Bhadra Sharma, Alex Travelli, Thomas Fuller / New York Times
Askerler Çarşamba günü Nepal’in başkenti Katmandu’da sokaklara indi, ülkenin başbakanını devirmeye zorlayan protesto hareketinin liderleri orduyla görüşmeler yaparken kentte sükûnet sağladı.
Bu son gelişme, haftanın başında güvenlik güçleriyle çatışan ve 30 kişinin ölümüne, birçok devlet binasının harabeye dönmesine yol açan genç protesto hareketi için keskin bir dönüş oldu.
Çarşamba günü sokaklardan molozlar ve küller temizlenirken, “Z Kuşağı” olarak bilinen hareketin liderleri, siyasi boşluğu doldurmak için erken seçim talep etti.
Hareketin liderlerinden Rakshya Bam, askeri liderlerle görüşmenin ardından New York Times’a yaptığı açıklamada, göstericilerin eski baş yargıç Sushila Karki’yi geçici hükümetin başına önerdiğini söyledi. Karki, bir Hint televizyonuna verdiği röportajda bu görevi üstlenmeye hazır olduğunu doğruladı.
Normalleşme adımları
Normalleşmeye yönelik bir adım olarak Nepal’in sivil havacılık otoritesi Çarşamba günü güvenlik incelemesinin ardından ülkenin ana kapısı olan Katmandu’daki Tribhuvan Uluslararası Havalimanı’nı yeniden açtı. Uçuşlar Salı öğleden beri askıya alınmıştı.
Ancak önceki günlerdeki öfke patlamasının izleri başkent genelinde hala hissediliyor. Tam teçhizatlı askerler devriye gezerken, Nepalli gruplar ayaklanmalardan kalan enkazı sokaklardan temizlemek için sokağa çıktı.
Protestolar büyük bir yıkım bıraktı. Parlamento binaları, Yüksek Mahkeme ve hükümetin merkezi olan Singha Durbar kompleksindeki bakanlıkların tamamı hasar gördü. Göstericiler Nepal Trafik Polisi’nin ofislerini, Nepal Komünist Partisi’nin merkezini ve görevden alınan Başbakan K.P. Sharma Oli’nin yanı sıra en az dört eski başbakanın evlerini ateşe verdi.
Ülkenin en büyük medya grubu Kantipur Media Group, protestocuların ofislerini ve sunucularını yakmasının ardından kathmandupost.com ve ekantipur.com adlı iki dijital yayını askıya aldığını açıkladı.
Hindistan sınırı kapatıldı
Nepal ordusu Çarşamba sabahı yaptığı açıklamada, halktan protestoların ilk iki günü sırasında ele geçirilen silah, mühimmat, el bombası ya da askeri teçhizatların teslim edilmesini istedi. Ayrıca Hindistan ile 1400 kilometrelik sınır, tıbbi yardıma ihtiyaç duyanlar dışında kapatıldı.
Protestolar geçen hafta WhatsApp, Instagram ve iki düzineyi aşkın platformun da aralarında bulunduğu büyük sosyal medya ağlarının hükümet tarafından yasaklanmasıyla tetiklendi. Yasaklara duyulan öfke, yıllardır süren resmi yolsuzluklar ve zenginle fakir arasındaki derin uçurumla birleşti. Yasaktan önceki haftalarda, Nepal elitlerinin çocuklarının lüks içinde yaşadığını gösterdiği iddia edilen görüntüler sosyal medyada hızla yayılmıştı.
Protestocuların öfkesi; polislerin kalabalıklara gerçek mermi, plastik mermi ve tazyikli suyla müdahale etmesi, 18 kişiyi öldürmesi ve çok sayıda kişiyi yaralamasının ardından daha da arttı.
İstifalar öfkeyi bastırmaya yetmedi
Hükümet ertesi gün sosyal medya yasağını geri çekti, başbakan ve bazı kabine bakanları istifa etti, ancak öfke dinmedi ve protestocular sokağa çıkma yasağını hiçe saydı.
Bazı protesto organizatörleri gösterilerin şiddete dönüşmesinden pişmanlık duyduklarını ifade etti.
Z Kuşağı organizatörlerinden ve yeni mezun bir üniversite öğrencisi olan Tanuja Pandey, grubunun Salı akşamı Ordu Komutanı General Ashok Raj Sigdel ile görüşerek başkentteki kundaklamalardan sorumlu olmadıklarını anlatmaya çalıştıklarını söyledi.
“İnsanları öldürmek, yıkmak, yağmalamak — bu bizim neslimiz değil” diyen Pandey şu ifadeleri kullandı: “Biz ilerleme istedik, her şeyi en az 10 yıl geriye götürmek değil, çünkü her şey darmadağın edildi”
Pandey, ailesinin protestolardaki rolü nedeniyle eleştirilere maruz kaldığını söyledi.
Pandey, anne babası hakkında sesi titreyerek şunları söyledi: “Umarım bir gün benimle gurur duyarlar. Çünkü şu anda herkes bizi, bizim kuşağımızı yapmadığımız bir şeyden sorumlu tutuyor”
© 2025 The New York Times Company
