Tariq Panja ve Rory Smith / The New York Times
İngiliz hükümeti, Avrupa futbolunun önemli kulüplerinden Chelsea FC'nin Amerikan liderliğindeki bir yatırım grubu tarafından satın alınmasına onay vermeye çok yakın. Yatırım grubu rekor satış fiyatından (3,1 milyar dolar) elde edilen gelirin Rus sahibine (Roman Abramovich) gitmeyeceğine dair yeterli güvenceyi verdi.
Hükümetin bugün vermesi beklenen onay spor tarihinin yalnızca en pahalısı değil, aynı zamanda muhtemelen en yüklü, şifreli ve politik anlaşmanı da tamamlayacak.
Beklenmedik isimler yan yana
Chelsea'nin sahibi Rus oligark Abramovich’in takımını aceleyle piyasaya sürmesinden bu yana geçen üç ayda, kulübün kaderi sadece sahalarda değil, Westminster'da ve Wall Street’in yükselen binalarında belirlendi. Bunların hepsi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra uygulanan mali yaptırımların sonucuydu.
Anlaşmaya giden yol, pek olası olmayan bir dizi karakteri birbirine bağladı: Özel sermaye fonları ve anonim offshore tröstleri, İngiltere ve Portekiz milletvekilleri, seksen yaşlarında bir İsviçreli milyarder ve Amerikalı tenis yıldızı Serena Williams, esrarengiz Rus oligark ve az tanınan Portekizli haham. Süreç sırasında tartışmalı pasaportlar gündeme geldi, savaş zamanı barış görüşmeleri gerçekleşti. Hatta bir zehirleme girişimi raporlandı.
Sorular cevaplanmadı
Satın alımın sonu geriye cevaplar kadar sorular da bırakıyor. Kesin olarak söylenebilecek tek şey, Los Angeles Dodgers'ın ortak sahibi Todd Boehly’nin liderlik ettiği, büyük ölçüde özel sermaye şirketi Clearlake’in finanse ettiği bir grubun altı kez İngiltere ve iki kez Avrupa şampiyonu Chelsea'yi Roman Abramovich yerine kontrol edeceği.
Rus oligarkın varlıklarından en yüksek profilli olanı Chelsea'yi satma niyetini, neredeyse Rus ordusu şubatın sonlarında Ukrayna'ya girer girmez belirtti. Yaklaşık bir hafta sonra da İngiltere ve AB onun Vladimir Putin’in kritik bir müttefiki olduğuna kadar verdi ve varlıklarını dondurdu.
İngiltere ikna oldu, sıra AB ve Portekiz’de
Ancak bu anlaşmayı tamamlamanın şeytani bir şekilde dolambaçlı olduğu ortaya çıktı. Bu hafta, İngiltere milletvekilleri Roman Abramovich’in kontrol ettiğini düşündükleri bir offshore tröstüne borçlu olunan 2 milyar dolarlık kredinin temizlendiği konusunda yeterince tatmin olunca satışın önündeki son engel de çözüldü. İngiliz hükümet yetkilileri daha sonra, tartışmalı bir şekilde Abramovich'e 2018'de bir hahamın yardımıyla Portekiz pasaportu veren Portekiz'deki muadillerine ve mart ayında oligarka kendi yaptırımlarını uygulayan AB’ye güven vermeye çalıştı. Roman Abramovich'in Portekiz vatandaşlığı nedeniyle ikisinin de satışı onaylaması gerekiyor.
Yarışın içindeki diğer gruplar
Ancak Roman Abramovich’in satışı halletmek için görevlendirdiği New York merkezli yatırım bankası Raine'in karşılaştığı tek zorluk kredi değildi. Boehly'nin grubuyla yapılan anlaşmada bir spor takımının satışı için her biri çarpıcı olan koşullar vardı. Bunların bazıları İngiliz hükümeti, bazıları Raine ve bazıları Roman Abramovich’in kendisi tarafından belirlenmişti. Teklif verenler oldukça fazlaydı. Boehly'nin grubunun yanı sıra ortakları arasında Williams ve Formula 1 sürücüsü Lewis Hamilton'ın da yer aldığı İngiliz iş adamı Martin Broughton başkanlığındaki grup, NBA Boston Celtics'in sahibi Steve Pagliuca’nın finanse ettiği bir diğer grup ve beyzbolun Chicago Cubs'ını kontrol eden Ricketts Ailesi bu listenin içindeydi. Raine bu dört grubu ciddi rakipler olarak tanımladı. Bu gruplardan sadece takım için dudak uçuklatan bir fiyat ödemeleri değil, aynı zamanda Chelsea'ye 2 milyar dolar daha fazla yatırım yapmak da dahil olmak üzere çok sayıda taahhütte bulunmaları istendi.
