bazı üye ülkelerin bunu yaptırım olarak gördüğünü anlattı. Küresel LNG piyasalarında Avrupa'daki fiyatların diğer bölgelerde çok daha yüksek seviyelerde seyrettiğini anlatan Simson, TTF referans fiyatının küresel fiyatların yüzde 30 üzerinde olabildiğine dikkati çekti. Simson, TTF piyasasının ele alınması gerektiğini vurgulayarak, "Günümüzün enerji gerçekliğini daha iyi yansıtan tamamlayıcı bir AB fiyat endeksi geliştirmek için çalışmalara başladık" dedi.
Komisyonun, gazdan elektrik üretiminin fiyatını sınırlamak için bir önlem geliştirmeye hazır olduğuna dikkati çeken Simson, bunun gaz tüketimini artırmadan elektrik fiyatlarını düşürmeye yardımcı olacak biçimde yapılabileceğini anlattı.
Tavan fiyatın riskleri var
Simson, bazı bakanların hem ithalat hem de iç piyasadaki bütün işlemleri kapsayan toptan gaza tavan fiyatı uygulanmasını istediğine işaret ederek, bu kadar ciddi bir adımın enerji arz güvenliğine yönelik risklerinin olduğunu söyledi.
Görüşler farklı
Gaza tavan fiyat konusunda üye ülkeler arasında görüşlerin "farklılık" gösterdiğini anlatan Simson, "Hepimiz piyasanın normal çalışmadığı ve müdahale gerektiği konusunda hemfikiriz" dedi.
Simson, Komisyonun bakanların talepleri doğrultusunda çalışmalara devam edeceğini, görüşlerini gelecek hafta yapılacak zirvede AB liderlerine sunacağını anlattı. Kuzey Akım boru hatlarına saldırı konusunda Simson, üye ülkelerde kritik enerji altyapısının fiziksel korunmasına yönelik bir stres testi önermek için çalıştıklarını ifade etti.
Öte yandan Almanya, Hollanda ve Danimarka gibi ülkeler, bu aşamada doğal gaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyor. Gaza tavan fiyat getirilmesinin enerji arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın özellikle kış aylarında doğal gaz tedarikine zarar verebileceğini değerlendiriyor.
Kaynak: AA
