ABD Başkanı Trump, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, hem Güney Kore’den hem de Japonya’dan yapılan ithalata %25 gümrük vergisi getirdiğini ve BRICS bloğundaki ülkelerin “Amerikan karşıtı” politikalarını benimsemeleri hâlinde ek vergiler uygulanabileceği uyarısında bulundu.
Trump, sosyal medyada Japonya ve Güney Kore liderlerine gönderdiği mektupları paylaştı. Bu mektuplarda, söz konusu vergilerin 1 Ağustos’ta yürürlüğe gireceğini belirtti. Ülkelerin misilleme olarak vergi uygulaması hâlinde bu oranların daha da artacağı uyarısında bulundu
Trump, 1 Ağustos itibarıyla yürürlüğe girecek gümrük vergileri konusunda ülkelere bildirim yapmaya başladığını söyledi. Vergilerin %70’e kadar çıkabileceğini ifade etti.
Trump, özellikle Japonya ile yapılan görüşmelerden duyduğu açık memnuniyetsizliği dile getirerek, bu ülkeyi “şımartılmış” olarak nitelendirdi ve %35’e kadar vergi tehdidinde bulundu. Ancak Güney Kore ile müzakerelerin hafta sonu boyunca sürdüğü belirtildi.
Diğer ticaret ortaklarında son durum şöyle:
Çin: ABD, Çin’e yönelik çip tasarım yazılımı ve etan ihracatı üzerindeki ihracat kısıtlamalarını hafifletti. Bu gelişme, iki ülkenin daha büyük bir ticaret anlaşmasına yönelmek üzere bir çerçeve üzerinde anlaşmasının ardından ticaret gerilimlerinin azaldığının bir işareti olarak görülüyor.
Vietnam: Trump, Vietnam’la bir ticaret anlaşmasına vardığını söyledi. Bu anlaşma kapsamında Vietnam’dan yapılan ithalat %20 gümrük vergisine tabi olacak. Bu oran, Nisan ayında tehdit edilen %46’lık vergiden daha düşük. Trump ayrıca, “transshipment” (başka bir ülkeden, örneğin Çin’den gelen malların Vietnam üzerinden gönderilmesi) tespit edilmesi durumunda, bu mallara %40 oranında daha yüksek vergi uygulanacağını belirtti.
Avrupa Birliği: AB, birçok ihracat kaleminde %10’luk evrensel gümrük vergisini kabul etmeye istekli olduğunu belirtse de bazı sektörler için muafiyet talep ediyor.
Kanada: Kanada, büyük ABD teknoloji şirketlerini etkileyecek olan dijital hizmet vergisini iptal etti. Beyaz Saray, iki ülke arasındaki ticaret görüşmelerinin yeniden başladığını ve Temmuz ortasına kadar bir anlaşmaya varılmasının hedeflendiğini açıkladı.
Malezya: Tarife oranı %24’ten %25’e yükseltildi
Kazakistan: Tarife oranı %27’den %25’e düşürüldü
Güney Afrika: Tarife oranı %30 ile değişmeden kaldı
Laos: Tarife oranı %48’den %40’a düşürüldü
Myanmar: Tarife oranı %44’ten %40’a düşürüldü
"Trump tarife erteleme süresini 1 Ağustos'a uzatacak"
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt düzenlediği basın toplantısında, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Güney Kore ile Japonya dışında 12 ülkenin daha doğrudan Trump'tan tarife mektubu alacağını söyleyen Leavitt, "Haftalar önce Başkan'ın bu gezegendeki her bir ülkeye özel ticaret planları oluşturacağını söylemiştim ve yönetim de buna odaklanmaya devam ediyor" diye konuştu.
Leavitt, Trump'ın ayrıca 9 Temmuz'da son bulan tarife erteleme süresini 1 Ağustos'a uzatan bir kararnameyi imzalayacağını belirtti.
Trump ve ekibinin Amerika için en iyi anlaşmaları yapmaya odaklandığını vurgulayan Leavitt, şeffaflık adına tarife mektuplarının Trump'ın Truth Social sosyal medya hesabından yayımlanmaya devam edeceğini kaydetti.
Söz konusu 12 ülkenin hangileri olduğu sorusuna yanıt vermeyen Leavitt, Trump'ın zamanı geldiğinde bunları açıklayacağını dile getirdi. Leavitt, "Bugün sadece 12 mektup var, önümüzdeki günlerde başka mektuplar da olacak" dedi.
Leavitt, tarife erteleme süresinin uzatılmasının ülkelerle müzakerelerin zorluğunun bir göstergesi olup olmadığı sorusu üzerine, bunun en iyi anlaşmaları istemelerinin bir sonucu olduğunu söyledi.
