Jeremy W. Peters, Niraj Chokshi ve Benjamin Mullin / The New York Times
Elon Musk'ın yeni biyografisi, milyarder girişimciyi, eşleri, çocukları ve kendisini dünyanın en zengin adamı yapan uzay araştırmaları ve elektrikli otomobil işlerini geliştirmelerine yardımcı olmak için güvendiği kişilerle insani düzeyde ilişki kuramaması nedeniyle gölgede kalan karmaşık, acı çeken bir figür olarak tasvir ediyor.
Kitap'ta Musk'ın bugüne kadarki hayatı, Güney Afrika'daki zor çocukluğu, fırtınalı ilişkileri, SpaceX ve Tesla'yı inşa eden başarısı ve Twitter'ı satın almak için verdiği aceleci karar ailesi, arkadaşları, iş ortakları ve Musk'ın kendisiyle yapılan çok sayıda röportajla anlatılıyor. Salı günü piyasaya çıkacak olan kitap, daha önceki çalışmalarında SteveJobs, Albert Einstein, Leonardo da Vinci ve Benjamin Franklin'in hayatlarını anlatan gazeteci Walter Isaacson'a ait.
Kitap, Apple'ın kurucu ortağı Jobs'un bir zamanlar söylediği "Dünyayı değiştirebileceklerini düşünecek kadar çılgın olan insanlar, bunu yapanlardır" sözüyle açılıyor. The New York Times kitabın kopyalarını, kitabın piyasaya sürülmesinden önce satış yapan bir perakende mağazasından satın aldı.
Twitter (X)
- Musk, şirket için sürpriz bir teklifte bulunup ardından anlaşmayı gerçekleştirme konusunda isteksiz görünürken Twitter'ı Ekim 2022'de 44 milyar dolara satın aldı. Twitter yönetim kurulunun anlaşmayı onaylamasından günler sonra Musk, dört genç oğluna sosyal ağı bir sonraki ABD başkanlık seçimlerini etkilemek için satın aldığını söyledi. Kitaba göre Musk, "2024'te Trump'ın seçilmesini başka nasıl sağlayacağız?" dedi. Isaacson bunun bir şaka olduğunu ancak Musk'ın oğullarının nadiren kullandıkları bir uygulama olan Twitter'ı satın alma gerekçesini hala anlamadıklarını yazdı.
- Isaacson, Twitter'ı satın aldıktan sonra Musk ve yardımcılarının, çalışanların iç iletişimlerini ve sosyal medya paylaşımlarını tarayarak sadakatsizlik belirtileri aramasına da kitapta yer verdi. Twitter'da Musk'a sadık olanlar olarak bilinen silahşörler, Twitter'ın Slack arşivlerinde Elon gibi anahtar kelimeleri aramış ve Musk hakkında iğneleyici yorumlar yapan düzinelerce çalışanı işten çıkarmış.
- Geçtiğimiz kış Musk, şirketi satın aldıktan kısa bir süre sonra Kaliforniya'daki Twitter veri tesisine sürpriz bir baskın düzenledi. Musk, maliyetleri düşürmek için tesisteki sunucuları başka bir Twitter veri merkezine taşımaya karar vermişti ancak Twitter'ın altyapı liderleri pahalı ekipmanın güvenli bir şekilde taşınmasının aylar sürebileceği konusunda onu uyardı. Musk öfkeyle sunucuları kendisi taşımaya karar verdi ve Noel arifesinde taşımak için küçük bir ekip ve bir kamyonet sürüsü görevlendirdi. Daha sonra hizmet kesintilerine yol açan bu kararından pişman olduğunu söyledi.
Kişisel hayatı
- Isaacson'a göre Musk'ın geniş ailesi, sektördeki ticari çıkarlarının sık sık çalkantıya uğradığı bir dönemde bir teselli kaynağı oldu. Ancak babası Errol ile olan ilişkisi, Musk için travma kaynağı olmaya devam ediyor. Musk'ın babası duygusal ve fiziksel istismarcı olarak tanımlanıyor ve siyahlar hakkında aşağılayıcı sözler söylediği belirtiliyor. Musk 2016 yılında, büyük ölçüde uzaklaştığı babasıyla görüşmeyi kabul ettiğinde, bir arkadaşı Isaacson'a "Elon'ın ellerinin titrediğini ilk kez o zaman gördüm" dedi. Isaacson kitaba şöyle yazdı: Musk'ın kafasının bir köşesinde şeytani bir yer işgal eden bazı insanlar var. Onu tetikliyor, karamsarlığa sürüklüyor ve soğuk bir öfke uyandırıyorlar. Babası birinci sırada.
