26 Nisan 2024, Cuma Gazete Oksijen
Haber Giriş: 29.01.2021 08:00 | Son Güncelleme: 16.02.2022 15:14

Spor ayakkabılar ‘topuklu’ları tahttan indirdi

Spor ayakkabılar ‘topuklu’ları tahttan indirdi

Y ve Z kuşağı, home office konforu, artan spor egzersiz ihtiyacı, çevre ve iklim hassasiyeti… Hepsinin üstüne pandemi süreci… Ayakkabılarda trend değişimi yaşanıyor. Rekor sayıdaki insan rahat ve şık spor ayakkabıları, yüksek topuklu ayakkabılara tercih ediyor

Ayakkabı, giyim sektörünün arkasındaki en önemli ikinci moda segmenti. 2019’da dünya ayakkabı pazarı 365 milyar dolardı. Pazarın altı yılda yüzde 30, tam 111 milyar dolar büyüyeceği hesaplanıyor. Yakın zamanda 500 milyar dolarlık hacme ulaşacak sektörün, son yıllarda lokomotifi ise spor ayakkabılar. 

10 yılda ikiye katlanacak

MarketWatch raporuna göre spor ayakkabı pazarı, global ayakkabı pazarının yüzde 20’si. Ancak yılda yüzde 7 ile büyüyor. 2016’da toplam küresel spor ayakkabı pazarı 55 milyar dolardan, 2020’de 78 milyar dolara ulaştı, 2025 yılında 103 milyar doları bulması bekleniyor. Sektörün liderleri sırasıyla Nike, Adidas, Asics, Puma, New Balance ve Under Armour. 

Topuklular yüzde 71 düştü

Business Insider’ın; Pazar araştırma şirketi NPD Group’un verilerine dayanarak yaptığı habere göre, 2018’de spor ayakkabı (Sneaker) satışları önceki yıla göre yüzde 37 artarken, yüksek topuklu ayakkabıların satışı yüzde 11 geriledi. 2020’ye gelince de düşüş devam etti. Yüksek topuklu, abiye ayakkabı satışları yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre yüzde 71 düştü. 

Athleisure stili deniyor

Geçen 10 yılda yükselişe geçen sokak modası ve onun getirdiği rahat ama bir o kadar da işlevselliği artırılmış tasarımları hayatımıza sokan ‘athleisure’ (athletic+leisure) trendi sayesinde spor ayakkabılar günlük giyim stilinin vazgeçilmez bir parçası oldu. Chanel, Dior, Louis Vuitton bu fırsatı değerlendirdi ve spor ayakkabı üreticileriyle çok kârlı (ortalama fiyatı 700 Euro olan) “couture sneakers” iş birliklerine girdi. 

Abiyeler elde kaldı

Pazar araştırma şirketi Edited’e göre ABD’de yüksek topuklu ayakkabıların elde kalma oranları 2020’de yüzde 17 arttı. Bunlardan biri de, Massachusetts merkezli ikinci el online mağazası ThredUp’tı. Tüketiciler bu süreçte abiye ayakkabılarından kurtulmaya çalışıyor. ThredUp’ın geçen yılki topuklu ayakkabı envanteri yüzde 52 arttı. Mağazanın spor ayakkabı stokları ise önceki yıla kıyasla yüzde 36 düştü. 

Y kuşağı liderlik ediyor 

Küresel tüketicilerin yüzde 66’sı sürdürülebilir mallar için daha çok ödeme yapmaya istekli. Bu tüketicilerin yüzde 73’ü Y kuşağı, 1977 -1995 arası doğanlar. Adidas yüzde 100 geri dönüştürülebilir malzemeden (plastik termoplastik poliüretan) koşu ayakkabıları üretmeye başladı. Benzer şekilde Nike da ayakkabılarının yüzde 75’inde plastik şişe ve kullanılmış ürünler kullanarak geri dönüşümlü malzemeden yapıyor. 

