ABD Çalışma Bakanlığı'nın cuma günü açıkladığı son veriler, ülkede sıkı iş gücü piyasası koşullarının devam ettiğini gösterdi. Buna göre, ABD'de tarım dışı istihdam haziranda 372 bin kişi artarak piyasa beklentilerinin oldukça üzerinde yükseldi. İşsizlik oranı ise haziranda değişim göstermeyerek yüzde 3,6 oldu.
ABD'de 4 aydır aynı seviyede seyreden işsizlik oranı, Şubat 2020'den bu yana kaydedilen en düşük seviyede kalmaya devam etti. Ülkede işsizlik oranı Covid-19 salgınının etkisiyle Nisan 2020'de yüzde 14,8'e çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmıştı. ABD'nin işsizlik oranı salgın öncesinde yüzde 3,5 ile 50 yılın en düşük seviyesinde seyrediyordu. ABD ekonomisi bu yılın ilk yarısında ise 2,7 milyon kişiye istihdam sağladı.
İş gücü piyasası gücünü koruyor
Fed'in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç verisi haziranda aylık yüzde 0,3 artarak 32,08 dolara çıktı. Piyasa beklentileriyle paralel seyir izleyen ortalama saatlik kazançtaki aylık artış, mayısta yüzde 0,4 olarak kaydedilmişti.
Ortalama saatlik kazanç verisi haziranda yıllık bazda da yüzde 5,1'lik artış göstererek yüzde 5 olan piyasa beklentilerinin biraz üzerinde gerçekleşti. Söz konusu artış mayısta yüzde 5,3 olmuştu.
İstihdamın beklenenden fazla artması, işsizlik oranının tarihi düşük seviyelerine yakın seyretmesi ve ücretlerdeki artışın sürmesi, resesyona ilişkin endişelerin arttığı bir dönemde iş gücü piyasasının gücünü koruduğuna işaret etti.
"En hızlı ve en güçlü istihdam toparlanması"
ABD Başkanı Joe Biden, haziran ayı istihdam verisine ilişkin yaptığı açıklamada, özel sektörün salgın sırasında kaybettiği istihdamı yeniden kazandığını belirtti. Biden, "Bu, Amerikan tarihindeki en hızlı ve en güçlü istihdam toparlanması oldu" değerlendirmesinde bulundu.
Rekor istihdam kazanımı ve tarihi düşük seviyelerdeki işsizlik oranına ulaşılmasının ardından istihdam büyümesinin yavaşlayacağına işaret eden Biden, bunun kötü bir şey olmadığını, ekonominin gelecek yıllarda istikrarlı büyümeye geçmesi gerektiğini vurguladı.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic de istihdam verilerinin ardından yaptığı değerlendirmelerde, istihdam rakamlarının ekonominin güçlü olduğunu ve minör yavaşlama sinyalleri gösterdiğini belirtti. Bostic, Fed'in temmuz ayı toplantısında 75 baz puanlık faiz artışını desteklediğini kaydetti.
"Güçlü istihdam agresif politikalarına devam imkanı tanıyor"
New York Fed Başkanı John Williams ise istihdam artışının yavaşladığına dair bazı işaretler olduğunu ancak iş gücü piyasasının son derece sıkı olduğunu belirtti. Williams, işsizlik oranının gelecek yıl yüzde 4'ün biraz üzerine çıkmasını beklediğini ifade etti.
Ülkede gelecek hafta açıklanacak enflasyon verisi öncesi istihdamın haziranda beklenenden fazla artması, Fed'in temmuz toplantısında 75 baz puanlık faiz artırımına gideceğine yönelik beklentileri de güçlendirdi.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda temmuz toplantısında 75 baz puan, eylül toplantısında ise en az 50 baz puanlık faiz artışına kesin gözüyle bakıldığı dikkati çekti.
Analistler, güçlü istihdam verilerinin Fed'e enflasyonla mücadelesinde agresif "şahin" politikalarına devam etme fırsatı sunduğunu belirtti.
"İstihdam rakamları resesyon korkularıyla uyuşmuyor"
Moody's Analytics Başekonomisti Mark Zandi, istihdam rakamlarının Fed'in gelecek aylarda agresif bir şekilde faiz artırma senaryosunu değiştirmeyeceğini söyledi. Zandi, "İstihdam rakamları, resesyonun çok yakında geleceğine dair korkularla uyuşmuyor" değerlendirmesinde bulundu.
Fed'in temmuz toplantısında faiz oranlarını 50 veya 75 baz puan artıracağına işaret eden Zandi, bankanın gelecek yılın başlarında federal fon oranını yüzde 3,5'e çıkaracağını kaydetti.
Zandi, ekonominin az çok tam istihdamda olduğunu belirterek, iş piyasasının önemli göstergelerinden olan haftalık çalışma saatinin ise istikrarlı bir seyir izlediğini, yıllık yüzde 5 civarındaki ücret artışının ise Fed'in enflasyon hedefiyle tutarlı olamayacak kadar sıcak olduğunu aktardı.
Ücret artışının zirveye ulaşmış gibi göründüğünü belirten Zandi, enflasyon beklentileriyle iyi bir şekilde sabitlendiğini, ılımlı hale geleceğini ifade etti.
ING Uluslararası Ekonomistleri James Knightley de güçlü istihdam verisinin Fed'i 75 baz puanlık faiz artış rotasında tutacağını belirtti.
Knightley, "Piyasalar ve ekonomistler ekonomik görünüm hakkında giderek daha fazla endişelenirken, şirketler azalmayan işe alım iştahlarıyla kendi gelişimleri konusunda iyimser görünüyor" ifadesini kullandı.