"Başka anlaşmalara yakınız"
Başka ticaret anlaşmalarına da yakın olduklarını kaydeden Leavitt, Trump'ın geçmişteki birçok başkanın yanlışını düzeltmek için bilinçli bir yaklaşım benimsediğini vurguladı.
Leavitt, Trump'ın BRICS'in Amerikan karşıtı politikalarını benimseyen herhangi bir ülkenin ek yüzde 10'luk gümrük tarifesiyle karşılaşacağı tehdidine yönelik soruya da Başkan'ın ABD'nin çıkarlarını ön planda tutmak için gereken her türlü adımı atacağına dikkati çekti.
Trump'ın 2 Nisan'da açıkladığı tarifeleri ertelemesi ve daha sonra da bunu uzatması nedeniyle ülkelerin tarife mektuplarını ciddiye alıp almayacağı sorulan Leavitt, şunları kaydetti:
"Mektupları ciddiye alacaklar çünkü Başkan'ı ciddiye alıyorlar. Başkan'a her zaman bir anlaşmaya varması için yalvaran dünya liderlerinin telefonlarının geldiğini söyleyebilirim ve bu yönetim bu anlaşmaların Amerikan halkının yararına olmasını sağlamak için çalışıyor. Bu ertelemede de yine Amerikan halkının menfaati söz konusu"
Dolar yükselişe geçti
Dolar, Başkan Donald Trump’ın ABD ticaret tarifelerine yönelik tekliflerini açıklamaya başlamasıyla birlikte bir haftadan uzun süredir en yüksek seviyesine çıktı ve yükselişini sürdürdü.
Dolar, New York’ta öğleden sonra işlemlerinde rakip para birimlerinden oluşan bir sepete karşı yüzde 0,6 değer kazanarak ivme kazandı. Bu yükseliş, Trump’ın Japonya ve Güney Kore’den gelen mallara yüzde 25 vergi uygulama adımıyla birlikte hızlandı. Bloomberg Dolar Spot Endeksi, 26 Haziran’dan bu yana en yüksek seviyesine ulaşırken, Japon yeni ve Güney Kore wonu yüzde 1’den fazla değer kaybederek çoğu küresel para birimi karşısında geriledi.
State Street Global Markets’te kıdemli gelişen piyasa stratejisti Ning Sun “Riskli varlıklar bugün iyi performans göstermiyor çünkü Trump’ın tarifeleri piyasa duyarlılığını olumsuz etkiliyor” dedi.
Geçtiğimiz haftaki güçlü ABD istihdam verileri de doları destekleyen unsurlar arasında yer aldı. İstihdam raporunun ardından Fed’in faiz indirimine gitme ihtimali azaldı. Pazartesi itibarıyla yatırımcılar yıl sonuna kadar yaklaşık 51 baz puanlık bir faiz indirimi fiyatlıyor; bu rakam bir hafta önce 65 baz puandı.
Ek tarifeler ABD borsalarına satış getirdi
New York borsası, ABD Başkanı Donald Trump'ın Güney Kore ve Japonya mallarına yüzde 25 tarife uygulanacağını duyurması sonrasında günü düşüşle tamamladı. Kapanışta Dow Jones endeksi yüzde 0,94 azalarak 44.406,36 puana geriledi. S&P 500 endeksi yüzde 0,79 azalışla 6.229,98 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 0,92 kayıpla 20.412,52 puana indi.
Trump, Truth Social sosyal medya hesabından tarife mektuplarını paylaşmaya başlarken, pay piyasalarında negatif seyir izlendi.
Japon otomobil şirketleri Toyota ile Honda'nın hisseleri yüzde 4 civarında düşerken, Güney Koreli telekomünikasyon şirketi SK'nin hisseleri yüzde 8'e yakın ve LG Display'in hisseleri yüzde 8'den fazla geriledi.
Öte yandan, Tesla Üst Yöneticisi (CEO) Elon Musk'ın siyasi parti kurma planını açıklamasının ardından şirketin hisseleri bugün yaklaşık yüzde 7 değer kaybetti.
Brezilya Devlet Başkanı: Trump’ın tarife tehdidi 'sorumsuzca'
Brezilya Devlet Başkanı, Rio de Janeiro’daki BRICS Zirvesi’nde konuştu. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Trump’ın sosyal medya üzerinden ülkelere gümrük vergisi tehdidinde bulunmasının “sorumsuzca” olduğunu söyledi ve diğer ülkelerin de misilleme hakkına sahip olduğunu belirtti.
Lula, BRICS grubunun “kimseye meydan okuma niyetinde olmadığını” da sözlerine ekledi.
