Roger Cohen / The New York Times
Yeşiller'in lideri Marine Tondelier, kendisine bazen Fransız siyasetinin “diğer Marine'i” denmesine sert bir şekilde karşılık veriyor: Hayır! Le Pen diğer Marine'dir. Tondelier'in yıldızının son aylarda ne kadar hızlı yükseldiği düşünüldüğünde, verdiği yanıt hiç de abartılı değil. Fransız solu, her TV ve radyo programında aniden ortaya çıkan ve çimen yeşili ceketi sosyal platform X'te kendi hesabına sahip olacak kadar ikonik hale gelen bu konuşkan, açık sözlü çevreciye yeni bir ün getirdi.
Sol ittifakı topladı
Aşırı sağcı lider Marine Le Pen'in parlamento bölgesinde yer alan ve kuzeyde bunalımlı bir kasaba olan Hénin-Beaumont'ta doğan 37 yaşındaki Tondelier, Yeni Halk Cephesi'nin kurulmasının arkasındaki itici güçtü ve farklı partileri bu ay yapılan parlamento seçimlerinde sürpriz bir zafer kazanan sol bir ittifakta topladı. İki haftadan kısa bir süre sonra, üç büyük siyasi bloktan (sol, merkez ve milliyetçi sağ) oluşan son derece zorlu yeni Ulusal Meclis ilk kez toplanıyor. Toplandığında, gün geçtikçe daha da parçalanmış görünen sol ittifakın önünde tek bir soru beliriyor: Mutlak çoğunluktan çok uzak olan 577 sandalyeli alt meclisteki yaklaşık 190 sandalyeyle ne yapmalı?
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, solcu bir başbakan atamak gibi bir niyeti olmadığını açıkça ortaya koyarak bu soruyu daha da karmaşık hale getirdi. Salı günü, Başbakan Gabriel Attal'ın istifasını kabul etti ancak bazı ayrılan bakanlar tarafından birkaç hafta olarak tahmin edilen “belirli bir süre için”, hatta eylül ayına kadar emaneten görevde kalmasını istedi. Bununla birlikte Macron, erken seçim çağrısıyla siyasi hamlelerinin tamamen öngörülemez olduğunu gösterdi. Parlamenter istikrarsızlığı engellemek üzere tasarlanan güçlü bir cumhurbaşkanlığı ile 1958'de kurulan Fransız Beşinci Cumhuriyeti daha önce hiç haftalarca ya da aylarca hükümetsiz kalmamıştı ki bu durum Almanya, İtalya ve Hollanda gibi parlamenter sistemlere sahip ülkelerin aşina olduğu bir durum.
Bu anlamda Fransa, sekiz gün sonra başlayacak olan Paris Olimpiyat Oyunları arifesinde siyasetinde yeni ve öngörülemez bir döneme girmiş bulunuyor. Başbakan atama yetkisine tek başına sahip olan Macron, yazar ve siyasi yorumcu Philippe Labro'nun deyimiyle “zamanın efendisi” olmaya devam ediyor. Ancak Macron'un zamanı hangi amaçla kullanmak istediğini kimse bilmiyor ancak eğilimi soldan ziyade sağa doğru eğilmek gibi görünüyor.
Başbakan konusunda anlaşamadılar
Tondelier, geçen hafta geçen hafta Yeşiller'in Paris'in 10. Bölgesindeki mütevazı merkezinde verdiği bir röportajda, "'Seçmenlerimiz 'Bize ihanet etmeyin' diye haykırıyor! Bir mücadele hükümeti, bir eylem hükümeti, bir sosyal adalet hükümeti olmak zorundayız. Bu kadar basit, kolay olmayacak ama çaba göstermeliyiz" ifadelerini kullandı. O konuşmadan bu yana, ittifak partileri çekişirken Tondelier'in sözleri doğru çıktı. Başbakan adayları konusunda anlaşmazlığa düştüler, karşılıklı hakaretlere kullanılar, birlik sözlerini tutmadılar ve genel olarak bocaladılar.
