Türkiye'nin dönüşüm hikayesini satın alan yatırımcılar, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın şok ayrılışının ardından alışılmadık derecede iyimserler ve halefinin yaklaşık 1 trilyon dolarlık gelişmekte olan piyasada ortodoks bir hamleyi yoğunlaştırmasını bekliyorlar. Geçmişti merkez bankasında geç saatlerde yapılan sürpriz değişiklikler finansal stres dönemlerini körükledi.
"Orta vadede lirayı olumlu etkiler"
Yatırımcılar, yeni başkanın New York Merkez Bankası'nda ekonomist olarak çalışması, geçen yıl yenilenen Para Politikası Kurulu'na katıldığından beri sahip olduğu itibar ve piyasa dostu Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in onayı sayesinde bu kez farklı göründüğünü söyledi. Orca Macro'nun kurucusu Evren Kırıkoğlu, "Kişisel sorunlar nedeniyle kredibilitesi zedelenen Erkan'ın yerine eski bir Fed ekonomistinin getirilmesi orta vadede lirayı olumlu etkileyecektir. Merkez Bankası'nın kredibilitesini korumak için artık daha fazla faiz artırımının mümkün olduğunu görüyorum, bu da lira açısından olumlu" değerlendirmesini yaptı.
Türkiye'nin ilk kadın TCMB Başkanı olan Erkan, cuma günü geç saatlerde, sadece sekiz ay görev yaptıktan sonra görevinden ayrılma kararına gerekçe olarak kişisel nedenlerini ve yerel medyada kendisine karşı yürütülen karalama kampanyasını gösterdi. Saatler sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yardımcısı Fatih Karahan yeni vali olarak atandı. Pennsylvania Üniversitesi'nden doktora derecesine sahip olan ve Amazon.com'da ekonomist olarak da çalışan Karahan, Pazar günü kamuoyuna yaptığı ilk açıklamada, enflasyonu kontrol altına almanın en önemli öncelik olduğunu ve herhangi bir bozulma durumunda Merkez Bankası'nın harekete geçmeye hazır olduğunu söyleyerek yatırımcılara güven vermeye çalıştı.
"Daha fazla sıkılaştırma için alan var"
Deutsche Bank AG'ye göre, kalıcı enflasyon ve yeni başkanın gelişi, 2024'te daha fazla faiz artırımının yolunu açıyor. Bu geçen ay sıkılaştırmanın sona erdiğini belirten Erkan'ın son kararlarından bir nebze sapma anlamına geliyor. Christian Wietoska'nın da aralarında bulunduğu stratejistler bir notta, "Yeni başkanın atanmasıyla birlikte yakın vadede daha güçlü enflasyon baskısı görüşümüz göz önüne alındığında, 250 baz puan veya hatta 500 baz puan daha sıkılaştırma için alan görüyoruz" dedi.
Cuma günü kapanışında ve haber öncesinde Türkiye'nin swap piyasaları Mayıs ayına kadar faiz oranlarında neredeyse hiç değişiklik olmayacağını değerlendiriyordu. Ancak lira, açıklamanın ardından zayıflayan işlemlerde dolar karşısında yaklaşık yüzde 0,6 değer kaybetti. 2021 yılında dönemin başkası Naci Ağbal'ın yine bir cuma gecesi geç saatlerde görevden alınması, takip eden iki hafta içinde lirada yüzde 13'lük bir düşüşü tetiklemiş ve Türk devlet borcunu potansiyel temerrüde karşı sigortalamanın maliyetinde yaklaşık yüzde 60'lık bir artışa neden olmuştu.
Aynı etkiyi yaratmayacak
İstanbul'daki Ata Portföy'ün baş yatırım yetkilisi Batuhan Özşahin, "Piyasa bunu Ağbal'ın görevden alınmasının bir tekrarı olarak görmeyecektir. Piyasa oyuncuları sıkı para politikasının devam edeceğine dair mesajlara odaklanacaktır" dedi. Her ikisi de eski Wall Street bankacısı olan Erkan ve Şimşek'in geçen yıl göreve gelmelerinden bu yana, lira dolar karşısında yaklaşık yüzde 30 değer kaybetti. Bu değer kaybı, Türk döviz rezervlerini derinden eksiye düşüren, yabancı yatırımcıları caydıran ve sonuçta para birimini desteklemeye pek yardımcı olmayan maliyetli bir müdahale politikasını terk etme kararlarının ardından geldi.
Yine de beş yıllık kredi temerrüt swaplarını kullanarak Türk devlet borcunu temerrüde karşı sigortalamanın maliyeti, Mayıs ayında 700 baz puandan fazlayken, geçen yılın sonu itibariyle 300 baz puanın altına düştü. JPMorgan endekslerine göre, yatırımcıların ülke tahvillerini ABD Hazine tahvilleri üzerinde tutmak için talep ettikleri ekstra getiri de neredeyse aynı miktarda düştü. Bu arada, yabancı yatırımcılar yerel hisse senedi piyasasındaki varlıklarını yaklaşık 10 milyar dolar artırarak 32 milyar doların üzerine çıkardı. Erkan ve Şimşek'in göreve gelmeden önce önce sıfıra yakın olan yabancıların yerel para cinsinden tahvil varlıkları da mütevazı bir artışla 2,8 milyar dolara yükseldi. Bu rakam, yurt dışı yerleşiklerin 70 milyar dolardan fazla tahvile sahip olduğu on yıl öncesine kıyasla hala çok düşük.
Yabancı yatırımcıların yerel borç piyasasına girme konusundaki isteksizliği, Erkan'ın seleflerinin swaplar, döviz hedge'leri ve diğer türevler üzerinde uyguladığı ve Türk yetkililerin çözmekte zorlandığı bir dizi geçici kısıtlamadan kaynaklanıyor. Ekim ayında Bloomberg'e konuşan yetkililer, bu sınırlamaları ancak Türkiye'nin enflasyon oranı üzerinde güçlü bir faiz oranı tamponuna sahip olmasından sonra gevşetmeyi düşünebileceklerini söyledi.
"Sürpriz olarak görülmemeli"
Bu durum Deutsche Bank ve JPMorgan Chase şirketlerini Türk lirası tahvillerinin bu yıl büyük bir dönüş yapacağına dair iddialarından vazgeçirmedi ve Deutsche, tahvillerin gelişmekte olan piyasalarda 2024'ün ticareti olabileceğini söyledi. Dubai'deki East Capital'de kıdemli danışman olan Emre Akçakmak, "Daha geniş bağlamda, ne Erkan'ın istifası ne de Karahan'ın atanması, son olaylar ve Türkiye'nin sık merkez bankası değişiklikleri geçmişi göz önüne alındığında büyük bir sürpriz olarak görülmemelidir. Türkiye'nin ekonomi yönetiminden sorumlu kişi Şimşek'tir ve merkez bankası başkanı söz konusu olduğunda bile personel değişikliklerinden bağımsız olarak politikaların tutarlı kalması beklenir" ifadelerini kullandı.
