ABD başkanı Joe Biden yönetimi, ülkenin güvenliğini tehdit ettiğine inandığı Çinli teknoloji şirketlerini hedef almaya yönelik son çabası olarak çip üreticisi Yangtze Memory Technologies'i (YMTC) ticari kara listeye almaya hazırlanıyor. Yakın kaynaklara göre, ABD Ticaret Bakanlığı bu hafta içinde YMTC ve diğer Çinli şirketleri Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı'nın Sanayi ve Güvenlik Bürosu tarafından yayınlanan ve belirli yabancı kişiler, kuruluşlar veya hükümetlerden oluşan ticaret kısıtlama listesi olan varlık listesine (entity list) alacak. ABD'li firmaların, elde edilmesi zor bir ihracat lisansına sahip olmadıkları sürece bu listedeki şirketlere teknoloji satmaları yasaklanıyor.
İhracat ihlalleri söz konusu
Bu plan için, ABD'nin Çin'in son teknoloji yarı iletkenleri edinmesini ve üretmesini zorlaştıran sert ihracat kontrollerini açıklamasından iki ay sonra adım atıldı. Financial Times bu yıl, YMTC'nin Çinli telekom ekipmanı üreticisi Huawei'ye akıllı telefonları için Nand bellek çipleri tedarik ederek ABD ihracat kontrollerini ihlal ettiğinin ortaya çıktığını bildirdi.
Şirket daha önce uyarıldı
ABD'li milletvekilleri aylardır Biden yönetimine şirketi varlık listesine alması için baskı yapıyordu. Milletvekilleri ayrıca Apple'ı, YMTC çiplerini satın alma planına devam etmesi halinde sert bir incelemeyle karşı karşıya kalacağı konusunda uyarmıştı.
ABD, 7 Ekim'de ihracat kontrollerini uygulamaya koyduğunda, YMTC'nin de aralarında bulunduğu 30'dan fazla Çinli şirketi, Amerikan teknolojisinin izinsiz kullanımlara yönlendirilmediğinden emin olmak için ABD'nin doğrulanmamış kuruluşlar listesine yerleştirdi. Ülke o dönemde, şirketlerin ABD'nin soruşturma yapmasına izin vermeleri ya da kuruluş listesinde yer alma tehdidiyle karşı karşıya kalmaları için 60 günlük bir süre belirledi. Ticaret Bakanlığı'nın ihracat kontrollerinden sorumlu üst düzey yetkilisi Alan Estevez geçen hafta yaptığı açıklamada Çin'in uzun bir süre işbirliği yapmamasının ardından yumuşadığını ve bazı şirketlerin denetlenmesine izin verdiğini söyledi. ABD'nin, Çinli şirketlerin son kullanım kontrollerini denetleyen Çin Ticaret Bakanlığı'ndan daha iyi geri dönüşler olduğunu söyledi. Ancak ABD Ticaret Bakanlığı o dönemde kaç şirketin işbirliği yaptığını söylemekten kaçındı.
Pekin'den tepki gelebilir
YMTC'nin bu hamlesinin, 7 Ekim'deki ihracat kontrolleri konusunda bu hafta Dünya Ticaret Örgütü'ne itirazda bulunan Pekin'in protestolarına yol açması muhtemel. Beyaz Saray YMTC'yi ulusal bir şampiyon olarak tanımladı. YMTC'nin ABD yasalarını ihlal ettiğine dair endişelerin yanı sıra Biden yönetimi, şirketin bellek çiplerini maliyetinin altında satarak Micron gibi ABD'li rakiplerinin yanı sıra müttefik ülkelerdeki şirketler üzerinde baskı oluşturmasından da endişe ediyor.
YMTC her ihtimale karşı çip stokluyor
Ekim ayında FT, YMTC'nin Biden yönetiminin şirkete zarar verecek adımlar atmaya hazırlandığı beklentisiyle aylardır yabancı çip üretim ekipmanı stokladığını bildirdi. Eylem, ABD-Çin teknoloji savaşında bir başka tırmanışa işaret ediyor.
Washington atağı
Washington, Çin'in yapay zeka, nükleer silah modelleme ve hipersonik silah geliştirme gibi askeri uygulamaları olan teknolojiler geliştirmesini zorlaştırmaya çalışıyor. Çin de ABD ve müttefiklerinin artan baskısı altında yerli teknolojik kabiliyetlerini arttırmak için adımlar atıyor. ABD şu anda Japonya ve Hollanda ile Japon ve Hollandalı çip üreticisi şirketlerin Çin'e gelişmiş ekipman satmasını engellemek için üçlü bir anlaşma üzerinde müzakere ediyor. ABD, bu anlaşmanın 7 Ekim ihracat kontrollerinin bir parçası olan Amerikan alet üreticilerine yönelik benzer bir yasağı tamamlayacağını umuyor.