37 milyar dolarlık spor devi Nike açık ara önde

Hem Dünya Ayakkabı Üreticileri Birliği, hem de önde gelen ekonomi gazetelerinde konuyla ilgili çıkan haberlere göre küresel spor ayakkabısı pazarında ABD merkezli Nike uzak ara önde. Nike’ın 2020 Faaliyet Raporu’na göz atıldığında gerçek bir spor ayakkabı ve spor malzemeleri devi ortaya çıkıyor.

Pandemiye rağmen

Şirketin Mayıs 2020 sonu itibariyle 12 aylık satış gelirleri 37.4 milyar dolar. Yüzde 43.4’lük brüt kar marjıyla çalışıyor. Net karı ise 2 milyar 539 milyar dolar. Net kar marjı yüzde 6.7. Bu rakamlar 2019’da sırasıyla 4.29 milyar dolar ve yüzde 10.3 seviyesindeydi. Nike pandemiden ciddi etkilendi. 2019’a göre stok rakamındaki 800 milyon dolarlık artış bunun göstergesi.

Nike'ın cirosu 23 milyar dolar

37.4 milyar dolarlık satışlarda, Nike markalı ürünlerin (Converse de Nike’a ait) payı 35.6 milyar dolar. Bunun 23.3 milyar doları spor ayakkabısı satışlarından geliyor. Spor giysi satışları 11 milyar dolar pay alırken, 1.3 milyar dolarlık da ekipman satışı var. Şirket Converse markalı ürünlerin satışında da 1 milyar 850 milyon dolar civarında gelir elde ediyor. Nike markalı ürünlerde 12.3 milyar dolarlık satış, doğrudan Nike’ın kendine ait mağazalarından gerçekleştiriliyor. 23.1 milyar dolar da toptancılara satışlardan geliyor.

Erkeklerin tercihi

Nike satışlarında erkek ürünleri 16.7 milyar dolarla ilk sırayı alıyor. Kadın ürünlerinin satışı 7 milyar dolar seviyesinde. Çocuk ürünlerinin satış tutarı ise 5 milyar dolar seviyesinde.

Jordan 3.7 milyar dolar

Satışlara ürün bazında bakıldığında; koşu ayakkabıları 3 milyar 830 milyon dolar, basket ayakkabıları ise 1.5 milyar dolar getiriyor. Basketbol ilahı Michael Jordan markalı ürün satışları 3 milyar 600 milyon doları aşıyor. Futbol ayakkabıları 1.5 milyar doları aşkın gelir sağlarken, antrenman ayakkabıları 2.7 milyar dolarlık satışa ulaşıyor. Spor giyim satışları ise 12.3 milyar doları aşıyor.

3.6 milyar dolar reklam

2020 mali yılında 37.4 milyar dolar satış geliri sağlayan Nike aynı dönemde 3.6 milyar dolar reklam yatırımı yaptı. Yani her 10 dolarlık satışı için yaklaşık 1 dolarlık reklam harcaması var.  Yönetim giderleri 13 milyar doları aşan şirketin 2020 mali yılı için efektif vergi oranı yüzde 12.1 oldu.

Satışta Kuzey Amerika önde

Satışlarda 14.5 milyar dolarla Kuzey Amerika ilk sırada. Avrupa 9.4, Çin 6.7, Asya-Pasifik ve Güney Amerika’nın payı ise 5 milyar dolar.

16.6 milyar dolarla Adidas ikinci sırada

Adidas ise 2019 yılında 28.7 milyar dolarlık spor malzemeleri satışı yaptı. Bunun yüzde 57’sini ise spor ayakkabı satışları oluşturuyordu. 16.6 milyar dolarlık spor ayakkabı geliri, bir önceki yılın yüzde 6 üzerindeydi. Adidas’ın yükselişindeki en büyük pay şüphesiz rapçi Kanye West ile yaptığı iş birliğinin ürünü olan Yeezy Boost ayakkabılarıydı. 