- Claire Boucher olarak da bilinen müzisyen Grimes, Mayıs 2020'de oğlu X'i dünyaya getirirken, Musk doğumun fotoğrafını çekerek babası ve kardeşleri de dahil olmak üzere arkadaşları ve ailesiyle paylaştı. Grimes anlaşılır bir şekilde dehşete düştü ve fotoğrafı sildirmek için çabaladı. Isaacson'a "Neden üzüleceğim konusunda hiçbir fikri yoktu" dedi.
Siyaset ve Trump
- Musk'ın siyaseti basit bir kategorizasyona meydan okuyor. Milyarder, liberal eleştirmenlere yönelik saldırılarına, Demokratlara karşı atıp tutmasına ve zaman zaman aşırı sağcı komplo teorilerini desteklemesine rağmen, Cumhuriyetçilerin hayranı olmaktan çok Demokrat Parti'nin sola kaymasından dolayı hayal kırıklığına uğramış biri olarak tasvir ediliyor.
- Musk, eski Başkan Donald Trump'ın hayranı olmadığını defalarca dile getirmişti. Biyografi yazarına da "Trump'ın hayranı değilim. O yıkıcı biri" dedi. Isaacson, Musk'ın "bir dolandırıcı olarak gördüğü" ve Musk'a göre bir tür deli olan eski başkana karşı derin bir küçümseme beslediğini yazdı.
- Ancak Joe Biden destekçisi de değil yine de Isaacson'a oy kullanmış olsaydı 2020'de Biden'a oy vereceğini söylüyor. (Kaliforniya'da kayıtlı olduğu için oy kullanmamaya karar verdi ve bunun bir kayıp olduğunu düşündü çünkü eyalet başkanlık seçimlerinde rekabetçi değildi). Musk'ın kitapta birkaç yıl önce Biden ile karşılaştığında hiç etkilenmediğini anlattığı sözleri şöyle yer aldı: Başkan yardımcısıyken, San Francisco'da onunla bir öğle yemeğine gittim ve orada bir saat boyunca gevezelik etti ve çok sıkıcıydı, ipini çektiğinizde aynı akılsız cümleleri tekrar tekrar söyleyen oyuncak bebeklerden biri gibiydi.
Yapay zeka
- Musk, potansiyel bir varoluşsal tehdit olarak gördüğü yapay zeka konusunda uzun zamandır endişeli. OpenAI'nin kurucu ortaklarından olan Musk, 2018 yılında bu kuruluşla bağlarını koparmış ve kısa bir süre önce X.AI adlı rakip bir yapay zeka şirketi kurduğunu açıklamıştı.
- Musk'ın X.AI'yi kurma kararı kısmen nüfusun azlığı konusundaki endişelerinden kaynaklandı. Kendisi 10 çocuk babasıdır. Isaacson'ın kitabında, "İnsan zekası miktarı, insanların yeterince çocuk sahibi olmaması nedeniyle dengeleniyordu. Bu arada bilgisayar zekası katlanarak artıyordu" diye yazıyor. Musk, bir noktada biyolojik beyin gücünün dijital beyin gücü karşısında cüce kalacağına inanıyordu.
- Musk, X.AI'nin ilk çalışanlarına üç hedef verdi: Kod yazabilen bir yapay zeka sohbet robotu, politik olarak tarafsız olmak üzere eğitilmiş bir yapay zeka sohbet robotu ve akıl yürütebilen ve gerçeğin peşinden gidebilen bir yapay zeka yaratmak. Musk, Isaacson'a "Ona 'Daha iyi bir roket motoru yap' gibi büyük görevler verebilmelisiniz" dedi.
