Avrupa'da alışılmışın dışındaki enflasyonu düşürmek için merkez bankaları yaklaşık iki yıldır hızlı ve keskin faiz artışlarına gitti. Para politikasındaki sıkılaşma sonucu enflasyonda gerileme görülürken, yüksek borçlanma maliyetlerinin şirketler üzerindeki baskısı hissedilmeye başlandı.
Yüksek faizler sonrası artan resesyon endişeleri nedeniyle, Avrupa'da teknoloji, finans, gayrimenkul, medya, telekom, otomotiv ve kimya başta olmak üzere neredeyse tüm sektörlerden şirketlerin, maliyetlerini azaltmak için işten çıkarma eğilimi artıyor.
Bu kapsamda Avrupa'da yıl başından beri devam eden işten çıkarma kararlarının sonuncusu Finlandiyalı telekom ekipmanı üreticisi Nokia'dan geldi. Şirket, 2026'ya kadar 800 milyon ila 1,2 milyar euro arasında tasarruf yapma hedefiyle 14 bine kadar çalışanını işten çıkaracağını duyurdu. İngiltere merkezli havacılık, mühendislik ve savunma şirketi Rolls-Royce da yeniden yapılanma ve verimliliği artırmak amacıyla 2 bin ila 2 bin 500 çalışanıyla yollarını ayırmaya karar verdi.
Paris merkezli BNP PARIBAS, vergi ve danışmanlık şirketi KPMG, merkezi Almanya'da bulunan kimyasallar şirketi Lanxess, Finlandiyalı ağaç malzemeleri üreticisi Fiskars ve İsviçre'nin en büyük bankası UBS, son iki ayda işten çıkarma kararları alan büyük Avrupalı şirketleri arasında yer aldı. Avrupa'da büyük şirketlerin bu yıl başından beri açıkladığı bazı işten çıkarma kararları şöyle;
Telekomünikasyon
İngiltere merkezli telekomünikasyon şirketi Vodafone, gelecek 3 yılda maliyetlerini azaltmak ve büyümeyi hızlandırmak için 11 bin kişiyi işten çıkaracağını açıkladı. Şirket, küresel çapta yaklaşık 104 bin kişiyi istihdam ediyor. Vodafone, martta, İtalya'da 1000, Almanya'da yaklaşık 1300 kişiyi işten çıkarma planı olduğunu duyurmuştu.
İngiliz BT, dijitalleşmenin artışıyla operasyonlarında daha az iş gücüne ihtiyaç duyulması ve maliyetleri düşürmek gibi nedenlerle, 2030'a kadar 40 bin ila 55 bin çalışanıyla yollarını ayıracağını açıkladı. Bu rakam, telekomünikasyon devinin toplam iş gücünün yüzde 40'ından fazlasını azaltacağı anlamına geliyor.
İngiliz telekomünikasyon şirketi Virgin Media da 2 bin çalışanının işine son verme kararı aldı. Telekom Italia gönüllü bir erken emeklilik programı aracılığıyla İtalya'da 2 bin kişiyi işten çıkarmayı planlarken, İsveçli telekom ekipmanı üreticisi Ericsson maliyetleri düşürme planının bir parçası olarak dünya çapında 8 bin 500 kişiyi işten çıkarmaya karar verdi. İsviçreli bilgisayar aksesuarları üreticisi Logitech, martta 300 kişinin işine son vereceğini duyurdu.
Finlandiyalı telekom ekipmanı üreticisi Nokia, 3 Mayıs'ta 208 kişiyi işten çıkaracağını açıklamıştı. Şirket, 19 Ekim'de yaptığı açıklamada, maliyet kısma planı kapsamında 14 bine kadar çalışanının işine son verileceğini ve böylece şu an 86 bin çalışan sayısının 72-77 bin arasına ineceğini bildirdi. İrlanda-ABD ortaklı bilgi teknolojileri firması Accenture, mart sonunda küresel ekonomiye ilişkin endişeler nedeniyle 19 bin kişinin işine son verme kararı aldı.
