Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Rusya'nın 24 Şubat'ta başlattığı işgalden sonra Rus mevkidaşı Sergei Lavrov ile Türkiye'deki bir diplomatik forumda görüşmelerde bulunuyor.
Moskova ve Kiev’den danışmanların bulunduğu Belarus'taki üç tur süren müzakereler uzun vadeli sonuçlar vermedi. Görüşmeler, sadece ağır Rus bombardımanı altındaki Ukrayna şehirlerinden sivilleri tahliye etmek için insani koridorlar kurma girişimleriyle sonuçlandı.
Dmitro Kuleba çarşamba günü Rus kontrolündeki bölgelerin kurtarılması ve ülkenin bazı bölgelerini harap eden feci insani koşulların sona ermesini istediğini söyledi. Kiev ayrıca, Rusya'nın Ukrayna'nın gelecekteki tarafsızlığına ilişkin talebine yönelik taviz vermeye istekli olabileceğinin sinyallerini de kamuoyuna açıkladı. Ukrayna Genelkurmay Başkan Yardımcısı Ihor Zhovkva çarşamba günü Bloomberg'e yaptığı açıklamada, Kiev'in komşuları tarafından kendisine güvenlik garantisi verilmesi halinde tarafsızlığı tartışmaya açık olduğunu söyledi.
Buna karşın, Rusya’nın Ukrayna'nın bazı bölgelerindeki toprak iddiaları da dahil olmak üzere diğer konulardaki farklılıklar, herhangi bir anlaşmayı mümkün kılmıyor.
Zelenskiy'nin Halkın Hizmetkarı Partisi salı günü yaptığı açıklamada, ABD, Türkiye veya Ukrayna’ya komşu ülkelerin garantör olarak hareket edebileceklerini söyledi. Ancak partiden yapılan açıklamada, Ukrayna'nın NATO'ya katılma taahhüdünü sürdürmeye devam edeceği belirtildi. Parti, “Rusya da Ukrayna devletini tanıdığını yasal olarak beyan etmeli ve devletimizi tehdit etmeyeceğini garanti etmelidir” dedi.
"Ukrayna taviz vermeye açık"
Moskova ve Kiev arasındaki görüşmelere katılan iki kişi, Ukraynalı müzakerecilerin savaşın başlangıcından bu yana taviz vermeye açık olduklarını ve savaşı durdurmak için istekli olduklarını söyledi. Adlarının açıklanmasını istemeyen iki kişi, Ukraynalı delegasyon üyelerinin Zelensky ile doğrudan bir hattı olmasına rağmen, Rus müzakerecilerin kısmen "karanlıkta yol bulmaya çalıştığını" ve geniş kavramlar dışında Başkan Vladimir Putin'in ne istediğini bilmediklerini söylediler.
Rus tarafının herhangi bir fikri yok
Kaynaklardan biri durumu şöyle izah etti: Ukraynalılar Ruslar’a “Ne istiyorsunuz” diye soruyor. Ruslar "Ukrayna'nın tarafsızlığını ilan etmesini istiyoruz" cevabını veriyor. Ukraynalılar “Harika, bunu açıklarken nasıl bir söylem kullanmalıyız” diye tekrar soruyor. Rus tarafının ise bu konuda herhangi bir fikri yok.
Rusya, Kiev’in “Kırım yarımadasının Rus toprağı, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsız devletler olarak tanınması” da dahil olmak üzere taleplerini karşılaması halinde saldırısını derhal durdurabileceğini söylüyor. Moskova ayrıca tarafsızlığını koruması için Ukrayna anayasasının değiştirilmesini istiyor, bu talep Ukrayna'nın NATO'ya katılmasının önüne geçmek için yapılıyor.
Analistlere göre bu durum Rusya için sürpriz
Belarus’taki müzakerelerin her turunda Rusya; saldırılarının gücünü artırdı, çok sayıda şehri kuşattı sadece askeri hedefleri değil aynı zamanda yerleşim alanlarını da yoğun hava bombardımanıyla yok ederek, sivillerin ölümüne yol açtı. Rusya ordusu savaş alanında ağır kayıplar verdi. Pek çok analist, bu kayıplar ve Ukrayna'nın kararlı öz savunmasının Moskova için bir sürpriz olduğuna inanıyor.
"Rusya'nın kırmızı çizgileri şimdilik aynı"
Savaştaki beklenmedik başarısız gidişate rağmen Kremlin taleplerini önemli ölçüde sulandırmadı, gevşetmedi. Carnegie Moskova Merkezi'nden Alexander Gabuev, "Rusya'nın müzakere pozisyonunda şu ana kadar önemli bir değişiklik görmüyorum. Rusya'nın 'kırmızı çizgileri' şimdilik aynı görünüyor. Putin'in savaş alanında ve müzakere masasında daha fazla koz arayacağını düşünüyorum" dedi.
Analistler, Rusya'nın toprak iddialarından vazgeçmeye isteksiz kalması halinde, bu durumun sadece Ukrayna politikacıları için değil, aynı zamanda halkı için de bir kırmızı çizgi oluşturduğu için fazla bir ilerleme beklenmemesi gerektiği yorumunu yaptı.
Ukraynalı sosyolog ve profesör Mychailo Wynnyckyj, "Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün tamamen eski haline getirilmesinden daha azına razı olmak, alçaltıcı ve kapitülasyonla eşdeğer olur" dedi. Wynnyckyj, Zelensky tarafından vurgulanan bu tutumun "Ukrayna halkının görüşünü temsil ettiğini" söyledi.
Savunma Reformları Merkezi Başkanı Oleksandr Danylyuk ise Kiev'den telefonla şunları söyledi: “Ukrayna toplumu hiçbir tavizi kabul etmeyecek. Bu bir halk savaşıdır, ulusal bir savaş . . . Milletimiz teslim olmayacak.”