Tesla
- Tesla, yıllarca Musk'ın şirket portföyündeki en yüksek profilli iş oldu ve sürekli bir gurur ve stres kaynağı olarak hizmet etti. Musk, Isaacson'a 2021'de verdiği bir röportajda, şirketin ilk dönemlerinde yaşadığı zorlukların kendisi için uzun ve zorlu bir döneme yol açtığını, bu dönemin fiziksel ve zihinsel olarak çok yıpratıcı olduğunu söylemişti. Musk, "Sürekli bir hayatta kalma mücadelesi içinde, her zaman adrenalin modunda olamazsınız" dedi. Ancak baskı altında bir amaç bulduğunu da kabul etti: Artık hayatta kal ya da öl modunda olmadığınızda, her gün motive olmak o kadar kolay değil.
- Şirket başarıya ulaştığında bile, Tesla'nın hisselerine karşı bahis oynayan ve açığa satış yapan yatırımcılar nedeniyle eleştirmenlerin ilgisini çekti. Bu uygulama, Tesla'nın üretim hedeflerini tutturmakta zorlandığı 2018 yılında, açığa satış yapanları iş dünyasının boynundaki sülükler olarak nitelendiren Musk'ı çileden çıkaran ateşli bir zirveye ulaştı. Ancak bu tüccarlardan bazılarının içeriden ve hatta Tesla'nın fabrikası üzerinde uçan dronlardan şirketin etkileyici derecede doğru bir resmini çizdiklerini de kabul etti. Milyarder, "Sahip oldukları içeriden bilgi derecesi çılgıncaydı" dedi.
- Tesla ve roket şirketi SpaceX'teki üretim sprintleri ve mücadeleler Musk'ın felsefesini de keskinleştirdi; bu felsefeyi algoritma adını verdiği ve çalışanlara defalarca başvurduğu beş adımlı bir yaklaşıma dönüştürdü. Bu yaklaşım sırasıyla şunları içeriyordu: Gereksinimleri sorgulamak, parçaları ya da süreçleri silmek, basitleştirmek ve optimize etmek, süreçleri hızlandırmak ve son olarak da otomatikleştirmek. Musk, Isaacson'a "Algoritma konusunda bozuk bir plak haline geldim" dedi.
SpaceX
- Musk SpaceX'i insanlığın çok gezegenli bir tür olmasına yardımcı olmak için kurdu. Şirketin bugüne kadarki başarısı, bazen başarılı bazen de başarısız olan riskleri kabul etme konusundaki istekliliğinin bir göstergesi oldu.
- Gelecekte gezegenler arası uçuşu gerçekleştirmek için SpaceX'in şu anda para kazanmanın bir yolunu bulması gerekiyordu. Musk, 2015 yılında Starlink'i duyurarak, alçak yörüngeli uydulardan oluşan bir takımyıldızı aracılığıyla internet hizmeti sunarak kârlı bir pazara girmeyi hedefledi. Bu hizmet savaş bölgelerindeki insanlar için hayati bir yaşam hattı haline geldi ve Ukrayna ordusunun Rus işgaline karşı savunmasına yardımcı oldu. Ancak Musk, Ukrayna'nın geçen yıl bir Rus deniz üssüne drone saldırısı düzenlemek için bu hizmeti kullanmasına izin vermediği ve bunun savaşta büyük bir tırmanmaya neden olacağı endişesiyle eleştirildi. Musk, "Biz bunun bir parçası olmak istemedik" dedi.
- 2021 yılında SpaceX ilk kez profesyonel bir astronot olmadan bir mürettebatı yörüngeye başarıyla gönderdi. Daha sonra Musk, kendisinin ve şirketinin uzay araştırmalarının ilerlemesinde oynadığı rolü, "Kitlesel pazara yönelik elektrikli otomobiller üretmek kaçınılmazdı. Bu ben olmasaydım da gerçekleşebilirdi. Ama uzaya çıkan bir uygarlık olmak kaçınılmaz değil. Bu uçuş, ilerlemenin nasıl insan iradesi gerektirdiğinin harika bir örneğiydi" sözleriyle değerlendirdi.
© 2023 The New York Times Company