Alman yazılım firması SAP, ocak sonunda maliyetlerini düşürmek ve bulut işine odaklanmak için küresel iş gücünün yüzde 2,5'ini oluşturan 3 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığını açıkladı. Akıllı erişim ve güvenlik çözümleri şirketi İsviçre merkezli Dormakaba, tam zamanlı 800 çalışanını işten çıkarmaya ayırmaya karar verdi.
Finans
Merkezi Paris'te bulunan bankacılık kurumu BNP PARIBAS, 2024-2026 döneminde 900 kişiyi işten çıkaracağını açıkladı. İsviçreli bankacılık devi UBS, Credit Suisse'i devralmasının ardından 3 bin çalışanının işine son vermeyi planladığını duyurdu.
Almanya merkezli Deutsche Bank da birkaç yıl içinde maliyetlerini 500 milyon euro azaltmak amacıyla 800 kişiyi, İngiliz bankası Standard Chartered ise Londra, Singapur ve Hong Kong ofislerindeki 100 çalışanını işten çıkarma kararı aldı.
Otomotiv
İsveç merkezli hava yastığı ve emniyet kemeri üreticisi Autoliv, 8 bin kişiyi içten çıkaracağını açıkladı. Vauxhall, Citroen, Fiat, DS, Jeep, Alfa Romeo, Maserati, Abarth and Fiat Professional markalarını bünyesinde barındıran otomotiv üreticisi Stellantis, İtalya operasyonlarında gönüllü işten çıkarmalar yoluyla 2 bin işçiyi işten çıkarmak için şubatta sendikalarla anlaştı. Şirket, haziran sonunda Avusturya'daki tesisini kapatacağını ve 300 kişinin etkileneceğini duyurdu.
İsveçli grup Volvo martta Avrupa'daki otobüs üretim operasyonunu yeniden yapılandırarak 1600 kişinin işine son verileceğini açıkladı. Volvo Cars ise bu ay başında İsveç'te 1300 kişilik ek işten çıkarma kararını duyurdu. Bu rakam, firmanın ana vatanındaki iş gücünün yüzde 6'sını oluştururken, şirket Kanada ve ABD'deki iş gücünün de yüzde 10'unu azaltmaya karar verdi.
İtalyan otomotiv parça üreticisi Marelli, mart sonunda sendikalarla 400 kişiyi işten çıkarmak üzere anlaştığını açıkladı. İngiliz elektrikli araç üreticisi Arrival, maliyetlerini azaltmak için istihdamının yarısını oluşturan 800 kişinin işine son verilmesini kararlaştırdı. Alman otomotiv ve sanayi tedarikçisi Schaeffler ise yeniden yapılanma sürecinde 2026'ya kadar 1300 kişinin daha işine son verileceğini duyurdu.
Otomotiv parçaları tedarikçisi Continental, Almanya Gifhorn'daki tesisindeki operasyonunu 2027 sonu itibarıyla durduracağını ve 450 ila 900 çalışanının etkileneceğini bildirdi. Elektrikli kamyon üreticisi Volta Trucks da tedarik zinciri ve finansmana erişimde yaşanan sorunlar nedeniyle iflas başvurusunda bulunmaya karar verirken, 850 çalışanın iş kaybına uğrayacağı açıklandı.
Mühendislik, sanayi ve inşaat
İngiltere merkezli havacılık, mühendislik ve savunma şirketi Rolls-Royce da yeniden yapılanma ve verimliliğini artırmak amacıyla 2 bin ila 2 bin 500 çalışanıyla yollarını ayırmaya karar verdi. İngiliz inşaat şirketi Marshalls 250 ve İsveçli polimer ürün sistemleri üreticisi Nolato Çin'deki 500 çalışanını işten çıkaracağını açıkladı.
