Claire Fu - Rich Barbieri / The New York Times
Çinli otomotiv devi BYD Pazartesi günü yaptığı açıklamada, 2023 yılında şimdiye kadarki en yüksek satış rakamı olan 3 milyon adet elektrikli araç sattığını ve Çin'in elektrikli araç endüstrisi için çalkantılı bir yılı geride bıraktığını söyledi.
Kârını üçe katladı
Satışlar artarken bile yoğun rekabet ve süren fiyat savaşları birçok otomobil üreticisine mali zarar verdi. Ancak BYD geçen yıl tamamen elektrikli olan 1,6 milyon araç ve hem batarya hem de benzinle çalışan 1,4 milyon hibrit araç daha sattı. Bunların toplamı 2022'ye kıyasla yüzde 62'lik bir artış anlamına geliyor. BYD aynı zamanda para da kazanıyor ve geçen yılın ilk yarısında kârını üçe katlayarak 1,5 milyar dolara çıkardı.
Çin Otomobil Üreticileri Birliği'ne göre, Çinli otomobil üreticilerinin 2023 için yaklaşık 9,4 milyon elektrikli araç ve hibrit satması bekleniyor; bu rakam 2022'de 6,9 milyondu. Grup, 2024 yılında satışların tekrar artarak 11,5 milyona yükselmesini beklediğini söyledi.
Elektrikli araç dönüşümünün kalbi Çin'de
Hâlihazırda dünyanın en büyük otomobil pazarı olan Çin, aynı zamanda en hızlı büyüyen pazar konumunda ve küresel sektörü altüst eden elektrikli araç dönüşümünde hızla ilerliyor. Çin, bataryalarda kullanılan kobalt ve diğer minerallerin çıkarılması ve işlenmesinden, otomobil ve kamyon üreten fabrikalara robotların yerleştirilmesine kadar bataryalı otomobillerin tedarik zincirini yönetiyor. Çin'in elektrikli araç şirketleri ve tedarikçileri yaklaşık 1,5 milyon kişiye istihdam sağlıyor.
Devlet desteği doping etkisi yarattı
Çin'in elektrikli araçlarda gösterdiği bu büyük performansın ardında hükümetin sektörün gelişimi için verdiği yoğun mali destek yatıyor. Tüketicilere yönelik mali teşviklerin 2022'de sona ermesinin ardından, otomobil üreticileri alıcıları cezbetmek için otomobil fiyatlarını düşürdü. BYD de dahil olmak üzere birçok şirket geçtiğimiz sonbaharda bir dizi indirim daha yaparak yılın başlarında başlayan fiyat savaşını yoğunlaştırdı.
İndirim savaşları
Kasım ayında BYD beş modelinde 18 bin yuan'a (2 bin 550 dolar) varan indirimler yaptı. Geely ve Baidu ortaklığındaki bir başka Çinli elektrikli araç şirketi Ji Yue, Kasım ayında ilk modelinin tüm versiyonlarının fiyatını 30 bin yuan (4 bin 200 dolar) düşürdü.
Geçen yılki fiyat indiriminde daha çok Tesla adını duyduk. Şanghay'da bir fabrikası bulunan Amerikalı otomobil üreticisi, Ocak 2023'te Çin'de üç ay içinde ikinci kez fiyatları düşürdü ve bunu diğerleri takip etti.
Tesla satışları tırmanıyor
Tesla'nın geçen yılın sonunda fiyatları düşürmesinin ardından ve müşterilerin ABD'deki vergi indirimlerinden yararlanmasıyla dünya çapındaki satışlarında büyük bir artış kaydetmesi bekleniyor. 2003 yılında kurulan Tesla, 2022 yılında 1,3 milyon olan elektrikli araç satışını bu yıl 1,8 milyona çıkarma yolunda ilerliyor. ABD'de satılan tüm elektrikli araçların yaklaşık yarısını da Tesla üretiyor.
Devlerin savaşı: Tesla mı BYD mi?
Tesla ve BYD dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi olmak için rekabet ederken, her iki şirket de arayı kapatmak için milyarlarca dolar harcayan eski otomobil üreticilerinin artan rekabetiyle karşı karşıya. Ülkenin yerli endüstrisini temsil eden Çin Binek Otomobiller Birliği'nin genel sekreteri Cui Dongshu, "Uzun vadede liderliği kimin ele geçireceği hala belirsiz" ifadelerini kullandı.
Çin'de elektrikli araç satışları hızla artarken, şirketler de genellikle devlet bankalarından aldıkları krediler ve belediyelerden aldıkları yardımlarla fabrikalara ve araştırmalara para akıtıyor. Çin'in en çok satan elektrikli araç markalarından biri olan Nio, Kasım ayında çalışanlarının yüzde 10'unu işten çıkardığını açıkladı. Şirket, geçtiğimiz yıl boyunca Tesla, General Motors, Hyundai, Ford Motor ve Volkswagen gibi rakiplerinin daha fazla elektrikli araç tanıtmasıyla pazar payı kaybetti.
BYD'nin gözü Avrupa'da
ABD pazarında çok yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya olan BYD, otomobillerinin çoğunu Çin'de satıyor ancak özellikle Avrupa'da olmak üzere küresel çapta genişliyor.
Aralık ayında Macaristan'da bir montaj tesisi kuracağını ve bunun Avrupa'da bataryayla çalışan otomobiller için ilk üretim tesisi olacağını duyurdu. Avrupa otomobil üretiminin merkezi olan Almanya'da, 2023'ün başında üç elektrikli otomobil modelini tanıttı. Şirket; Almanya, Norveç ve İsveç'te bayilikler açtı.
Yoğun rekabet siyaseti de etkiledi
Elektrikli araçlara yönelik küresel rekabet yoğunlaştıkça, bunun siyasi sonuçları da artıyor. Bu çerçevede ABD'li politika yapıcılar yabancı şirketlerin Amerikan şirketleriyle ortaklık kurmasını zorlaştırdı. Avrupa'da ise milletvekilleri, Avrupa Birliği'nin gümrük vergisi uygulamasına yol açabilecek bir adım olarak Çin'in devlet sübvansiyonlarını araştırıyor.
Avrupalı devler Çin'de yatırımı artırıyor
Yine de Avrupa'nın otomobil endüstrisi bir müşteri ve iş ortağı olarak Çin'i görmezden gelemiyor. Çin'de 30 binden fazla çalışanı bulunan BMW, geçtiğimiz ilkbaharda Çin'in kuzeydoğusundaki Shenyang'daki fabrikasında batarya montaj kapasitesi için yaklaşık 1,4 milyar dolar yatırım yapacağını duyurdu.
Çin'i en büyük satış pazarı olarak gören Volkswagen, tedarik zincirinin ve üretiminin daha büyük bir kısmını Çin'e taşıyor. Alman devi, Çin'in orta kesimindeki Hefei kentinde bulunan sanayi kompleksinde elektrikli otomobiller tasarlamak üzere binlerce Çinli mühendisi işe alıyor.
© 2023 The New York Times Company
