26 Nisan 2024, Cuma Gazete Oksijen
Haber Giriş: 22.05.2022 12:00 | Son Güncelleme: 22.05.2022 12:38

APOA1 ve riskleri böbrek nakli için ne anlama geliyor?

Böbrek nakli uzmanları donörleri değerlendirmek için genetik taramaları kullanmayı planlıyor. Şimdilik araştırma sürecinde olan fikir eğer doğrulanırsa olası böbrek donörü havuzunu oldukça genişletebilir. APOA1 genine sahip olmayan donörlerin böbreklerinin başarılı olma şansı daha yüksek olabilir
New York'ta Mount Sinai Hastenesi'ndeki bir böbrek nakli ameliyatı. 3 Nisan 2012. (Ruth Fremson/The New York Times)
New York'ta Mount Sinai Hastenesi'ndeki bir böbrek nakli ameliyatı. 3 Nisan 2012. (Ruth Fremson/The New York Times)

Gina Kolata / The New York Times

Nakil uzmanları donörlerden gelen böbrekleri değerlendirirken, alıcıya nakledildikten sonra başarısız olma ihtimalini hesaplamaya çalışır. Risk hesaplamaları donörün yaşı, boyu, kilosu ve diyabet öyküsü gibi faktörleri dikkate alır. Ancak bazı araştırmacıları dehşete düşürecek şekilde bağışçının ırkı da risk faktörlerinden biri. 

Genetik tarama

Yaşayan veya vefat etmiş siyahi donörlerden alınan böbrekler doğrudan daha yüksek riskli olarak değerlendirilir. Şimdi bazı uzmanlar, siyahi donörlerden alınan böbrekleri değerlendirmenin daha iyi bir yolu olup olmadığını soruyor. Başarısızlık riskini değerlendirmek için ırk yerine genetik taramaya dayanacak bir yolu araştırıyorlar. 

Bu tarama donörlerin bir böbrek hastalığı ile güçlü bir şekilde ilişkili olan APOA1 varyantlarının iki kopyasını genlerinde taşıyıp taşımadığını kontrol edecek. Uzmanlar, siyahi donörlerin çoğunun bu genetik varyantlara sahip olmadığını, dolayısıyla böbreklerinin otomatik olarak indirgenmemesi gerektiğini savunuyor.

Böbrekleri yakında farklı değerlendirilebilir

Ancak araştırmacılar bu değişikliği başlatmadan önce, APOA1’e sahip donörlerin böbreklerinin başarısız olma oranının daha yüksek olup olmadığını belirlemeleri gerektiğini söylüyor. Wake Forest Üniversitesi'nden Dr. Barry Freedman’ın yürüttüğü araştırma, 113 programda gerçekleştirilen bin 153 donör böbrek naklini içeriyor. İki risk varyantı olan ve vefat etmiş donörlerden alınan böbreklerin bir gen varyantı veya varyantı olmayan donörlerin böbreklerine kıyasla, hızlı bir şekilde başarısız olma ihtimalinin iki katı olduğunu bulguladı.

Daha fazla olası donör değerlendirilmeli

Ancak bu bulgunun daha büyük bir çabayla desteklenmesi gerekiyor. Bunlardan biri Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından desteklenen, yaşayan ve ölen bağışçıları değerlendiren büyük APOLLO çalışması. 

Çalışmanın araştırmacıları, APOA1 için böbrek donörlerini test ediyor ve 97'den fazla nakil programında Siyahi Amerikalı donörlerden böbrek alan binlerce nakil hastasının durumunu takip ediyor. Çalışmada yaşayan donörler genetik testlerinin sonucunu öğrenmek isteyip istemediklerine ve bunun alıcıyla paylaşıp paylaşılmayacağına kadar verebiliyor.

Freedman araştırmadan çıkan sonuç ne olursa olsun, daha fazla nakil merkezinin böbrek bağışı yapmak isteyen insanları test etme fikrini öne sürdüğünü söyledi. Yakın zamana kadar, "birçok nakil merkezi bunun hakkında konuşmak istemediğini söylüyordu“ dedi.

© 2022 The New York Times Company