Tüm bunlar Tondelier için çok fazlaydı ve çarşamba günü France 2 televizyon kanalına verdiği röportajda öfkeli bir ruh hali içindeydi. Diğer Marine, “Kızgınım, iğreniyorum ve bıktım. Ve Fransız halkına sunduğumuz gösteri karşısında kendimi çaresiz hissediyorum" dedi. Solun “saçma” iç kavgalarının her dakikasının sadece “Ulusal Birlik için oy kazandırdığını” söyledi ve “2027'de 'Yardım edin, Cumhuriyetçi bir cepheye ihtiyacımız var!' dediğinizde” tepkisiz kalacağı uyarısında bulundu. Macron'un görev süresi sınırlı ve o yıl görevi bırakması gerekiyor.
Yeni Halk Cephesi'nin olası bir başbakan adayını belirlemek üzere bir araya gelmesi hala ihtimal dahilinde. İttifak çarşamba günü Ulusal Meclis Başkanlığı için aday olan ve 22 yıldır milletvekilliği yapan Komünist Parti üyesi André Chassaigne'in arkasında birleşti. Solun yaşadığı sancılar ve bölünmeler yeni bir şey değil. Ancak seçimlerin belirleyici ikinci turunda Yeni Halk Cephesi'ne oy veren 7 milyon kişi için mevcut kargaşa moral bozucu. On gün önce sokaklarda dans ediyorlardı.
Tondelier, “İhtiyaç duyulan ekolojik dönüşümün kabul edilebilir olması için ancak sosyal adaletle birlikte gerçekleşebileceğini biliyorum” dedi. Yeşiller, örneğin elektrikli araba almaları istendiğinde pek çok çiftçi ve işçinin bunu karşılayamayacaklarını söylemesi nedeniyle zarar gördü. Tondelier, kömür madenlerinin kapatılmasının ardından hiçbir zaman tam olarak toparlanamamış bir bölge olan Hénin-Beaumont'ta büyüdü. Bölge hala çevre açısından o kadar sorunlu ki, hamile kadınlara musluk suyunu içmemeleri tavsiye ediliyor. Orada yaşam süresi Paris'tekinden daha kısa. Madenlerin yerini alan çok sayıda endüstri de çevreye zarar verdi.
"Bardella bir korkak"
Tüm bunlar Tondelier'i etkiledi. Parti lideri, “Pek çok insanın hasta olduğu bir yerden geliyorum ve sonra ozon tabakası, iklim, su ve sonra da kirlilik hakkında bir şeyler duymaya başladım. Ve işte buradayım" diyor. Yeşil ceketine gelince, Tondelier'in hayranlarından biri tarafından oluşturulan @VesteTondelier X hesabı, Ulusal Birlik'in, özellikle de TikTok'ta 1.9 milyon takipçisi olan genç parti lideri 28 yaşındaki Jordan Bardella'nın kurnaz sosyal medya saldırılarına küçük bir karşı darbe oldu. Yeşil ceketin 15 bin ve Tondelier'in 130 binden fazla takipçisi var. Tondelier, Bardella'nın münazara konusunda defalarca övünmesine rağmen, “benimle münazaraya cesaret edemedi. O bir korkak; hiç cesareti yok. Havlıyor ama ısırmıyor" diye konuştu.
Fransa'da bir işin zorluğu ya da riski emekli maaşlarına yansıtılabilir. Ulusal Birlik milletvekillerinden Jean-Philippe Tanguy, Tondelier ile tartıştı ve bundan pişmanlık duydu. Solun iktidara gelmesi halinde “Fransa'nın yeniden acı çekeceğini” söyleyerek ona acımasızca saldırdı. O da karşılık verdi: Sizi dinlerken her saniye acı çekiyorum, bunu teyit edebilirim. Hatta emeklilik maaşım için sizi de sıkıntı tecrübelerim arasına ekleyeceğim.
©️ 2024 The New York Times Company
