Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Glütensiz Gıda Ürünü Satış Yükümlülüğü Getirilmesine İlişkin Tebliğ, Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, gıda perakende sektöründe hızlı tüketim mallarının satışını yapan ve şube sayısı 200'den fazla olan zincir mağazalar, 250 metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde glütensiz olmak üzere un, tatlı ve tuzlu atıştırmalığı satışa hazır bulundurmakla yükümlü kılındı.
Söz konusu mağazalar, 400 metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde de glütensiz olmak üzere ekmek, un, makarna, tatlı ve tuzlu atıştırmalığı, süreklilik arz edecek şekilde ve talebi karşılayacak miktarda satışa hazır bulunduracak. Tebliğle glüten intoleransı yaşayanların glütensiz gıda ürünlerine erişimini sağlamak amaçlandı. Düzenlemenin bazı hükümleri 1 Haziran'da, bazıları da 1 Eylül 2024'te yürürlüğe girecek.
Gluten ve Glutensiz beslenme nedir?
Glutensiz beslenme, gluten içeren yiyeceklerin beslenme programında bulunmaması demektir. Gluten buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi besinlerde bulunan bir proteindir. Gluten özellikle hamurun kabarmasını, elastikiyetinin oluşmasını sağlayan bir maddedir ve vücuda girdiğinde mide de aynı şekilde yapışıklık yapabilir.
Gluten bir protein olmasına rağmen herkesin sindirim yapısına uygun değildir ve gluten tüketimi bazı kişilerde tepki verebilir. Bu durum kişilerde çölyak hastalığı, gluten alerjisi veya gluten intoleransı (gluten hassasiyeti) olarak meydana gelebilir. Ancak gluten zararları hastalık ve kişiye bağlı olarak birbirinden farklı özellikler taşır. Çölyak hastalığı yaşam boyu uyulması gereken bazı prensipleri gerektiren ciddi bir hastalıkken, gluten alerjisi çölyağa nazaran belirtilerin daha hafif görüldüğü bir rahatsızlıktır. Gluten hassasiyeti (gluten intoleransı) ise beslenme prensipleriyle düzene girebilen bir durumdur.
Glutensiz (Gluten İçermeyen) gıdalar nelerdir?
Glutensiz beslenme uygulamak isteyenlerin tüketebileceği glutensiz gıdalar şunlardır:
- Pirinç, mısır, nohut, darı, kara buğday ve kinoa gibi buğday ve baklagiller
- Balık, tavuk, işlenmemiş et gibi et ürünleri
- Yumurta, tam yağlı süt, az yağlı süt, yoğurt, işlenmiş peynir gibi süt ürünleri
- Meyve ve sebzeler
- Mısır unu, mercimek unu, pirinç unu gibi gluten içermeyen tahıl ve unlu mamuller
- Tahin, reçel, bal, kakao, tüm sirkeler (malt sirkesi hariç), salçalar
- Meyve ve sebze suları, çay, kahve ve maden suyu gibi içecekler
Glutensiz beslenme uygulamak isteyenleri tüketmemesi gereken gıdalar şu şekilde sıralanabilir:
- Buğday, arpa, yulaf, yulaf lapası, çavdar, pudra şekeri, kabartma tozları gibi tahıl ve unlu mamulleri
- Makarna ve erişteler
- Ekmek, kekler ve bisküviler, hamur işleri
- Atıştırmalık besinler: Krakerler, önceden paketlenmiş hazır yiyecekler, kavrulmuş kuruyemişler, aromalı cipsler, çubuk krakerler
