Londra'daki Baltık Borsası verilerine göre, Orta Doğu'dan Japonya'ya rafine ürün göndermenin maliyeti Perşembe günü yüzde 3 daha artarak günlük 101 bin dolara yükseldi. Bu, pandemi dönemi ile birlikte 2020'den bu yana bu rota için en yüksek maliyet.
Kasım ayının ortalarından bu yana Yemen'deki Husiler Kızıldeniz'deki deniz taşımacılığına yönelik saldırılarını istikrarlı bir şekilde arttırıyor. ABD ve İngiltere'nin hava saldırılarının ardından gemilere bölgeden uzak durmaları tavsiye edildiğinde petrol tankerleri bu etkiyi hissetmeye başladı ve ticaret filosunun büyük bir kısmı Kızıldeniz'den kaçınmaya başladı.
Mesafe uzadı, maliyetler fırladı
O zamandan bu yana, benzin, dizel ve nafta olarak bilinen yakıtları taşıyan gemiler için tanker ücretleri, gemilerin yükleri Asya'ya taşımak ya da Afrika çevresinde binlerce kilometre taşımak için daha uzun mesafelere yelken açmasıyla daha da yükseldi.
Bu maliyet artışı Orta Doğu'dan Avrupa'ya varil taşıyan gemilerin kazançlarında da kendini gösteriyor. Baltık Borsası'nın verilerine göre, bu rotadaki gemiler, büyüklüklerine bağlı olarak günde 97 bin ila 117 bin dolar arasında maliyetle yolculuk yapıyor.
Enflasyonu da tırmandırabilir
Kızıldeniz'de gerilimin artmasının dünya ticaretine bağlı olarak küresel düzeyde enflasyonu da tırmandırabilir. Dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company (MSC), bir basın bülteniyle müşterilerini, 12 Şubat'tan itibaren ABD'ye giden konteyner trafiğinin bir kısmı için ek fiyat artışları konusunda uyardı.
Nakliye şirketi Honor Lane ise Kızıldeniz'deki durumun 6 ay, belki bir yıl kadar devam edebileceğini düşündüklerini; böyle bir durumda nakliye fiyatının yüksek olmasının ve ekipman sıkıntısının devam etmesinin de beklendiğini belirtti.
ABD'li yatırım bankası Wells Fargo'nun küresel alacaklar ve ticaret finansmanı başkan yardımcısı Stephen Schwartz, CNBC televizyonuna yaptığı açıklamada, "Kızıldeniz'deki durumdan en büyük etkiyi Avrupa'nın hissettiğini, artan fiyatların etkilerinin emtialar üzerinde görülmeye başlandığını" belirtti.
Konteynerlerin gecikmesi, kapasitenin azalması ve daha uzun transit işlemlerinin küresel nakliye maliyetlerini etkileyen faktörler olduğuna işaret eden Schwartz, Kızıldeniz'deki durum devam ettikçe küresel nakliye maliyetlerinin ABD şirketlerini de etkilemeye başlayacağını ifade etti.
Faiz indirimleri daha fazla ertelenebilir
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Kızıldeniz'deki krizin 2024 yılının birinci ve ikinci çeyreğinde enflasyonun yarım derece artmasına yol açacağı tahmin ediliyor. Kızıldeniz'deki kriz, Avrupa'nın, "Avro Bölgesi ekonomisinin faiz oranlarının bu yıl yüzde 4'ten düşürülme ihtimaline ilişkin" umutlarını söndürüyor.
Avrupa Merkez Bankası, enflasyonu düşürmek için Temmuz 2022'den itibaren art arda 10 faiz artışı gerçekleştirdi. Uzmanlar, Avrupa Merkez Bankasının 2024'te 6 kez faiz indirimi yapmasını umarken, Kızıldeniz'deki gerilim bu beklentinin ertelenmesine neden olabilir.
ABD'de ise bir önceki ayda yüzde 3,1 olan enflasyon, aralıkta yeniden yüzde 3,4'e yükseldi. Enflasyondaki bu hareketlik, henüz Kızıldeniz'deki gerilimden payını almamış durumda. ABD Merkez Bankası, Kızıldeniz krizinin ocak ayından itibaren enflasyon üzerinde ek etkiler oluşturmasından endişeli. Bu da 2024'ün ilk yarısının sonundan önce faiz indirimi yapılacağı varsayımına ilişkin umutların azalması anlamına geliyor.
ABD Merkez Bankası verilerine göre ABD'de faiz oranları şu an yüzde 5,5 ile 2001'den bu yana en yüksek seviyede bulunuyor.