İsveçli çelik firması SSAB, Finlandiya'daki iki tesisindeki 800 çalışanın durumuyla ilgili sendikayla yapılan müzakereler sonrası işten çıkarılacak kişi sayısının netleşeceğini duyurdu. Batarya şirketi Varta da bu yıl ve 2024'te toplamda 390 kişiyle yollarını ayırma kararı aldı. İsveçli mühendislik grubu Alfa Laval, artan maliyetlerin denizcilik işini olumsuz etkilemesinin ardından yaklaşık 500 çalışanını işten çıkaracak yeniden yapılanma programını açıkladı.
Çin'e satılan British Steel, İngiltere'nin kuzeyindeki kok fırınlarının planlı olarak kapatılacağını açıkladıktan sonra 260 kişiyi işten çıkarabileceğini duyurdu. Finlandiyalı asansör üreticisi Kone de personel sayısını ülkesindeki 150 kişi dahil olmak üzere 1000 kişi ve Hollanda merkezli Philips de 6 bin azaltma kararı aldı. Rüzgar türbini üreticisi Siemens Gamesa, karlılığa geri dönme planı kapsamında 2025'e kadar 2 bin 900 kişiyi işten çıkarmayı planladığını bildirdi. Bu istihdam azaltımının 1900'ünün Avrupa'da yapılması planlanıyor.
Gıda, perakende ve diğer sektörler
Fransız perakende firması Carrefour 979 çalışanını, Finlandiyalı ağaç ürünleri üreticisi Fiskars 400, İngiliz yemek dağıtım şirketi Deliveroo iş gücünün yüzde 9'unu oluşturan 350 kişiyi, İngiliz yemek teslimat firması Just Eat ise 1870 çalışanını işten çıkaracağını duyurdu. İngiliz süpermarket grubu Sainsbury's, 2 bin kişinin istihdamını etkileyecek yeniden yapılanma planının hemen ardından 300 kişinin işten çıkarılacağını açıkladı.
Alman tüketici ürünleri şirketi Henkel artan maliyetler ve düşük taleple mücadele etmek için 2 bin çalışanı ile, İngiliz siber güvenlik firması Sophos da küresel çapta 450 çalışanıyla yollarını ayıracağını bildirdi. İngiliz perakende şirketi Wilco'nun iflasının ardından 1300 çalışanının işsiz kalacağı açıklanırken, Sensodyne diş macunlarının üretici şirketi Haleon, Alman moda perakendecisi Zalando ve gözlük perakendecisi Fielmann, net bir sayı vermeden yüzlerce kişiyi işten çıkaracaklarını belirtti.
Alman kimya şirketi BASF artan maliyetleri gerekçe göstererek 2 bin 600 kişinin, Alman özel kimyasallar üreticisi Evonik 200 kişinin, İspanyol ilaç firması Grifols 2 bin 300 çalışanının ve İsveçli bahçe ekipmanı ve aletleri üreticisi Husqvarna ise yeniden yapılanmaya giderek 1000 kişinin işine son verme kararı aldı. İngiliz ev inşa şirketi Vistry Group da 200 çalışanını işten çıkarabileceğini belirtirken, müteahhitlik firması Taylor Wimpey de istihdam azaltma planı olduğunu açıkladı.
Vergi ve denetim şirketi KPMG 100 çalışanı, merkezi Almanya'da bulunan kimyasallar şirketi Lanxess sektördeki yavaşlama nedeniyle 870 çalışanı ve Paris merkezli endüstri gazları şirketi Air Liquide 430 çalışanıyla yollarını ayırmaya karar verdi. Finlandiyalı kağıt üreticisi Stora Enso 1150 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu. UPM-Kymmene, emlak şirketi Kojamo, medya kuruluşları ProSiebenSat.1 ve Viaplay de işten çıkarma kararlarını açıklayan Avrupalı şirketler arasında yer aldı.
Kaynak: AA
