Reuters’ın haberine göre, Avrupa’da artan gelir eşitsizlikleri ve bütçe açıkları hükümetleri zenginlerden daha fazla vergi alma yollarını tartışmaya zorluyor. Ancak uzmanlar, doğrudan servet vergilerinin sanıldığı kadar etkili olmadığını, çoğu zaman hedefi ıskaladığını ve beklenenin çok altında gelir sağladığını belirtiyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF), hükümetlere yönelik hazırladığı son kılavuzda şu değerlendirmeyi yaptı:
“Servet eşitsizliğine dair kaygılar, net servet vergilerinin kullanılmasını gerektirmez. Sermaye gelirleri üzerindeki vergilerin iyileştirilmesi hem daha adil hem de daha verimli olur.”
OECD de benzer bir noktaya dikkat çekerek, sermaye kazançları ve temettülerin birçok ülkede iş gücü gelirine kıyasla düşük vergilendirilmesinin, yüksek servet sahibi bireyleoörin düşük fiili vergi ödemelerinin ana nedeni olduğunu kaydetti.
Avrupa’daki uygulamalar farklı
Avrupa’da İsviçre, İspanya ve Norveç’te farklı türde servet vergileri uygulanıyor. Fransa ve Britanya ise bütçe açıklarını kapatmak için bu konuyu yeniden gündeme aldı. Ancak tarihsel olarak bu vergiler gayri safi yurtiçi hasılanın yalnızca birkaç ondalık puanı kadar gelir yaratabiliyor. Bunun en önemli nedeni, ultra zenginlerin varlıklarını kolayca şirketlere, tröstlere veya muafiyet kapsamındaki gayrimenkul ve sanat eserlerine kaydırabilmesi ya da servetlerini vergi cennetlerine taşıması.
Türkiye'ye de dikkat çekiliyor: Sermaye gelirlerinde düşük vergi
Haberde, Türkiye’nin de sermaye gelirleri ve temettüleri düşük oranlarda vergilendiren ülkeler arasında olduğu vurgulandı. Uzmanlara göre bu durum, Türkiye’de en zengin kesimin fiili vergi oranlarının daha düşük olmasına yol açıyor.
Raporda, sermaye kazançları üzerindeki muafiyetlerin kaldırılması, gayrimenkul kazançlarının miras yoluyla el değiştirdiğinde vergilendirilmesi ve yurtdışına taşınan servetler için çıkış vergilerinin uygulanmasının Türkiye dahil birçok ülke için adalet ve verimlilik sağlayabileceği belirtildi.
Miras vergisi öne çıkıyor
OECD araştırmacıları, bazen “ölüm vergisi” olarak da adlandırılan miras vergisinin, servet vergisine kıyasla daha adil ve etkin bir araç olduğunu savunuyor. Bu vergi, bir yandan devletin gelirini artırırken, diğer yandan insanların yaşlılık için tasarruf yapmasını veya çocuklarına birikim bırakmasını caydırmıyor.
Ancak birçok ülkede miras vergisinin etkisi sınırlı kalıyor; İtalya, Polonya ve Güney Kore’de belirli bir eşiğe kadar işletme varlıkları için hiç vergi alınmazken, Almanya, İrlanda ve İspanya’da çok yüksek muafiyetler uygulanıyor.
Zucman: Milyarderler en az diğer sosyal gruplar kadar vergi ödemeli
Paris Ekonomi Okulu profesörü Gabriel Zucman, Fransa’da en zengin %0,01’lik kesime %2’lik bir servet vergisi önerisini gündeme getirdi. Reuters’a konuşan Zucman, “Milyarderlerin en az diğer sosyal gruplar kadar vergi ödemesini sağlamalıyız. Bu, vergi adaletinin temel bir meselesidir” dedi.
Vergi adaleti tartışması büyüyor
Tax Justice Network adlı örgütün CEO’su Alex Cobham ise eşitsizliğin yalnızca düşük gelir gruplarını değil, toplumun bütününü olumsuz etkilediğini vurguladı:
“Eşitsizlik, en zenginler dahil herkesin sosyal sonuçlarını baltalıyor. Yüksek eşitsizlikler ekonomik büyümeyi zayıflatıyor, yaşam beklentisini düşürüyor.”
Kaynak: Gazete Oksijen
