Federal davada Amazon’dan 2,5 milyar dolarlık Prime uzlaşması

Karen Weise ve Cecilia Kang / The New York Times

Amazon, hileli yöntemlerle on milyonlarca müşteriyi Prime üyeliğine kaydolmaya yönlendirdiği ve üyelikten çıkmayı zorlaştırdığı iddialarına karşı açılan davada 2,5 milyar dolara kadar ödeme yapmayı kabul etti.

ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) tarafından açılan ve Amazon’un yargılandığı ilk büyük federal dava olma özelliğini taşıyan davanın duruşmaları bu hafta Seatle'da görülmeye başladın. Davanın başlamasının ardından perşembe günü, uzlaşma sağlandığı kamuoyuna duyuruldu. Dava, Amazon’un kendisini çevrimiçi alışveriş hizmetini düzenli olarak kullanan yüz milyonlarca tüketicinin için lider pozisyonda tanımlama biçimini doğrudan hedef alıyordu.

ABD’de yaklaşık 200 milyon kişi Amazon’da alışveriş yapmak için Prime üyeliğini kullanıyor. Büyük ölçüce Pride'dan elde edilen abonelik gelirleri geçen yıl 44 milyar doları aştı.

Uzlaşma kapsamında Amazon, 1 milyar dolar para cezası ödemeyi ve müşterilere 1 ila 1,5 milyar dolar arasında geri ödeme yapmayı kabul etti. Uygun görülen müşteriler kişi başı 51 dolar alabilecek. FTC, bunun tarihindeki en büyük uzlaşmalardan biri olduğunu açıkladı.

Şirket, anlaşmayı kabul etmesine rağmen herhangi bir yanlış uygulamayı kabul etmedi ya da reddetmedi. Şirket sözcüsü Mark Blafkin konuya ilişkin açıklamasında “Amazon ve yöneticilerimiz her zaman yasalara uygun hareket etmiştir. Bu uzlaşma, bize geleceğe odaklanma ve müşteriler için yenilik yapma imkânı veriyor" açıklamasında bulundu.

Davanın merkezinde “karanlık tasarımlar” (dark patterns) olarak bilinen yöntemler yer alıyor. Karanlık tasarım, bir web sitesinin tasarımıyla müşterileri istemedikleri aboneliklere yönlendirmesi ya da iptal sürecini gereksiz şekilde zorlaştırması anlamına geliyor.

Örneğin, bir müşteri ürün satın almak istediğinde Amazon, “ÜCRETSİZ Aynı Gün Teslimat Alın” yazan turuncu bir düğme gösteriyor ve bu seçenek otomatik olarak Prime üyeliğine kaydolmayı içeriyordu. Prime’a üye olmak istemeyen müşterilerin devam edebilmesi için ise yalnızca küçük puntolarla yazılmış “Hayır teşekkürler, ÜCRETSİZ teslimat istemiyorum” bağlantısına tıklaması gerekiyordu.

Amazon bu uygulamaların sektör genelinde standart olduğunu savundu. Ancak uzlaşmaya göre bu tür ifadeler açıkça yasaklanacak. Şirket yine de birkaç yıldır yürürlükte olan kayıt ve iptal süreçlerini sürdürebileceğini belirtti.

Amazon ile yapılan uzlaşma 10 yıl geçerli olacak. Anlaşmaya göre şirket, 90 gün içinde FTC’nin sorunlu bulduğu kayıt sürecinden geçmiş müşterilere 51 dolar ödeyecek.