Vivian Yee - Aaron Boxerman / The New York Times
İsrail'in çaresiz Filistinli sivillere daha fazla yardım ulaştırabilmek için Gazze'nin güneyindeki önemli bir yolda çatışmaları azaltacağını açıklamasından günler sonra, 1000'den fazla kamyon dolusu malzeme sınır bölgesinde mahsur kaldı. Yardım yetkililerine göre bu durum, İsrail'in askeri harekâtının dokuzuncu ayında Gazze Şeridi'ni etkisi altına alan aşırı anarşinin bir sonucu.
Silahlı çete tehdidi büyüyor
Yardım yetkilileri, silahlı çetelerin yağma ve saldırı tehdidinin yardım gruplarını Gazze'nin güneyine yardım ulaştırmayı durdurmaya zorladığını söylüyor. İkmal yollarını kullanan kamyonlar kurşun delikleriyle delik deşik oldu. Bölgeye ticari mal gönderen iş adamları ve yardım kuruluşları, çalışanlarının hayatlarını riske atamayacaklarına karar verdi.
Bu da İsrail ordusunun yardım güzergahı boyunca çatışmalara ara verme kararının şu ana kadar çok az insani fayda sağladığı anlamına geliyor. Yetkililer, mevcut durumda binlerce ton gıda, ilaç ve diğer hayati malzemenin, ihtiyacı olan Filistinlilerden sadece kilometrelerce uzaktaki bir sınır kapısında sıkışıp kaldığını söylüyor.
Devlet kayboldu, kaos sokakları sardı
Bu korkunç senaryo, bir yönetim planı sunmadan ya da yardım konvoyları için güvenlik sağlamadan Hamas hükümetinin büyük bölümünü deviren İsrail'in Gazze'deki kampanyasının domino etkisinin bir parçası. Gazze'nin büyük bölümünde kaosu önleyecek polis memuru, moloz ve çöp yığınlarını temizleyecek belediye çalışanı ve asgari düzeyde kamu hizmeti yok. Bu boşluğa, Gazze'deki aşiretlerle mi yoksa Hamas gibi silahlı gruplarla mı bağlantılı oldukları belirsiz olan organize suç grupları akın etti.
Birleşmiş Milletler ve İsrailli yetkililere göre yardımlar Gazze'nin güneyine açılan İsrail kontrolündeki Kerem Şalom sınır kapısında yığılmış durumda. İsrail'in güneydeki Refah kentine yönelik askeri saldırısının geçen ay bir başka sınır kapısını kapatmasından bu yana Kerem Şalom, Gazze'nin güneyine yardımların ulaştığı tek kanal haline geldi.
Sıcak hava gıda yardımlarına zarar veriyor
Kerem Şalom sınır kapısında çalışan Filistinli bir kamyon şirketini yöneten Manhal Shaibar, Gazze tarafında bazı malların sıcaktan bozulduğunu söyledi. Bazı ticari kamyonların, silahlı Filistinlilerin saldırılarına rağmen yoğun koruma altında çıkış yapmayı başardığını ancak yardımların sıkışıp kaldığını söyledi.
Shaibar, "Gazze'deki insanlar yiyecek bulamıyor ama mallar burada, geçitte etrafa saçılmış durumda" dedi ve "Bu bir felaket" ifadelerini kullandı.
BM sözcülerinden Farhan Haq Salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada İsrail'in bölgede çatışmalara ara verdiğini duyurmasının henüz ihtiyaç sahiplerine daha fazla yardım ulaşması anlamına gelmediğini söyledi.
Çeteler yardımın geçtiği yolları sardı
Yardım dağıtma çalışmalarında yer alan bir kişi, silahlı suç çetelerinin, yardım kamyonlarının geçmek zorunda olduğu İsrail-Gazze sınır bölgesinde neredeyse tam bir serbestlik içinde faaliyet gösterdiğini ve her gün kamyonlara saldırdığını söyledi. Bu kişi saldırıları, savaşın ilk aylarında yardım konvoylarını rahatsız eden çaresiz Gazzeli sivillerin rastgele yağmalamaları olarak değil, 'koordineli' ve 'organize' olarak tanımladı.
Söz konusu kişi, silahlı saldırganların kamyonlara ateş ettiklerini, onları durmaya zorladıklarını ve bazen kamyonları içindekilerden arındırmadan önce sürücüleri dövdüklerini söyledi.
Çeteleri temizleyecek otorite yok
Ve yardım isteyecek kimse de yok: Savaşın başlarında yardımların geçişine yardımcı olan Hamas yönetimindeki polis gücü, İsrail ordusunun birkaç subayı öldürmesinin ardından aylar önce eriyip gitti. (Bu kişi gizlilik anlaşmalarına bağlı olduğu için isminin açıklanmaması koşuluyla konuştu).
Haq, bölgede polisin ya da hukukun üstünlüğünün olmamasının geçidi çevreleyen yolları son derece tehlikeli hale getirdiğini söyledi.
İsrail'in Refah saldırısının başladığı 7 Mayıs'tan bu yana Gazze'nin güneyindeki Filistinlilere ulaşan uluslararası yardım kamyonlarının sayısı düştü. Yardım yetkilileri, Kerem Şalom'dan sadece küçük bir miktar yardımın geçebildiğini, buna Batılı bir yardım yetkilisinin Pazartesi günü Ürdün üzerinden gönderilen 30 kamyonun da dahil olduğunu söylüyor. Geçitte mahsur kalan 1100 kamyon yükü bile yardım gruplarının Gazze'deki kıtlığı önlemek için gerekli olduğunu söylediği miktarın çok küçük bir kısmını temsil ediyor.
Ticari mal girişine İsrail'den yeşil ışık
Mısır-Gazze sınırındaki Refah'ta bulunan bir diğer sınır kapısı da İsrail operasyonunun başlamasından bu yana kapalı. İsrail yetkilileri bu açığı kapatmak amacıyla İsrail ve işgal altındaki Batı Şeria'dan Gazze'ye daha fazla ticari mal girişine izin vermeye başladı. BM konvoylarından farklı olarak bu kamyonlar, tehlikeli araziden geçebilmelerini sağlayan silahlı koruma ile seyahat etme eğiliminde.
Yardım çalışmalarında görev alan ABD'li bir yetkiliye göre İsrail, yardım kamyonlarının geçişine izin vermek amacıyla ticari sevkiyatları yaklaşık iki hafta boyunca durdurmuştu. Ancak Pazar günü, güvensizlik nedeniyle bu yol boyunca hiçbir yardımın gitmemesi üzerine İsrail, 20'si Gazze'ye giden ticari kamyonları göndermeye yeniden başladı.
ABD'li ve Batılı yardım yetkilileri, kamuoyu önünde konuşma yetkileri olmadığı için isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuştular.
Yardım grupları, İsrail'in yardımların önünü açmak için daha fazlasını yapması gerektiğini ve savaş boyunca açıkladığı - çatışmalara kısmi ara verilmesi gibi - önlemlerin Gazze'nin kıtlık kabusundan kurtulmasına yardımcı olmak için çok az etkili olduğunu söyledi.
Onlara göre sadece bir ateşkes, yardımın ihtiyacı olan çok daha fazla insana ulaşmasını sağlayabilir. Bu arada Oxfam yardım grubunda kıdemli bir politika lideri olan Bushra Khalidi şunları söyledi: "Sadece sınırlarda değil Gazze'nin içinde de erişimi korumak ve sağlamak İsrail'in sorumluluğudur."
© 2024 The New York Times Company