Puma'ya Gomez dopingi

Alman Puma’nın spor ayakkabı satışları üst üste 5 yıldır artıyor. 2019’da 3.1 milyar dolar gelirin yüzde 46.4’ünü spor ayakkabıları oluşturdu. Puma; popstar sosyal medya fenomeni Selena Gomez gibi özel iş birlikleriyle genç ve trend belirleyen bir kitleye hitap etti. Gomez’in Instagram hesabı, Ocak 2020 itibarıyla 370 milyon takipçi ile dünyada 5. sıradaydı.

Under Armour 1.1 milyar dolar

Amerikan firması 2019’da ayakkabılardan 1,1 milyar doları elde etti. Şirketin küresel satışları ise 4.97 milyar dolardı. Amerika’daki satışlarda Nike ve Adidas’ın hemen ardından gelen Under Armour, NBA, Beyzbol Ligi ve Golf oyuncuları ile sözleşme imzalayarak performans tarafında iyi imaj çizdi.

New Balance yüzde 35 büyüdü

Boston’lı New Balance’ın 2019 geliri 4.5 milyar dolar. Bunun önemli kısmı sneaker satışından. Birkaç yıldır yıllık yüzde 10 büyüyen şirketin 2023 hedefi 7 milyar dolarlık satış. Son 10 yılda uluslararası satışlarını yüzde 30’dan yüzde 65’e çıkardığı düşünülürse imkansız değil.

Japonlar da yarışın içinde

Kobe’li Japon firması Asics de sneaker ayakkabıda 16-18 arasındaki ergen gençlerin sık tercih ettiği bir marka. 2019 cirosu 3.8 milyar dolar olan şirket, ayakkabı satışından 2.9 milyar dolar gelir elde etti.

Rapçi Kanye West’in Yeezy’leri rekora koşuyor

Rap şarkıcısı, prodüktörlük derken Yeezy adıyla moda dünyasına giren Kanye’nin 2009’da Nike Air Jordan iş birliği ile piyasaya sürdüğü ilk Yeezy’ler büyük başarı yakaladı. 2014’te Adidas ile iş birliğine geçen Kanye’nin Yeezy imparatorluğu büyüyor. Amerika’nın en büyük spor ayakkabı satış platformu StockX’in raporuna göre, Yeezy 2020’de büyük bir sıçrama gerçekleştirdi. Satış sıralamasında 16’ncı sıradan geçen yıl 6’ncı sıraya yükseldi. Yeezy şu anda iki büyük global marka New Balance ile Vans’in arasında oturuyor.

Bizde de sneaker'lar çok sattı

Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkan Yardımcısı Arif Özkan ise, 2020’de Türkiye’de de spor ayakkabının tercih edildiğini söyledi. Özkan “Pandemide ayakkabı satışları yüzde 11.9 düşerken, spor ayakkabılarda bu düşüş sadece yüzde 5.6’da kaldı” dedi.

Nike’ın kitabını isteyenlere! 

Meraklısına; “Ayakkabı gurusu Phil Knight” özellikle genç girişimcilerin okuması gereken hikayelerle dolu bir kitap. Nike’ın yaratıcısının 24 yaşında sırt çantasıyla dünya turu, 1963’te babasından 50 dolar borç alarak, Japonya’dan kaliteli düşük maliyetli koşu ayakkabıları getirtip arabasının bagajında satmasıyla başlayan başarı öyküsünü konu alıyor.  En çok satan ayakkabılar: 1- Nike Air Max 270  2- Nike Air Force 1 Low  3- Nike Tanjun  4- Adidas NMD R1  5- Air Jordan 4 Retro  6- Adidas Yeezy Boost 350 v2  7- Vans Ward  8- Converse Chuck Taylor OX Low  9- Nike Air Max 97  10- Air Jordan 11 Retro