Satın alımın şartları
Örneğin, kulübün taliplerine hisselerini ilk on yıl içinde satamayacakları ve kulübün kadın takımı için 125 milyon dolar ayırmaları gerektiği söylendi. Diğer koşullardan bazıları kulübün akademisine ve antrenman tesislerine milyonlarca yatırım yapmak, Chelsea'nin eskiyen Batı Londra stadyumu Stamford Bridge'i yeniden inşa etme taahhütü vermekti.
Para savaş kurbanlarına gidecek
Roman Abramovich aynı zamanda satıştan elde edilen tüm gelirin Ukrayna'daki savaşın kurbanlarına fayda sağlamak için yeni bir hayır kurumuna gideceği konusunda ısrar etti. İngiliz hükümeti Rus oligarkın bu paranın kontrolünü ele geçirmemesi için önce kontrol ettiği donmuş bir banka hesabına yatırılmasını isteyecek. Ardından, UNICEF'in çocuk yardım kuruluşunun eski başkanı Mike Penrose’un hazırladığı fon için tüm planları incelenecek. Nihayetinde yardım kuruluşunun fonların kontrolünü ele geçirmesine izin verecek özel bir lisans çıkarılacak.
Premier Lig, Boehly’e onay verdi
Hayır kurumu, satışı yöneten Raine’in kurucu ortağı Joe Ravitch’in düzenlediği anlaşmadaki garipliklerden sadece biriydi. Yeni sahiplerin ayrıca temettü veya yönetim ücreti almasına, takımı borçlandırmasına izin verilmeyecek. Satışta görev alan bankacılar bu koşulları, Manchester United’ın popüler olmayan sahiplerine atıfta bulunarak “Glazer karşıtı maddeler” diye tanımlıyor. Sürece yakın birkaç kişi, şartlara uymaya istekli olan Boehly'nin teklifinin bu nedenle seçildiğini belirtti. Pagliuca'nın desteklediği ihalede çalışan kişilerden en az biri, grubun koşulların doğası gereği yarışmadan çekildiğini söyledi. Premier Lig Chelsea'nin satışına şimdiden imza attı. Salı günü, "hükümetin gerekli satış lisansını vermesine ve işlemin son aşamalarının tatmin edici bir şekilde tamamlanmasına bağlı olarak" yeni sahiplerini inceleyip onayladığını duyurdu. Boehly ve ortakları, kulübün kontrolünü ele geçirdikten sonra herhangi bir koşuldan vazgeçerse ne olacağı tam olarak belli değil. Anlaşmaya aşina olan birine göre yönetime verilen toplam 50 milyon dolarlık komisyon ve Ravitch'in anlaşma değerinin yüzde 0,5 ila yüzde 1'i arasında olduğuna inanılan ücreti kulübün bilançosundan ödenecek.
Belirsizlik ortadan kalkıyor
Satış, Chelsea taraftarları için zaman zaman absürtleşen bir sezona son veriyor. Roman Abramovich’e ve dolayısıyla Chelsea'ye uygulanan yaptırımlar, takımın seyahatinden maç programlarının basımına ve satışına kadar her şeyi etkiledi. Yeni bilet satışlarının yasaklanmasının ardından sezonun son aylarındaki maçlarda Stamford Bridge'de binlerce boş koltuk vardı. Oyuncuların imzalanması ve satışına ilişkin moratoryum nedeniyle kadroda kargaşalar yaşandı.
Takım belirsizlikten kurtuluyor
Chelsea'nin oyuncuları ve teknik direktörü Thomas Tuchel'in, Boehly grubuna planlarda acilen netlik beklediğini söylemesiyle bu belirsizlik artık ortadan kalkacak. En az iki kilit savunma oyuncusunun bu yaz Chelsea'den ayrılması planlanıyor. Aynı zamanda takım kaptanı Cesar Azpilicueta da dahil olmak üzere en az iki oyuncunun onları takip etmesi bekleniyor. 6 mayısta kulübü devraldığı açıklandığından beri Boehly Chelsea’nin maçlarında düzenli olarak tribündeydi.
Gelişi gibi gidişi de iz bırakıyor
Chelsea’nin futbolda önemli bir güç olarak devam etmesini istediğini söyledi. Ancak büyük ölçüde özel sermaye şirketinin desteklediği grubun, Roman Abramovich kadar hoşgörülü olması pek olası değil. 2003’te Abramovich’in gelişi İngiliz futbolu için yeni bir çağın kapısını aralamıştı. Gidişiyle de geride bir iz bırakıyor.
Yatırımın geri dönüşü belirsiz
Futbolun en büyük takımları nadiren satılıktır. Dolayısıyla Chelsea'ye yüksek fiyatlı bir ödeme yapmanın telaşı kısmen anlaşılabilir. Ancak bir grup özel sermaye yatırımcısının tehlikeli ve kafa karıştırıcı sularda yol almasından sonra, yatırımlarının geri dönüşünü ne zaman ve nasıl alacağı belli değil.
© 2022 The New York Times Company
