Aurelien Breeden ve Constant Méheut / The New York Times
Emmanuel Macron Fransa'nın pazar günkü yasama seçimlerinde ciddi darbe aldı. Merkez koalisyonu, Fransız Parlamentosu’nun alt kanadındaki mutlak çoğunluğunu yeniden canlanan aşırı sağa ve meydan okuyan bir sol parti ittifakına kaptırdı. Macron’un ikinci döneminde partisi için işler zorlaştı.
Macron'un merkez koalisyonu tüm oylar sayıldığında, Parlamento’nun alt ve daha güçlü meclisi olan 577 sandalyeli Ulusal Meclis'te 245 sandalye kazandı. Bu rakam diğer siyasi gruplardan daha fazla. Ancak tüm sandalyelerin yarısından ve 2017’de Macron'un partisi ile müttefiklerinin kazandığı 350 sandalyeden çok daha az.
Parlamento tekrardan güçlendi
Yeni seçilen bir cumhurbaşkanı 20 yıldır ilk defa Ulusal Meclis'te salt çoğunluğu toplayamadı. Bu durum Macron'un iç gündemini tamamen durdurmayacak ancak büyük olasılıkla yasaları onaylama kabiliyetine büyük bir darbe vuracak. İlk dönemindeki yukarıdan aşağıya yönetim tarzı milletvekillerini çoğunlukla marjinalleştirmişti. Artık güç tekrardan Parlamento’ya kayacak. Macron hükümetinin muhtemelen bir koalisyon araması veya yasalar için kısa vadeli ittifaklar kurması gerekecek. Ancak pazar gecesi bunun nasıl yapılacağı belli değildi.
Macron'a sert uyarı
Fransız seçmenler, aylar önce ikna edici bir şekilde aşırı sağ lider Marine Le Pen'e karşı yeniden seçim kazanan Macron’u sert bir şekilde uyardı. Pazartesi günü, sol eğilimli günlük Libération gazetesinin ön sayfasındaki manşet Tokat idi.
Fransa için bir risk
Pazar günü Normandiya'da kendi yarışını kazanan Macron’un başbakanı Elisabeth Borne, sonuçların benzeri görülmemiş olduğunu, karşılaşmaları gereken zorluklar düşünüldüğünde bu durumun ülkeleri için bir risk oluşturduğunu söyledi. Borne detay vermeden, hükümetin "iyi uzlaşmalar oluşturmak için" diğer siyasi partilerle birlikte çalışacağını öne sürerek, "Yarından başlayarak çoğunluğu oluşturmaya çalışacağız" dedi.
Dış politika dinamikleri
Macron parlamento seçimlerinden kopmuş görünüyordu ve kendisi için çok az kampanya yürüttü. Fransa'nın Ukrayna'yı Rusya'ya karşı savaşında desteklemeye yönelik diplomatik çabalarıyla daha fazla meşgul görünüyordu. Ancak Fransız cumhurbaşkanları dış politikayı çoğunlukla istedikleri gibi yürütebildiği için bu durum pazar günkü sonuçları etkilememiş olmalıydı. Geçtiğimiz hafta, Ukrayna'nın başkenti Kiev'e de gideceği Doğu Avrupa gezisi öncesinde yaptığı konuşmada, seçmenleri kendisine “ulusun üstün çıkarları” için “sağlam bir çoğunluk” vermeye çağırmıştı.
Ulusal Meclis muhalefeti
Ancak birçok Fransız seçmen bunun yerine ya evde kalmayı veya Macron’un radikal muhaliflerine oy vermeyi tercih etti. Tahminlere göre Fransız seçmenlerinin yalnızca yüzde 46’sı sandık başına gidince 1958’den bu yana en düşük ikinci katılım seviyesine ulaşıldı. Jean-Luc Mélenchon'un liderliğinde Boyun Eğmeyen Fransa, Sosyalist Partisi, Komünist Partisi ve Yeşiller Partisi’nin oluşturduğu sol parti ittifakı 131 sandalye kazanarak Ulusal Meclis’te Macron’un en güçlü muhalefeti oldu. Le Pen'in aşırı sağ partisi Ulusal Birlik ise 89 sandalyeyle rekor kırdı.
Macron'un çalışan bir çoğunluk oluşturmak için hangi müttefiklerle koalisyon yapabileceği hemen belli değildi. Ancak en olası uyumun 61 sandalye kazanan ana akım muhafazakar parti Cumhuriyetçiler olacağı görülüyor. Macron özellikle yasal emeklilik yaşını 62'den 65'e çıkarma planı gibi zorlu projelerini onamak için merkezci müttefiklerine ilk döneminde olduğundan çok daha fazla bağımlı olacak. Bu, Macron’un eski başbakanı Édouard Philippe’in kurduğu merkez sağ Horizons gibi partilere daha fazla avantaj sağlayabilir. Horizons'un yaklaşık 25 sandalye kazanması bekleniyor.
Hedefimize ulaştık
Paris'teki Sciences Po'da doçent olan Olivier Rozenberg, Fransa'nın cumhurbaşkanını sistemin merkezinde görmeye alıştığını, cumhurbaşkanlığının ülkedeki en güçlü siyasi ofis olduğunu belirtti. Rozenberg “Bu yasama seçimleri, bize siyasi sistemimizin özünde parlamenter sistem olduğunu hatırlatıyor” diye konuştu. Pazar günü Mélenchon ve Le Pen, Macron'un ikinci dönemini bozmayı başardıklarını söyledi. Mélenchon, Paris'te tezahürat yapan destekçilerine, "Başkanlık partisinin yenilgisi tamamlandı. Kendimize koyduğumuz siyasi hedefe ulaştık” dedi. Mélenchon, asıl hedefi olan Ulusal Meclis'in kontrolünü ele geçirmeyi ve Macron'u kendisini başbakan olarak atamaya zorlamayı başaramadı.
Alt meclis bu ay yeniden toplandığında, Avrupa Birliği gibi konularda koalisyon üyeleri arasındaki büyük politika farklılıkları yeniden su yüzüne çıkabilir.
Le Pen mutlu
Yine de bu seçimler, cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında büyük ölçüde umutsuzca bölünen sol partiler için güçlü bir gösteriydi. Siyasi yelpazenin diğer ucunda ise Le Pen'in Ulusal Birlik’i şu anda sahip olduğundan çok daha fazla sandalye kazandı. Le Pen nisanda cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Macron’a kaybedince bu kadar fazla sandalye kazanması beklenmiyordu. Le Pen, Fransa'nın kuzeyindeki bölgede, rahat bir şekilde yeniden seçildi. Pazar günü yaptığı konuşmada “Siyasi ailemizin tarihindeki en büyük grup bu olacak" dedi. Destekçilerine partinin göçmenlik ve güvenlik konusundaki sert çizgisini savunacağına dair söz verdi.
© 2022 The New York Times Company
