Jim Tankersley / The New York Times
Başkan Joe Biden Perşembe günü, Çin'den gelen internet bağlantılı otomobil ve kamyonların işletim sistemleri Pekin'e hassas bilgiler gönderebileceği için ulusal güvenlik açısından risk oluşturduğunu söyleyerek, Çin merkezli elektrikli araçların ABD otomobil pazarına girişini engellemeye yönelik adımlar attı.
Hemen harekete geçilerek Ticaret Bakanlığı tarafından güvenlik tehditlerine ilişkin bir soruşturma başlatıldı; bu soruşturma Çin araçlarına yönelik yeni düzenlemelere ya da kısıtlamalara yol açabilir.
Bu sadece bir başlangıç
Ancak yönetim yetkilileri bunun, Çin'de üretilen ya da Meksika gibi ülkelerde Çinli şirketler tarafından monte edilen düşük maliyetli Çin elektrikli araçlarının ABD pazarına akın etmesini ve yerli otomobil üreticilerini işsiz bırakmasını engellemeyi amaçlayan politikaların ilki olduğunu açıkça belirttiler.
Çin'in son yıllarda elektrikli araç üretimini hızla arttırması, Biden'ın Amerikan otomobil üreticilerinin yurtiçinde ve yurtdışında bu pazara hakim olmalarına yardımcı olmayı amaçlayan sanayi politikası çabalarıyla ters düştü. Bazı küçük otomobillerin tanesi 11 bin dolardan daha ucuza satılıyor - bu da benzer bir Amerikan yapımı elektrikli araçtan önemli ölçüde daha ucuz.
Trump'ın eleştirileri de göz ardı edilmedi
Yönetimin Perşembe günü attığı adımlar, Biden'ın Kasım ayındaki muhtemel rakibi eski Başkan Donald Trump'ın otomobil üreticilerini elektrikli araçlara yönelttiği için kendisini eleştirdiği ve adayların her birinin Çin'e karşı daha sert bir tutum sergilemeye çalıştığı bir dönemde geldi.
Önlemler Detroitli otomobil üreticileri, sendikalı otomobil işçileri ve kısa bir süre önce Çinli BYD'nin dünyanın en büyük elektrikli otomobil satıcısı olarak yerini aldığı Tesla ile yapılan görüşmeler sonrası gündeme geldi.
Çin araçları bir güvenlik sorunu
Biden duyuruya eşlik eden bir açıklamada "Çin, adil olmayan uygulamalar da dahil olmak üzere, otomobil pazarının geleceğine hakim olmaya kararlı" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Çin'in politikaları pazarımızı kendi araçlarıyla doldurabilir ve ulusal güvenliğimiz için risk oluşturabilir. Bunun benim gözetimimde olmasına izin vermeyeceğim"
Perşembe günkü eylem, zaten yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya olan ve temiz enerjili otomobiller için büyüyen Amerikan pazarına henüz girmemiş olan Çin elektrikli araçları için yeni bir şey değil.
Geniş kapsamlı soruşturma başlatıldı
Biden'ın talimatıyla Ticaret Bakanlığı, Çin malı elektrikli araçlara yerleştirilen teknolojiden kaynaklanan tehdide ilişkin bir soruşturma başlattı. Buna, yönetim yetkililerinin Amerikalıların araçlarını nerede sürdüklerini ve şarj ettiklerini, hatta yolda hangi müzik veya podcast'leri dinlediklerini takip edebileceklerini söylediği yaygın otomotiv yazılımlarının Çin yapımı versiyonları da dahil.
İdare yetkilileri, Çin'deki müşterilere araç satan Amerikalı otomobil üreticilerinin Çinli yetkililer tarafından araçlarında Çin yazılımı kullanmaya zorlandıklarını belirttiler.
Bu duyuru, Biden'ın Çin'e yönelik teknoloji kısıtlamalarını artırmaya yönelik hamlesinin son örneği oldu ve dünyanın en büyük ekonomileri arasındaki krizin boyutu biraz daha büyüdü. Biden tarafından emredilen Ticaret Bakanlığı soruşturması, Trump tarafından 2019 yılında yayınlanan bir kararname kapsamında oluşturulan yeni bir yetkinin ilk kullanımına işaret ediyor.
Soruşturma kısıtlamalara yol açabilir
Biden'ın ekibindeki isimler, soruşturmanın Çin'den gelen yazılıma bağlı olan araçlara yönelik yeni ABD kısıtlamalarıyla sonuçlanabileceğini söyledi.
Yönetim yetkilileri, kısmen önemli ölçüde düşük işçilik maliyetlerinden kaynaklanan düşük fiyatların bir sonucu olarak Avrupa pazarlarında halihazırda artış gösteren Çin araçlarının ithalatını daha da engellemek için başka adımlar atmayı düşünüyor. Bu adımlar arasında Çin araçlarına uygulanan yüzde 25'lik gümrük vergisinin arttırılması da yer alabilir.
Başkan'ın Ulusal Ekonomi Konseyi'nin başında bulunan Lael Brainard bir röportajda, "Otomobil üreticilerimizin ve otomotiv işçilerimizin dünyadaki en rekabetçi şirketler olmaya devam etmelerini sağlamak için bir dizi politikaya bakmaya kesinlikle devam edeceğiz" dedi.
Hazine Bakanlığı, Biden'ın imzasını taşıyan iklim tasarısında yer alan 7 bin 500 dolarlık elektrikli araç vergi kredisine hak kazanan otomobil ve kamyonlar için Çin'in malzeme tedarik etme kabiliyetini sınırlamaya yönelik kurallar önermişti.
Araç yazılımı ana gündem maddesi
Perşembe günü açıklanan Ticaret Bakanlığı soruşturması, yönetim yetkililerinin otomobil üreticileriyle yaptığı bir dizi görüşmeden doğdu. Otomobil üreticileri, yetkililere yazılım da dahil olmak üzere Çin'de satış yaparken karşılaştıkları kısıtlamaları anlattılar.
Biden'ın yardımcıları, Amerika Birleşik Devletleri'nin Çin yazılımına benzer kısıtlamalar getirmemesi halinde neler olabileceği konusunda endişelenmeye başladılar; yönetim yetkilileri bugün Amerika'da sadece bir avuç otomobilin bu yazılımla çalıştığını söylüyor.
Çinli araçlar bilgi topluyor
Brainard, Çin'in yabancı pazarları otomobilleriyle doldurduğunu söyledi ve şu sözleri kaydetti: "Bu araçların birçoğu potansiyel olarak altyapımızla, sürücülerin akıllı telefonlarıyla ve yakındaki araçlarla sürekli olarak bağlantı kurabiliyor. Yani muazzam miktarda bilgi topluyorlar"
Ticaret Bakanı Gina Raimondo gazetecilerle yaptığı bilgilendirme toplantısında "bunların yaratacağı siber riskleri, casusluk risklerini düşünmek korkutucu" dedi.
Brainard Perşembe günkü eylemin yazılımla ilgili kaygılarla sınırlı olduğunu vurguladı. Ancak şunu da ekledi: "Ekonomik güvenliğimiz ve ulusal güvenliğimiz için ABD'li otomotiv işçilerinin çalıştığı güçlü ve canlı bir ABD otomotiv endüstrisine sahip olmak da çok önemli"
© 2024 The New York Times Company
